ایران از مزیت‌های بریکس برای افزایش قدرت اقتصادی بهره ببرد

مسعود امجدی‌پور، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با ایکنا، درباره تأثیر بریکس بر مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا و بی‌اثر ساختن تحریم‌ها با توجه به اولین حضور جمهوری اسلامی ایران در این سازمان به عنوان عضو رسمی گفت: ترکیبی که در حال حاضر اعضای بریکس از آن برخوردارند کاملاً متنوع است؛ یعنی از قدرت‌های سیاسی دنیا گرفته تا قدرت‌های نظامی، فرهنگی و اقتصادی در بریکس عضویت دارند و این مؤلفه‌ها سبب شده بریکس از هر نظر قابل اتکا باشد.

وی افزود: تصمیمات بریکس از هر نظر در عرصه بین‌الملل حائز اهمیت بوده و نمی‌توان تنها آن را محدود به اعضای این اتحادیه دانست.

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به ایحاد ارز واحد برای اعضای بریکس گفت: زمانی که مأموریت‌های بریکس تعریف شد اعضایش می‌توانستند به جای ایجاد یک ارز اشتراکی بر دیگر مأموریت‌ها تمرکز داشته باشند اما این پرسش مطرح است که چرا اعضای بریکس ابتدا به ایجاد ارز واحد مبادرت ورزیدند؟ کاملاً مشخص است در عرصه اقتصاد امروز دنیا، قدرت آمریکا به خاطر تسلط پولی و ارزی این کشور است و همین قدرت ارزی به آن اجازه داده تا این مؤلفه را در سایر حوزه‌های قدرت هم اعمال کند. اعضای بریکس با اشراف به این موضوع، هدف را از بین بردن هژمونی دلار در اقتصاد دنیا قرار داده‌اند که اگر موفق به انجام آن شوند قطعاً به صورت دومینووار سایر مؤلفه‌های قدرت آمریکا تحت تأثیر قرار خواهند گرفت. 

شرایط اثرگذاری ارز بریکس

امجدی‌پور ادامه داد: اگر اعضای بریکس به این ارز اشتراکی ایمان داشته باشند و به صورت واقعی آن را در عرصه اقتصادی پیاده سازند و همچنین یک نظام جابجایی ارز مانند سوئیفت را تشکیل دهند قطعاً در آینده بسیار نزدیک شاهد تحول اساسی در نظام اقتصادی و به تبع آن در نظام سیاسی و ژئوپلیتیک دنیا خواهیم بود البته باید در نظر داشت گزینه دوم مهمتر از ارز واحد بریکس است چون اگر وجود نداشته باشد قطعاً ارز بریکس اثرگذاری آنچنانی نخواهد داشت.

وی با بیان اینکه سیستم جابجایی ارز میان اعضای بریکس افول هیمنه دلار را به دنبال خواهد داشت، اظهار کرد: با افول هژمونی دلار و کاهش اثرگذاری آن در نظام اقتصادی دنیا، قدرت آمریکا به سرعت در همه ابعاد کاهش پیدا خواهد کرد.

امجدی‌پور در پاسخ به این سؤال که برخی تحلیل‌گران نسبت به کارکرد اقتصادی و اثرگذاری ارز بریکس آن هم در شرایطی که دلار به پشتوانه مالی در بانک مرکزی کشورهای عضو تبدیل شده است، شک دارند و معتقدند این کشورها به راحتی حاضر نخواهند شد اندوخته ارزی خود که مبتنی بر دلار است را کاهش دهند، گفت: همانطورکه اشاره کردم میان اعضای بریکس عزم و اراده برای انجام این کار وجود دارد اما به هر حال برداشتن گام در این مسیر بسیار سخت، دشوار و زمان‌بر است ولی با فراهم شدن زیرساخت‌های لازم امکان‌پذیر خواهد بود.

امجدی‌پور گفت: بریکس از تنوع اعضا و کشور برخوردار است و در هم‌تنیدگی اقتصادی میان آنها با دیگر کشورهای غیرعضو وجود دارد و به همین دلیل کشورهایی که عضو بریکس نیستند برای استفاده از ظرفیت‌های بریکس مجبور هستند قوانین و مقررات این اتحادیه را رعایت کنند؛ به عبارت بهتر کشورهای عضو می‌توانند بر کشورهای غیر عضو اعمال حاکمیت کنند.

وی تأکید کرد: هرچقدر کشورهای بریکس در حوزه‌های اقتصادی، نظامی و امنیتی موفق عمل کنند بیش از قبل دیگر کشورها را مجاب به رعایت قوانین این اتحادیه خواهند کرد. هرچند در حال حاضر کمی پیشبرد این هدف سخت و دشوار است ولی در بلندمدت دور از دسترس نیست.

این کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه قدرت‌های اقتصادی و نظامی عضو بریکس متوجه افول قدرت اقتصادی آمریکا شده‌اند و اکنون زمان استفاده از این خلأ قدرت فرا رسیده است، گفت: این خلأ قدرت با تحکیم اتحاد میان اعضای بریکس قابل برطرف شدن است. 

ضرورت توازن‌بخشی به همکاری‌های اقتصادی با غرب و شرق

امجدی‌پور با اشاره به نحوه بازیگری ایران در بریکس و ضرورت ایجاد توازن میان غرب و شرق اظهار کرد: اینکه صرفاً به بریکس متکی نباشیم سخنی درست و بجاست اما به هر حال ما باید سلسله‌مراتب‌ها را رعایت کنیم و در نظر داشته باشیم هدف قوی شدن اقتصاد ایران است. هرچقدر اقتصاد کشورهای عضو بریکس قوی شود به همان اندازه این اتحادیه قدرت خواهد گرفت و برای کشورهای عضو مزیت محسوب می‌شود.

وی گفت: اقتصاد جمهوری اسلامی ایران با پیوستن به شانگهای و بریکس رونق پیدا خواهد کرد البته باید دولت‌‎هایی که روی کار می‌آیند فارغ از گرایشات سیاسی به اسناد بالادستی هم عمل کنند. به طور کلی باید هر کاری که می‎‌توان انجام داد تا اقتصاد ایران برای سرمایه‌گذاری جذاب شود و اگر چنین اتفاقی بیفتد هم غرب و هم شرق خود را شریک اقتصاد ایران خواهند دید و از این طریق سطح نزاع کاهش می‌یابد و درهم‌تنیدگی اقتصادی ایجاد می‌شود. به عنوان مثال بزرگترین دشمن آمریکا، چین است ولی همکاری‌های اقتصادی سبب شده تا سطح این نزاع کنترل شود.

اقتصاددان ارشد مجمع تشخیص مصلحت نظام در پایان تأکید کرد: باید تلاش کرد تا از مزیت بریکس برای رشد و شکوفایی اقتصادی بهره برد و سپس به سمت توازن‌بخشی میان همکاری‌های اقتصادی با غرب و شرق حرکت شود.

گفت‌وگو از سعید امینی

انتهای پیام