اولویت یافتن فرهنگ؛ بنای اصلی دولت وفاق ملی

به گزارش ایکنا، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور در آیین تکریم و معارفه رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی که صبح امروز، سه‌شنبه 29 آبان‌ماه در سالن مرکز همایش‌های این سازمان برگزار شد، ضمن تشکر از فعالیت‌ها و اقدمات رئیس سابق این سازمان، گفت: به برادر خود که از سابقین و کلیدداران این کتابخانه هستم، تبریک می‌گویم. دکتر امیرخانی دارای سابقه درخشان در کتابخانه ملی هستند، به ویژه در زمان‌های گذشته با تلاش‌ و زحمات همکاران بود که کتابخانه و مرکز اسناد به این روز رسید. از پذیرفتن این مسئولیت توسط ایشان تشکر می‌کنم. چند ماهی درباره انتخاب شخصیت برجسته و نخبه بحث بود که باصدور حکم ایشان هم همکاران را در کتابخانه و هم اندیشمندان و فرهنگیان را خوشحال کردیم. خداوند عنایت فرمود و دولت به نتیجه خوبی رسید. مطمئن هستیم با شناخت از این سازمان و تعصب و علاقه‌ ایشان قطعاً دوره درخشان فعالیت‌های سازمان را شاهد خواهیم بود. 

وی با ذکر خاطره‌ای از برنامه سوم توسعه گفت: برنامه سوم توسعه در نیمه اول دهه 80 تدوین شد و در آن برنامه اصلاح ساختارهای کشور را با هدف افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها و حواشی مد نظر قرار دادیم. یکی از موارد آن نیز بحث ادغام سازمان اسناد و کتابخانه ملی بود. قرار بود در این مکان ارزشمند کتابخانه ملی قرار گیرد البته بخشی از تپه عباس‌آباد که قرار بود مؤسسات فرهنگی در آن حضور داشته باشند امروز در اختیار برخی از نهادهای اقتصادی است. ادغام این دو به عنوان دو بخش یک مجموعه جداناپذیر مخالفان جدی داشت و بخشی از نگرانی‌ها در ارتباط با حفاظت از اسناد بود چرا که کتابخانه و کتاب به عنوان جنبه نمایشی و دیده‌بانی و دیداری تلقی می‌شود و اسناد نیازمند حفاظت با ساز و کار ویژه است. در نهایت دولت آقای خاتمی گوش به نظر کارشناسان داد با وجود مخالفان در دولت وقت و نگرانی‌هایی که در بخش اسناد بود، این دو ادغام شدند.  

عارف تصریح کرد: در دو سه روز اخیر، گزارش‌های گذشته را نگاه می‌کردم، فکر کنم اگر کار خوبی  در آن دولت انجام داده باشیم، ادغام این دو بخش است. یعنی جایگاه کتاب و کتابخوانی را در فرهنگ غنی ایرانی و در شعارهای انقلاب غنی ساختیم. انقلاب ما انقلاب فرهنگی بود و قاعدتاً باید ساماندهی فرهنگ جز اولویت‌ها باشد و احساس می‌کنم کار درستی انجام شد و در عین حال سابقه کتابخانه نیز محو نشد. 

معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به سابقه قریب به 87 ساله کتابخانه ملی، گفت: این سابقه تقریباً یک قرن است و وضعیت درخشانی را کتابخانه ملی در تاریخ یک قرن اخیر کشور داشته است. نگاهی که ما به کتابخانه ملی و بخش اسناد داریم، نگاه رهبری و راهنمایی و نظارت علمی بر همه مجموعه‌های اسناد علمی و فرهنگی کشور است. 

وی با بیان اینکه کتابخانه‌های خوب در کشور زیاد است اما صاحب معنوی ندارند تا از نظر فرهنگی به آن نهاد علمی بپردازند، تأکید کرد: اشکالات، نیازها و کمبودهایی در این زمینه داریم اما بر این باوریم که جایگاه کتابخانه ملی صرفا در ایران دارای نقش نیست و حداقل در حوزه تمدنی ایران با سفر به کشورهای منطقه به خصوص با برخورد با مؤسسات فرهنگی یا چهره‌های فرهنگی هیچ احساس غربت و دوگانگی نمی‌کنید و این نشانه عظمت فرهنگ ایران است. 

عارف اظهار کرد: گاهی در وهله اول در بحث گردشگری و حضور در کشورهای دیگر اسم شعرا و اندیشمندان ایرانی را می‌بینیم که در کشوری آنها را شاعر خود در مرزهای قراردادی خود تلقی می‌کنند، به ما بر می‌خورد. هنگامی از یکی از کشورها بازدید داشتم در طول بازدید، به شکل تعمدی یا با نگاه فرهنگی، تصاویری از 20 دانشمند و شاعر برجسته گذاشته بودند که 12 یا 13 نفر از آنها ایرانی بودند. در ابتدا به من برخورد که چرا از آنها به عنوان شاعر و اندیشمند ما نام برده‌اند اما بعد خود را قانع کردم که مراد از ما، ایران و حوزه تمدنی ماست و این سرمایه‌ای است که باید از آن مواظبت کنیم.

معاون اول رئیس‌جمهور تصریح کرد: واقعیت این است به دلیل گرفتاری‌ها و مشغله‌ها در طی چهار دهه گذشته از پیام اصلی انقلاب و آنچه انقلاب را به پیروزی رساند، غافل مانده‌ایم که آن هم فرهنگ و دانش است. البته در چهار دهه گذشته پیشرفت‌های بسیار در عرصه فرهنگ و دانش داشته‌ایم اما از پتانسیل و فرهنگی بودن انقلاب، توانسته‌ایم بهره مناسب، نه کامل، را ببریم، به طوری که نهادهای فرهنگی حداقل در حوزه تمدنی ایران تأثیرگذار باشند؟ نمی‌دانم جواب چیست اما فکر می‌کم اگر جواب مثبت باشد بهتر از این می توانستیم کار کنیم. همیشه ذهن مدیران ارشد کشور متوجه مسائل روز بوده که یا برای آنها این موضوع را ساخته و یا آنها را درگیر آن کرده‌اند. 

عارف تصریح کرد: مردم قبول نمی‌کنند امروز مشکل روزمره‌شان حل نشده باشد و بگوییم برای 10 سال آینده شما کار می‌کنیم. باید در جامعه هم در میان مسئولان و هم نخبگان کسانی باشند که خودشان را مسئول پاسداری از ارزش‌های معنوی و فرهنگی بدانند و درگیر مسائل جاری نشوند و با کمال معذرت می‌بینیم اتفاقاً نهادهایی که ذاتشان مسئولیت‌های فرهنگی است در بخش‌های اداری و اقتصادی و سایر قرار گرفته‌اند.

معاون اول رئیس‌جمهور با ابراز گلایه از انتصاب افراد دارای مسئولیت تولید علم و فرهنگ در عرصه اقتصاد، گفت: ما همیشه فکر می‌کنیم کشور در حالت خاص است به همین دلیل نیروها را در جای مناسب قرار نمی‌دهیم و آنچه قربانی شده و می‌شود، علم و فرهنگ است. درست است که شاخص‌های علمی ما خوب است و ما اگر صادقانه با انگیزه‌های معنوی بین جوانان و با ویژگی‌های فرهنگی و با توجه به هوش، استعدادها و توانمندی‌ها این موضوع را ببینم آیا امروز در این وضعیت قرار می‌گرفتیم؟!

وی ادامه داد: به چه دلیل یک جوان به هر دلیل به خارج از کشور می‌رود و بعد از دو یا سه سال، چهره شاخص می‌شود و اما دوست او که در کلاس نیز از او بهتر بوده، در ایران می‌ماند اما بعد از مدتی معلم ساده می‌شود؟! علت چیست؟ باید صادقانه به علت آن بپردازیم. این مسائل را اینجا مطرح می‌کنم چرا که گفت‌وگو در ذات این نهاد مقدس است. البته منظور گفت‌وگوی کانالیزه و اینکه مسیر آن را مشخص کنیم نیست بلکه گفت‌و‌گویی است که اجازه دهیم هر فرد شایسته به صورت آزادانه صحبت کند. این گفت‌وگو برای ما مفید است. 

وی تأکید کرد: علی‌رغم نقش فرهنگ و معنویت در انقلاب و با وجود اینکه رهبر این انقلاب، امام راحل، یک مرجع دینی و چهره معنوی بود نه سیاسی و نه نظامی، پرهیز می‌کرد از اینکه به عنوان چهره سیاسی مطرح باشد، باید ببینیم ما چه میزان توانستیم در آن مسیر حرکت کنیم؛ البته که نخبگان باید در این مسیر نقش‌آفرینی کنند. 

عارف اظهار کرد: بنای دولت وفاق ملی بر این است که اولویت یافتن فرهنگ را به طور جدی دنبال کند. می‌دانیم مشکل داریم و شرایط را می‌دانیم. به محض اینکه بحثی مطرح می‌شود، مقدمه نگاه به آن مسئله منابع مالی است، شرایط کشور را می‌دانیم و نمی‌خواهم وارد بحث‌های اقتصادی شوم اما علی‌رغم مشکلات، اولویت علم و فرهنگ و تعالی فرهنگ جامعه باید در نظر گرفته شود. ریشه بخش مهمی از چالش‌های اجتماعی بی‌اعتنایی به فرهنگ یا کانالیزه کردن فرهنگ است. بنای دولت بر این است که در این زمینه تلاش کند و تعالی و رشد فرهنگ جزو اولویت‌های اوست. طبیعتاً در این راهبرد نیز نگاه ما به منابع و ظرفیت‌های مردمی است. با پول دولت نمی‌توان در جامعه ارتقای معنوی و فرهنگی ایجاد کرد. وظیفه دولت بسترسازی و عدم مانع‌تراشی است. متأسفانه همّ و غم برخی از دولت‌ها در برخورد با کوچکترین زاویه با ذائقه و سلیقه دولت، نگاه حذفی است نه اصلاحی.

خبر درحال تکمیل است. 

انتهای پیام