به گزارش اقتصادآنلاین؛ تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیلهای خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیمگیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تأثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخشهای دیگر اقتصاد، به عنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاه مدت مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس اقدام به تهیه این شاخص‌ها از اطلاعات ماهیانه ۳۰۳ شرکت بورسی کرده است و علاوه بر اندازه گیری تغییرات میزان تولید، فروش و قیمت در بخش صنعت، در محاسبات ملی نیز نقش مهمی ایفا میکنند و برآوردی از تغییرات ماهیانه ارزش افزوده ایجاد شده را در صنایع مختلف و به دنبال آن در کل اقتصاد منعکس میکنند.
شاخص‌های تولید و فروش به تفکیک رشته‌فعالیت‌های صنعتی بورسی:
طی فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ۱۵ رشته‌فعالیت صنعتی بورسی ۱۱ رشته‌فعالیت افزایش در شاخص تولید و چهار رشته‌فعالیت کاهش در شاخص تولید داشتهاند. رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، »محصولات فلزی بجز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «لاستیک و پالستیک» بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «چوب و کاغذ» و «فلزات پایه» بیشترین کاهش در شاخص تولید را تجربه کرده‌اند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل ۹ رشته‌فعالیت افزایش در شاخص فروش و ۶ رشته‌فعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند. رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «محصولات فلزی بجز ماشین‌آلات و تجهیزات» و «دارو» بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «چوب و کاغذ» کاهش در شاخص فروش را تجربه کرده‌اند.
رشد شاخص های تولید و فروش رشته‌فعالیت های صنعتی در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)
طی فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل، اکثر رشته‌فعالیت‌ها کاهش در شاخص تولید و فروش داشتهاند، رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر» بیشترین کاهش را در شاخص تولید داشتهاند. همچنین، رشته فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «تجهیزات برقی» و «کاشی و سرامیک «بیشترین کاهش در شاخص فروش را داشتهاند.
رشد شاخص های تولید و فروش رشته فعالیت های صنعتی در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل (درصد)
طی فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات»، «لاستیک و پلاستیک» و «محصولات فلزی بجز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته‌فعالیت‌های «چوب و کاغذ» و «فلزات پایه» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند، همچنین رشته‌فعالیت‌های «سایر کانی غیرفلزی»، «تجهیزات برقی» و «محصولات فلزی بجز ماشین‌آلات و تجهیزات» بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش نسبت به ماه مشابه سال قبل و رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «چوب و کاغذ» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند.
طی فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نسبت به ماه قبل، رشته‌فعالیت‌های «کک و پالایش»، «سایر کانی غیرفلزی» و »شیمیایی» بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشته فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «خودرو و قطعات» و «غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر» بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین اکثر رشته‌فعالیت‌ها کاهش در شاخص فروش داشتهاند که رشته‌فعالیت‌های «تجهیزات برقی»، «کاشی و سرامیک» و «خودرو و قطعات» بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند.
در ادامه به بررسی رشته‌فعالیت‌های «خودرو و قطعات» و «فلزات پایه» به دلیل ضریب اهمیت بالای این رشته‌فعالیت‌ها در محاسبه شاخص و همچنین رشته‌فعالیت‌های «غذایی و آشامیدنی« و «دارو» به دلیل اثرپذیری از حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی در واردات نهاده های آنها پرداخته شده است.
شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت خودرو و قطعات:
در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته‌فعالیت خودرو و قطعات برمبنای شرکت‌ها ی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴۰.۱ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳۳.۱ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۲۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۶۵.۴ درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخشها کاهش یافته است، از طرفی نسبت به ماه مشابه سال قبل نیز شاخص فروش زیربخش «خودرو سبک و سواری» و «خودرو سنگین» کاهش یافته است.
شاخص های تولید و فروش رشته فعالیت فلزات پایه:
شاخص تولید رشته فعالیت فلزات پایه برمبنای شرکت ها ی بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۷.۸ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۰.۱ درصد ی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش ۲.۱ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳۶.۱ درصدی داشته است . نسبت به ماه قبل شاخص فروش تمام زیربخش ها و شا خص تولید «پروفیل» و «شمش» کاهش یافته است . از طرفی نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید زیربخش های اصلی و شاخص فروش زیربخش های «پروفیل» و «شمش» کاهش یافته است.
شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی:
در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر برمبنای شرکت‌ها ی بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۴.۶ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳۳ درصدی داشته است.
همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱۰.۲ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۳۳.۶ درصدی داشته است. ازطرفی نسبت به ماه قبل به جز زیربخش «لبنیات» شاخص تولید و فروش سایر زیربخشها کاهش یافته است، در مقابل مطابق نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش زیربخشهای اصلی افزایش یافته است.
شاخص‌های تولید و فروش رشته‌فعالیت دارو:
در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ شاخص تولید رشته‌فعالیت دارو برمبنای شرکت‌های بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۲ درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ۲۷.۱ درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ۱۵.۵ درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش ۷.۷ درصدی داشته است. از طرفی نسبت به ماه قبل شاخص تولید تمام زیربخشها کاهش یافته است، در مقابل نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید و فروش تمام زیربخشها افزایش یافته است.
شاخص‌های تولید و فروش شرکت‌های معدنی بورسی:
در فروردین ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید شرکت‌های معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ۲۰.۴ درصدی و نسبت به ماه قبل با افزایش ۱۲.۸ درصدی مواجه شده است. همچنین، شاخص فروش شرکت‌های معدنی بورسی هم نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۳.۳ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۸.۲ درصد ی مواجه شده است. شاخص تولید با توجه به افزایش تولید «گندله» نسبت به ماه قبل افزایش یافته است. درمقابل مطابق نمودار شاخص تولید تمام زیربخشها نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش یافته است.
شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی:
در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ نرخ رشد ماهیانه قیمت فعالیت های صنعتی بورسی رشد مثبت ۱.۵ درصدی را ثبت کرده است، همچنین رشد نقطه به نقطه با کاهش نسبت به ماه قبل، به ۲۰.۷ درصد رسیده است. گفتنی است میانگین سالیانه شاخص قیمت نیز در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ روند نزولی یک سال اخیر خود را ادامه داد و با ۲.۸ درصد کاهش نسبت به ماه قبل، میزان ۴۲.۵ درصد افزایش را نشان می دهد .
بررسی شاخص قیمت رشته فعالیت های بورسی نشان می دهد در فروردین ماه سال ۱۴۰۲ رشته فعالیت های «لاستیک و پلاستیک»، «فلزات پایه» و «سیمان» بالاترین نرخ رشد ماهیانه، رشته فعالیت های «غذایی و آشامیدنی به جز قند
و شکر» و «سیمان» بالاترین نرخ رشد نقطه به نقطه و رشته فعالیت های «غذایی و آشامیدنی به جز قند و شکر» و «کک و پالایش» بالاترین نرخ رشد سالیانه را تجربه کرده اند.
رشته‌فعالیت دارو در فروردین ماه نرخ رشد ماهیانه منفی ۴.۹ درصدی داشته است. شایان ذکر است رشد نقطه به نقطه رشته‌فعالیت دارو نسبت به ماه پیش کاهش یافته و به ۴۸.۹ درصد رسیده است و میانگین سالیانه قیمت نیز ۵۹ درصد افزایش یافته است.
درصد تغییر شاخص قیمت رشته‌فعالیت دارو
یکی از رشته‌فعالیت‌های دیگری که در ماههای ابتدایی سال مشمول حذف ارز ترجیحی شد، رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر بود. بررسی روند قیمتها در این رشته‌فعالیت هم بعد از گذشت چند ماه از اعمال این سیاست جالب توجه است:
مطابق نمودار، با حذف ارز ترجیحی مواد اولیه رشته‌فعالیت غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر، رشد ماهیانه شاخص قیمت این رشته‌فعالیت در اردیبهشت و خرداد ماه به حدود ۴۵ و ۵۰ درصد رسید، اما در ماههای بعد و پس از تخلیه اثر این شوک به شدت کاهش یافت، اما در ماههای اخیر اندکی افزایش یافته و در فروردین ماه رشد مثبت ۰.۸ درصدی داشته است. به طور مشابه رشد نقطه به نقطه قیمت در این رشته فعالیت هم از تیرماه مسیر نزولی را طی کرده است و در فروردین ماه به ۱۱۵.۵ درصد رسیده است؛ گفتنی است میانگین سالیانه قیمت در این رشته‌فعالیت صعودی بوده و به ۱۳۶.۶ درصد افزایش یافته است.
درصد تغییر شاخص قیمت رشته فعالیت غذایی و آشامیدنی بجز قند و شکر
جمع بندی: برآورد این گزارش نشان میدهد، طی فروردین ماه سال ۱۴۰۲، شاخص تولید شرکت‌ها ی صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۳.۸ درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۱۴.۲ درصدی مواجه شده است. همچنین شاخص فروش شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ۳.۸ درصد ی و نسبت به ماه قبل با کاهش ۳۴.۹ درصدی مواجه شده است. شاخص قیمت فعالیت‌های صنعتی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل ۲۰.۷ درصد و نسبت به ماه قبل ۱.۵ درصد افزایش یافته است.
