افزایش توان اقتصادی؛ پاسخ اصلی به راهبردهای خصمانه اروپا + صوت

حسن بهشتی‌پور، پژوهشگر و تحلیلگر مسائل بین‌المللی، در گفت‌وگو با ایکنا، درباره  تحلیل و ارزیابی خود از قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: این قطعنامه پس از ساعت‌های بحث طولانی بدون توجه به توافق مهم ایران با رافائل گروسی، مدیر کل آژانس در مورد تعلیق غنی‌سازی 60 درصد و آمادگی ایران برای صدور ویزا برای چهار نفر از بازرسان اروپایی آژانس و با رأی مثبت 19 کشور صادر شد. 

وی با بیان اینکه ۱۲ کشور آفریقای جنوبی، هند، پاکستان، اندونزی، برزیل، غنا، تایلند، الجزایر، ارمنستان، بنگلادش، کلمبیا و مصر به این قطعنامه رأی ممتنع دادند، اظهار کرد: فقط سه کشور روسیه، چین و بورکینافاسو به این قطعنامه رأی منفی دادند و ونزوئلا هم چون حق عضویت نپرداخته بود، از شرکت در رأی‌گیری محروم بود. 

بهشتی‌پور تصریح کرد: کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس که پیشنهاد‌دهنده قطعنامه بودند به همراه متحدان ضد ایرانی یعنی آمریکا، استرالیا، کانادا، اوکراین و دیگر اعضای اتحادیه اروپا مانند ایتالیا، اسپانیا، بلژیک، لوکزامبورگ، هلند، در مجموع ۱۲ کشوری بودند که انتظار می‌رفت رأی مثبت به قطعنامه دهند. البته در کنار آنها هفت کشور دیگر چون ژاپن، کره جنوبی، آرژانتین، اکوادور، پاراگوئه، مراکش و گرجستان نیز با آنها همراه شدند.

اهمیت رأی پاکستان و ارمنستان

تحلیلگر مسائل بین‌الملل در پاسخ به این سؤال که چرا با توجه به سیاست ایران در مورد نزدیک شدن هر چه بیشتر با همسایگان اما ارمنستان و پاکستان به این قطعنامه رأی منفی ندادند، افزود: بین کشورهای همسایه ایران، رأی پاکستان و ارمنستان، بسیار اهمیت داشت. این دو کشور در مورد قطعنامه خردادماه گذشته شورا نیز رأی ممتنع داده بودند. جالب آنکه ایران بیشترین حمایت‌ها را از ارمنستان داشته است.

وی ادامه داد: درمورد پاکستان نیز باید یادآوری کنم این کشور حتی پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای(ان‌پی‌تی) را هم نپذیرفته و اجرا نمی‌کند. این یک سؤال مهم است که چرا حتی نتوانستیم همسایگان خود را قانع کنیم که اقدامات ایران در صنعت هسته‌ای صرفاً صلح‌آمیز است؟ یا چرا این دو همسایه ترجیح می‌دهند در اختلاف بین ما و اروپا و آمریکا بی‌طرف بمانند؟

بهشتی‌پور با تأکید بر اینکه هر پنج کشور عضو بریکس در شورای حکام آژانس عضو هستند، اظهار کرد: با اینکه ایران رسماً عضو گروه بریکس شده است اما از این میان فقط روسیه و چین به قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران رأی منفی دادند اما سؤال این است که چرا هند، برزیل و آفریقای جنوبی مانند این دو کشور رأی منفی به قطعنامه ندادند؟ چرا این سه کشور ترجیح می‌دهند همچنان در اختلافات اساسی ایران با غرب بی‌طرف بمانند؟ آیا واقعا بریکس در سایر موارد هم چنین عمل خواهد کرد؟

این پژوهشگر مسائل سیاسی بیان کرد: از بین گروه کشورهای اسلامی که ظاهراً روابط خوبی هم با ایران دارند، کشورهای الجزایر، اندونزی، بنگلادش، و مصر رأی منفی ندادند. چرا این کشورها در چنین موقعیت‌هایی از ایران حمایت نمی‌کنند؟ تأسف‌بارتر از آن رأی موافق کشور مسلمان مراکش است که روابط آن با ایران هم قطع است.

چرایی همراهی برخی کشورهای عدم تعهد با اروپا

وی اظهار کرد: به غیر از کشورهایی که در قالب گروه‌های مختلف نام برده شد، آخرین مورد مربوط به کشورهای جنبش عدم تعهد است. در قالب این گروه نیز انتظار می‌رفت کشورهایی نظیر آرژانتین، اروگوئه، اکوادور و گرجستان لااقل رأی مثبت ندهند اما آنها هم با غرب همسو شدند. کشورهای غنا، تایلند و کلمبیا نیز تنها به دادن رأی ممتنع اکتفا کردند و از دادن رأی منفی به این قطعنامه خودداری کردند.

بهشتی‌پور در پاسخ به این سؤال که صدور این بیانیه چه میزان نشانه حرکت اروپایی‌ها به سمت مکانیزم ماشه است، بیان کرد: صدور قطعنامه‌ها به منظور پرونده‌سازی علیه ایران است تا بگویند ایران برجام را اجرا نکرده‌ ولذا باید مکانیسم ماشه فعال شود، درحالی که این طرف‌های مقابل بودند که به تعهدات خود در چارچوب برجام عمل نکردند. 

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با تأکید بر اینکه تا 27 مهر 1404 دوره برجام تمام می‌شود، اظهار کرد: در این تاریخ پس از 10 سال طبق برجام، پرونده ایران از شورای امنیت خارج می‌شود و فعالیت هسته‌ای ایران به صورت عادی به مانند سایر کشورها مورد بررسی قرار خواهد گرفت لذا اروپایی‌ها برای اینکه جلوی این اتفاق مهم را بگیرند به دنبال فعال‌سازی مکانیسم ماشه هستند. 

وی درباره واکنش ایران بلافاصله پس از صدور قطعنامه و دستور راه‌اندازی سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته، بیان کرد: اصل کار، خوب است چراکه پاسخی به طرف مقابل به دلیل بی‌توجهی به پیشنهاد ایران است. هنگامی که ایران به این اندازه با آژانس همکاری می‌کند و مدیرکل آژانس نیز از این رویکرد ایران استقبال کرده و اذعان دارد با ایران به توافق رسیده است لذا انتظار می‌رود مانع این توافق نشوند اما آنها باز قطعنامه صادر کردند. بنابر این طبیعی است ایران به سمت انجام اقداماتی می‌رود تا به طرف مقابل اعلام کند در این قضیه در موضع ضعف نیست.

نباید از مذاکره ترسید

این پژوهشگر مسائل بین‌المللی با تأکید بر اینکه سرعت غنی‌سازی ایران با سانتریفیوژ‌های نسل جدید چندین برابر افزایش پیدا می‌کند و نه درصد غنی‌سازی، گفت: معتقدم ایران به صرف افزایش توان هسته‌ای نمی‌تواند اروپایی‌ها را به پای میز مذاکره بازگرداند بلکه باید به موازات آن توان اقتصادی خود را افزایش دهد تا بتوان امیدوار بود تأثیرگذاری تحریم‌ها کمتر شود. هنگامی که طرف مقابل ببیند تأثیرگذاری تحریم‌ها کمتر شده بیشتر ترغیب می‌شود پای میز مذاکره بیاید. علاوه بر این باید دیپلماسی رسانه‌ای نیز تقویت شده و برای افکار عمومی تبیین درست‌تری ارائه شود که واقعاً در بحث هسته‌ای، ایران چه اهدافی را دنبال می‌کند و برای چه به این اندازه هزینه می‌پردازد.

بهشتی‌پور در پایان با تأکید بر اینکه سؤالات فوق باید در قالب دیپلماسی رسانه‌ای برنامه‌ریزی شده برای افکار عمومی داخل و خارج از کشور توضیح داده شود، گفت: علاوه بر این، ابتکارات جدید دپلماتیک باید اجرا شود . یکی از این ابتکارات تماس مستقیم با دولت آینده آمریکاست. اروپایی‌ها اگر ببینند ایران مستقیماً با آمریکا وارد گفت‌وگو و مذاکره به صورت محرمانه و یا غیرمحرمانه شده، به آمدن پای میز مذاکره و گفت‌وگو بیشتر ترغیب می‌شوند. نباید از میز مذاکره ترسید. میز مذاکره‌ای که با قدرت و قوت در آن حضور پیدا کنیم قطعاً موفقیت را در پی خواهد داشت. 

گفت‌وگو از سمیرا انصاری

انتهای پیام