از تصادف تا جبران خسارت، راهنمای جامع بیمه خودرو | چگونه بهترین شرکت بیمه را پیدا کنیم؟

همشهری آنلاین – محمد بلبلی: بیمه خودرو نه‌تنها به جبران خسارات مالی ناشی از تصادفات کمک می‌کند، بلکه آرامش خاطر را نیز برای رانندگان به ارمغان می‌آورد. در گفت‌و گوبا مسعود میرحسینی، کارشناس بیمه خودرو به بررسی ابعاد مختلف بیمه خودرو در ایران می‌پردازیم؛ از اهمیت و چالش‌های این صنعت گرفته تا جزئیات بیمه‌های شخص ثالث، بدنه و سایر بیمه‌های مرتبط. هدف این مصاحبه، ارائه اطلاعات جامع و کاربردی به رانندگان و صاحبان خودرو است تا بتوانند با آگاهی کامل، بهترین تصمیمات را درخصوص بیمه خودروی خود اتخاذ کنند.

مسعود میرحسینی، کارشناس بیمه درباره نقش بیمه خودرو در جبران خسارات می‌گوید: نقش بیمه در جبران خسارات ناشی از تصادفات بسیار حیاتی است. در واقع، بیمه خودرو به‌عنوان یک سپر حمایتی عمل می‌کند و از بروز بحران‌های مالی جدی برای افراد جلوگیری می‌کند. آمارهای دقیقی از کل خسارات پرداختی توسط شرکت‌های بیمه به‌صورت متمرکز و به تفکیک نوع بیمه به‌طور عمومی منتشر نمی‌شود، اما می‌توان گفت که سالانه مبالغ هنگفتی توسط شرکت‌های بیمه در قالب خسارت پرداخت می‌شود که نشان از اهمیت بالای این صنعت دارد. این مبالغ شامل خسارات جانی و مالی ناشی از تصادفات، هزینه‌های پزشکی، دیه و سایر هزینه‌های مرتبط است.

این کارشناس بیمه مهم‌ترین چالش‌های پیش روی بیمه‌کنندگان را اینگونه معرفی می‌کند: چالش‌های متعددی در این زمینه وجود دارد؛ چالش‌هایی مانند عدم‌آگاهی کافی مردم. در واقع بسیاری از افراد اطلاعات کافی در مورد انواع بیمه‌ها، پوشش‌ها و نحوه استفاده از آنها ندارند. مشکلاتی در فرایند پرداخت خسارت وجود دارد، گاهی اوقات فرایند دریافت خسارت طولانی و پیچیده است و این موضوع باعث نارضایتی بیمه‌گذاران می‌شود. همچنین برخی از شرکت‌ها برای جذب مشتری، تخفیف‌های غیرمنطقی ارائه می‌دهند که می‌تواند به زیان صنعت بیمه و در نهایت بیمه‌گذاران باشد. ارزیابی دقیق خسارت‌ها گاهی با مشکلاتی روبه‌روست و این موضوع می‌تواند منجر به اختلاف بین بیمه‌گذار و شرکت بیمه شود.

جرایم نداشتن بیمه شخص ثالث چیست؟

میرحسینی جرایم نداشتن بیمه شخص ثالث را اینگونه تعریف می‌کند: مهم‌ترین جریمه نداشتن بیمه شخص ثالث، جریمه نقدی است که به‌صورت روزانه محاسبه می‌شود. این جریمه براساس فرمولی که در آن حق بیمه سالانه (بدون تخفیف) بر ۳۶۵ روز سال تقسیم می‌شود صورت می‌گیرد. به‌عبارت دیگر، جریمه دیرکرد هر روز برابر است با یک‌سیصدوشصت‌وپنجم حق بیمه سالانه. این جریمه به سرعت و با گذشت هر روز افزایش پیدا می‌کند. علاوه بر جریمه روزانه، طبق اعلام نرخ جدید جرایم رانندگی در سال ۱۴۰۳، مبلغ ۱۵۰ هزار تومان نیز به‌عنوان جریمه نقدی به‌دلیل نداشتن بیمه شخص ثالث به راننده متخلف تعلق می‌گیرد.

یکی دیگر از عواقب جدی نداشتن بیمه شخص ثالث، توقیف خودرو توسط پلیس راهنمایی و رانندگی و انتقال آن به پارکینگ است. در این صورت، مالک خودرو علاوه بر پرداخت جریمه نقدی روزانه، باید هزینه‌های مربوط به حمل و نگهداری خودرو در پارکینگ را نیز پرداخت کند.

اما مهم‌ترین و جدی‌ترین مشکل نداشتن بیمه شخص ثالث، بروز مشکل درصورت وقوع تصادف است. درصورتی که راننده‌ای بدون بیمه شخص ثالث مقصر حادثه باشد، مسئولیت پرداخت تمام خسارات جانی و مالی وارد شده به شخص زیان‌دیده بر عهده او خواهد بود. این خسارات می‌تواند شامل هزینه‌های درمان، دیه، خسارت مالی به‌خودرو یا سایر اموال باشد که می‌تواند بار مالی سنگینی را بر دوش راننده مقصر بگذارد.

وی درباره چگونگی دریافت خسارت می‌گوید: اگر بخواهم مراحل دریافت خسارت را به‌طور خلاصه شرح دهم باید بگویم درصورت بروز حادثه، نخستین قدم تماس با پلیس و دریافت گزارش حادثه (کروکی) است. پس از دریافت کروکی، باید به شرکت بیمه‌ای که خودروی مقصر نزد آن بیمه است مراجعه کنید. مدارک مورد نیاز شامل کروکی، گواهینامه، کارت خودرو، بیمه‌نامه و مدارک شناسایی است. شرکت بیمه خسارت را ارزیابی می‌کند و پس از طی مراحل قانونی، خسارت به ذی‌نفع پرداخت می‌شود.

بیشتر بخوانید:

چگونه یک بیمه‌ نامه شخص ثالث بدون دردسر بخریم؟ | کلیدهای خرید بیمه‌ نامه خودرو

میرحسینی درباره بیمه بدنه برای خودروهای قدیمی می‌گوید: بیمه بدنه برای خودروهای قدیمی نیز می‌تواند مفید باشد، به‌خصوص اگر ارزش خودرو بالا باشد یا قطعات آن به سختی پیدا شود. البته اکثر شرکت‌های بیمه برای خودروهایی که بیش از ۲۰ سال از زمان تولیدشان گذشته باشد، بیمه بدنه صادر نمی‌کنند. برخی شرکت‌ها این محدودیت را ۱۵ سال درنظر می‌گیرند. بنابراین نخستین قدم بررسی این محدودیت برای خودروی شماست. شرکت‌های بیمه برای خودروهای قدیمی‌تر، به‌دلیل استهلاک بیشتر قطعات، در هنگام پرداخت خسارت، درصدی را به‌عنوان استهلاک از مبلغ خسارت کسر می‌کنند. این درصد بسته به سن خودرو و نوع قطعه متفاوت است و می‌تواند تا ۲۰ یا ۲۵ درصد هم برسد.

نکات کلیدی هنگام خرید بیمه

این کارشناس بیمه، نکات کلیدی هنگام خرید بیمه را اینگونه بیان می‌کند: یکی از مهم‌ترین نکات، توجه به سقف تعهدات مالی بیمه‌نامه است. این سقف، حداکثر مبلغی است که شرکت بیمه درصورت بروز خسارت مالی به شخص ثالث پرداخت می‌کند. با توجه به افزایش قیمت قطعات و تعمیرات خودرو، توصیه می‌شود سقف تعهدات مالی را بالاتر از حداقل تعیین‌شده توسط بیمه مرکزی انتخاب کنید تا درصورت بروز خسارت‌های سنگین، با مشکل مواجه نشوید. حداقل تعهد مالی هر ساله توسط بیمه مرکزی اعلام می‌شود و ۲/۵ درصد دیه ‌ماه حرام است.

وی نحوه محاسبه حق بیمه را اینگونه عنوان کرد: عوامل مختلفی بر محاسبه حق بیمه شخص ثالث تأثیر می‌گذارند، ازجمله نوع خودرو (سواری، بارکش، موتورسیکلت و …)، سال ساخت خودرو، تخفیف‌های عدم‌خسارت، کاربری خودرو و پوشش‌های اضافی.

میرحسینی پوشش‌های بیمه شخص ثالث را اینگونه شرح داد: بیمه شخص ثالث خسارات جانی و مالی وارد شده به اشخاص ثالث در حوادث رانندگی را پوشش می‌دهد. این شامل هزینه‌های پزشکی، دیه، نقص عضو و خسارات مالی به‌خودرو یا اموال دیگران می‌شود. سقف تعهدات مالی و جانی هر ساله توسط بیمه مرکزی تعیین و براساس نرخ دیه و تورم محاسبه می‌شود.

این کارشناس بیمه، درباره تغییرات قوانین بیمه می‌گوید: همواره تلاش‌هایی برای بهبود و به‌روزرسانی قوانین بیمه صورت می‌گیرد. تغییراتی برای تسهیل فرایندها، افزایش پوشش‌ها و بهبود نظارت بر شرکت‌های بیمه در دست بررسی است. این تغییرات می‌تواند تأثیر مثبتی بر بیمه‌گذاران داشته باشد و حقوق آنها را بیشتر تضمین کند. به‌عنوان مثال، بحث افزایش سقف تعهدات بیمه شخص ثالث و همچنین الکترونیکی شدن فرایندهای بیمه ازجمله مواردی است که در حال پیگیری است.

معیارهای انتخاب شرکت بیمه

میرحسینی چگونگی انتخاب یک شرکت بیمه را اینگونه معرفی می‌کند: انتخاب شرکت بیمه خودرو، چه برای بیمه شخص ثالث و چه برای بیمه بدنه، تصمیمی مهم است که می‌تواند در مواقع بروز حادثه، آرامش‌خاطر و امنیت مالی شما را تضمین کند. برای انتخاب بهترین شرکت بیمه، باید معیارهای مختلفی را درنظر بگیرید. توانگری مالی نشان‌دهنده توانایی شرکت بیمه در پرداخت خسارات به بیمه‌گذاران است.

هرچه سطح توانگری مالی یک شرکت بالاتر باشد، اطمینان بیشتری به توانایی آن در پرداخت خسارات وجود دارد. این شاخص توسط بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه و اعلام و به‌صورت عددی بین ۱ تا ۵ نمایش داده می‌شود. همچنین تعداد و پراکندگی مراکز پرداخت خسارت شرکت بیمه در سراسر کشور، به‌ویژه در شهر محل سکونت شما، اهمیت زیادی دارد. هرچه تعداد این مراکز بیشتر باشد، دسترسی به آنها آسان‌تر و فرایند دریافت خسارت سریع‌تر خواهد بود.

ارائه خدمات مناسب به مشتریان، ازجمله پاسخگویی سریع به سؤالات، ارائه مشاوره مناسب و پیگیری درخواست‌ها ازجمله مواردی است که باید به آن توجه کنید. امکان دسترسی آسان به شرکت از طریق تلفن، ایمیل، وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی نیز مهم است.

تخفیف‌های بیمه شخص ثالث

این کارشناس بیمه درباه تخفیف‌های بیمه شخص ثالث می‌گوید: تخفیف‌های مختلفی برای بیمه شخص ثالث وجود دارد، ازجمله تخفیف عدم‌خسارت، تخفیف خودروی صفر، تخفیف برای برخی مشاغل و تخفیف‌های مناسبتی، اما با توجه به تورم سال‌های اخیر این تخفیف‌ها خیلی تأثیر زیادی بر اصل قیمت ندارد.

میرحسینی درباره نحوه محاسبه حق بیمه بدنه می‌گوید: عواملی مانند ارزش خودرو، نوع خودرو، سال ساخت، پوشش‌های انتخابی، تخفیف‌های عدم‌خسارت و تخفیف‌های دیگر بر محاسبه حق بیمه بدنه تأثیر می‌گذارند. هرچه ارزش خودرو بیشتر باشد و پوشش‌های بیشتری انتخاب شود، حق بیمه نیز افزایش می‌یابد.

وی درباره تغییرات قیمت بیمه‌ در سال‌های اخیر می‌گوید: مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده قیمت بیمه شخص ثالث، نرخ دیه است که توسط قوه قضاییه تعیین می‌شود. افزایش نرخ دیه به‌طور مستقیم منجر به افزایش تعهدات شرکت‌های بیمه و در نتیجه افزایش حق بیمه می‌شود. افزایش نرخ تورم باعث افزایش هزینه‌های مربوط به خدمات درمانی، قطعات یدکی و تعمیرات خودرو می‌شود که این موضوع نیز بر قیمت بیمه تأثیرگذار است. همچنین افزایش میزان خسارات پرداختی شرکت‌های بیمه می‌تواند منجر به افزایش حق بیمه در سال‌های بعد شود. با توجه به افزایش سالانه نرخ دیه و تورم، قیمت بیمه خودرو در سال‌های اخیر به‌طور مداوم افزایش یافته است.

به‌عنوان مثال، در سال ۱۴۰۳ با توجه به افزایش ۳۳ درصدی نرخ دیه، قیمت بیمه شخص ثالث نیز حدود ۳۵.۵ درصد افزایش یافت. برای درک بهتر این موضوع، به‌طور خلاصه تغییرات قیمت بیمه شخص ثالث در چند سال اخیر اینگونه بوده است: سال ۱۴۰۱، حق بیمه پایه وسایل نقلیه نسبت به سال ۱۴۰۰ حدود ۲۱ درصد افزایش داشت. سال ۱۴۰۲: با افزایش نرخ دیه، شاهد افزایش قابل توجهی در قیمت بیمه شخص ثالث بودیم. سال ۱۴۰۳: با افزایش۳۳ درصدی نرخ دیه، قیمت بیمه شخص ثالث حدود ۳۵.۵ درصد افزایش یافت.

این کارشناس بیمه، پوشش‌هایی که شامل بیمه بدنه می‌شود را اینگونه شرح داد: بیمه بدنه، خسارات واردشده به‌خودروی بیمه‌شده را پوشش می‌دهد. پوشش‌های اصلی شامل مواردی مانند تصادف، آتش‌سوزی، سرقت کلی و خسارات ناشی از حوادث طبیعی مانند سیل و زلزله است. پوشش‌های اضافی مواردی مانند سرقت جزئی قطعات، پاشیدن اسید، شکست شیشه، نوسانات قیمت و پوشش‌های دیگر را شامل می‌شود. تفاوت اصلی بین این دو در این است که پوشش‌های اصلی به‌صورت پایه در بیمه‌نامه وجود دارند، درحالی‌که برای استفاده از پوشش‌های اضافی باید حق بیمه بیشتری پرداخت شود.

شرایط فسخ و ابطال بیمه بدنه

میرحسینی شرایط فسخ و ابطال بیمه بدنه را اینگونه شرح داد: بیمه‌گذار می‌تواند در شرایط خاصی مانند فروش خودرو، بیمه خود را فسخ کند. در این صورت، بخشی از حق بیمه پرداختی با توجه به‌مدت زمان باقی‌مانده از بیمه‌نامه به او بازگردانده می‌شود. شرایط ابطال نیز در مواردی مانند ارائه اطلاعات نادرست توسط بیمه‌گذار وجود دارد.

این کارشناس بیمه سایر بیمه‌های مرتبط با خودرو را اینگونه معرفی می‌کند: بیمه سرقت به‌طور خاص سرقت قطعات یا لوازم خودرو را پوشش می‌دهد. بیمه آتش‌سوزی خسارات ناشی از آتش‌سوزی خودرو را پوشش می‌دهد و بیمه حوادث راننده خسارات جانی واردشده به راننده مقصر در حادثه را جبران می‌کند. هر کدام از این بیمه‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و بسته به نیاز و شرایط فرد می‌توانند مفید باشند.