بازار ارز در چهار‌راه سیاست

از سوی دیگر اتفاقات سیاسی که در منطقه و جهان افتاد نیز بر شدت تقاضای طلا افزود و این موضوع تا جایی پیش رفت که در کمتر از یک‌هفته اونس جهانی افزایش ۳۰ تا ۴۰ دلاری را ثبت می‌کرد. دلار با پایه ۶۰ هزار تومان کار خود را در ابتدای امسال آغاز کرد و بعد از اتفاقات زیادی که در منطقه و کشور افتاد در خرداد ماه به پایه ۵۶ هزار تومان رسید. اکنون هر دلار آمریکا در بازار غیر‌رسمی در میانه ۸۳ هزار تومان قرار دارد و این موضوع به انتظارات تورمی افزوده است؛ موضوعی که کارشناسان نیز به آن اذعان دارند و معتقدند مسائل سیاسی باعث افزایش تقاضا در بازار طلا و ارز به‌منظور حفظ ارزش سرمایه شده است. از سوی دیگر گفته می‌شود ریشه افزایش نرخ ارز در کشورمان سیاسی است و ماهیت اقتصادی ندارد و برخی دیگر نیز معتقدند سیاست‌های اجرا شده در اقتصاد به رشد قیمت‌ها دامن زده است. 
   
علت جهش‌های ارزی، سیاسی است
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم، در مورد چرایی افزایش نرخ ارز در کشور به‌خصوص طی دو ماه اخیر، گفت: برای هرکدام از جهش‌های ارزی از سال ۱۳۹۷ به بعد هیچ دلیل اقتصادی نمی‌توان پیدا کرد، به‌طوری‌که نرخ دلار حدود پنج ماه پیش زیر ۶۰ هزار تومان بود اما چه اتفاقی افتاده که الان ۵۰ درصد افزایش پیدا کرده درحالی‌که فقط اتفاقات سیاسی رخ داده است.  وی افزود: تنش‌های منطقه‌ای در چند ماه اخیر، انتخاب ترامپ و برخی اتفاقات مثل ماجرای سوریه رخ داد و همه اینها اتفاقات غیراقتصادی و سیاسی است که انتظاراتی در بازار ایجاد کرد و به همین دلیل نرخ دلار افزایش پیدا کرده، در حالی که اتفاق اقتصادی رخ نداده است.
   
دلار الان باید ۴۰ هزار تومان باشد
 این فعال اقتصادی با اشاره به این‌که سال ۹۷ دلار ۴۲۰۰ تومان (بالاترین قیمت قبل از جهش ارزی آن سال) در بازار بود، تاکید کرد: اگر تئوری افزایش نرخ ارز براساس تفاوت تورم ریال و دلار را محاسبه کنیم و حتی بدون کسر تورم حوزه دلار، مجموع تورم‌های هفت سال اخیر را در قیمت دلار ضرب کنیم، نرخ دلار از حدود ۵۰۰۰ تومان باید الان حدود ۴۰ تا ۴۵ هزار تومان باشد. حریری ادامه داد: بنابراین اگر می‌بینید قیمت دلار امروز دو برابر (بالای ۸۰ هزار تومان) آن چیزی که براساس سازوکارهای اقتصادی باشد، هست، نشان می‌دهد بخش بزرگی از آن به‌دلیل انتظاراتی است که در بازار براساس سیاست خارجی شکل می‌گیرد، البته بخشی از افزایش قیمت ارز به عدم‌دسترسی مناسب ما به منابع ارزی حاصل از صادرات نفتی و غیرنفتی برمی‌گردد که آن سیاسی است. وی با بیان این‌که دلار امروز در اقتصاد ایران قطعا نقش کالایی ایفا می‌کند و نقش ابزار مبادله ندارد، اضافه کرد: دلار در بازار فعلی ما نخست نقش دماسنج سیاسی را به‌عهده گرفته و نقش دیگرش این است که به کالا تبدیل شده و هر میزان عرضه آن کمتر شود، به‌هر دلیلی متقاضیان بیشتر می‌شوند و قیمت آن هم بالا می‌رود.
   
مردم حق دارند
رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین در مورد این‌که چرا برخی در بازار ارز سرمایه‌گذاری می‌کنند با این‌که افزایش آن به‌دلیل مسائل سیاسی است، تصریح کرد: مردم امروز با مشکل معیشتی مواجه هستند ولی به‌هر حال اگر سرمایه و پس‌اندازهای خرد خودشان را به دلار یا طلا یا سایر کالاهایی که ارزش پس‌انداز آنها را حفظ می‌کند، تبدیل می‌کنند، نمی‌توان به آنها ایراد گرفت و حق دارند.
 حریری افزود: افراد پس‌انداز می‌کنند اما پس‌اندازهای‌شان به دلیل افزایش تورم آب می‌شود، بنابراین حق دارند که برای حفظ قدرت خریدشان این کار را انجام دهند.

افزایش نرخ ارز، طلا را گران کرد
محمد کشتی‌آرای، فعال بازار طلا در مورد افزایش قیمت طلا و سکه طی چند هفته اخیر به خبرنگارجام‌جم گفت: افزایش نرخ ارز در چند ماه اخیر بیشترین تاثیر را در افزایش قیمت طلا داشته است، زیرا نرخ دلار در بازار غیررسمی از محدوده ۶۰ هزار تومان با افزایش حدود ۴۰ درصدی به بالای ۸۰ هزار تومان رسیده، این در حالی است که قیمت جهانی هر اونس طلا طی این مدت به‌طور متوسط ۷۰ تا ۸۰ دلار افزایش را ثبت کرده.  وی افزود: بنابراین بیشترین تأثیر در افزایش قیمت طلا و سکه در چند ماه اخیر را افزایش قیمت ارز داشته و باعث شده طلا و سکه به رقم‌های فعلی برسد. فعال بازار طلا در مورد این سؤال که چه عاملی سبب افزایش نرخ ارز شده‌، پاسخ داد: افزایش قیمت دلار هم می‌تواند سیاسی و هم اقتصادی باشد؛ البته بیشتر سیاست اقتصاد دولت است، به‌طوری‌که بعد از تشکیل کابینه آقای پزشکیان، طرز تفکر تیم اقتصادی دولت چهاردهم با تیم‌های اقتصادی رؤسای جمهوری قبل متفاوت است.کشتی‌آرای ادامه داد: یکی از سیاست‌هایی که وزیر جدید اقتصاد (آقای همتی) اعلام کرد، این بود که نرخ ارز در کشور باید تک‌نرخی شود. برای تک‌نرخی شدن ارز، باید اقداماتی انجام شود و وی اعلام کرد ارز نیمایی و چند نرخ دیگر باید برداشته شود. تفکر تیم اقتصادی دولت چهاردهم باعث شده قیمت ارز نوسانات (افزایش) را داشته باشد و البته آثار آن که منفی یا مثبت خواهد بود، در آینده مشخص خواهد شد. وی تاکید کرد: بخش زیادی از افزایش قیمت طلا و سکه در بازار به‌دلیل افزایش نرخ ارز بوده و نرخ ارز هم به‌علت تغییر سیاست اقتصادی دولت در کشور رخ داده است.
   
افزایش قیمت جهانی طلا
این فعال اقتصادی تصریح کرد: همچنین اتفاقی در چند روز رخ داده که یکی از عوامل افزایش قیمت طلا و سکه در یک هفته اخیر است؛ این‌که بعد از سر کار آمدن دولت ترامپ در آمریکا و با اقدامات و تفکرات سیاسی او باعث شد ارزش دلار در بازار جهانی کاهش پیدا کند، در نتیجه تمایل به سرمایه‌گذاری در طلا افزایش پیدا کرد. کشتی‌آرای اضافه کرد: قیمت هر اونس طلا در بازارهای جهانی در یک هفته اخیر حدود ۷۰ دلار افزایش داشت که این افزایش به‌دلیل آمدن آقای ترامپ بوده و افزایش قیمت جهانی طلا در هفته گذشته نیز یکی از عوامل اثرگذار روی قیمت طلا و سکه در داخل است.
   
رکود در بازار طلا
وی گفت: البته بازار دادوستد طلا و جواهر با رکود همراه است، یعنی افزایش تقاضا در بازار وجود ندارد و عرضه و تقاضا متعادل است و معاملات هیجانی نیست؛ بنابراین این قیمت‌ها بر پایه دو شاخص اقتصادی است که یکی از این عوامل ارز و دومی قیمت جهانی طلاست.