بزرگ‌ترین علامت سوال بانک مرکزی، تاثیر رمزارزها بر نظامات مالی کشور است!

بازار رمزارزها به‌عنوان یکی از جدیدترین پدیده‌های اقتصادی و مالی، چالش‌ها و فرصت‌های بسیاری را برای کشورها ایجاد کرده است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در رمزارزها در ایران به طور گسترده‌ای افزایش یافته و حجم معاملات روزانه رمزارزها به ارقامی چشمگیر رسیده است. این امر در حالی رخ داده که فضای قانون‌گذاری در این حوزه هنوز شفاف نیست و اختلاف‌نظرهای متعددی در سطوح مختلف حکومتی وجود دارد.

همایش ملی رمزارزی با نام رمزآتی با حضور صرافی‌ها و مقامات بانک مرکزی و دیگر نهادها در محل سالن همایش‌های بین‌المللی رایزن به مدت دو روز در حال برگزاری‌ است. در این گزارش به برخی از مباحثی که در سخنرانی‌ها و پنل‌های روز اول بیان شد می‌پردازیم.

قبلا بانک مرکزی تمایلی برای ورود به حوزه رمزارزها نداشت؛ الان فضا بازتر شده است

محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت و عضو سابق مجلس شورای اسلامی با حضور در این همایش نکاتی را پیرامون پدیده رمزارزها مطرح کرد. او در سخنرانی خود گفت: «اقدامات در مورد قانون گذاری با دو نگاه متفاوت بوده یک نگاه که اصلا ضرورتی ندارد و نگاه دوم این‌گونه بوده که باید از این ظرفیت برای توسعه و دور زدن تحریم‌ها استفاده شود. در کمیسیون اقتصادی این موضوع را آغاز کردیم، اما در ابتدا بانک مرکزی تمایلی به ورود به این حوزه نداشت. با تغییر دولت، فضا بازتر شد و بانک مرکزی آمادگی پیدا کرد تا قانون‌گذاری کند و این فضا را مدیریت نماید. با این حال، در دولت قبلی پیش‌نویس قوانینی در این زمینه ناتمام ماند.»

پورابراهیمی به رویکردهای متضاد نسبت به رمزارزها در کشور اشاره داشت؛ برخی آن را غیرضروری می‌دانند، درحالی‌که دیگران آن را ابزاری برای رشد اقتصادی و مقابله با تحریم‌ها می‌پندارند. وی تاکید کرد که تغییر رویکرد دولت‌ها و آمادگی بانک مرکزی به‌تدریج فضا را برای سیاست‌گذاری مهیا کرده است. با این حال، هنوز نیاز به قوانین جامع و هماهنگی نهادی وجود دارد.

بزرگ‌ترین علامت سوال بانک مرکزی، تاثیر رمزارزها بر نظامات مالی کشور است!

محمد شیریجیان معاون سیاست‌گذاری پولی بانک مرکزی یکی دیگر از مسئولینی بود که در این همایش حضور پیدا کرد. با گذشت از کنش و واکنش‌های سیاسی-حقوقی پیرامون این ماجرا که مسئولیت رگولاتوری حوزه رمزارزها با بانک مرکزی‌ست یا وزارت اقتصاد که خود نیاز به بررسی دارد که دقیقا آنچه که گذشت چه وقفه‌ای در فرایند و روند قاعده‌گذاری این حوزه داشت. با این حال، بانک مرکزی از سوی حاکمیت به عنوان مسئول ناظر و قاعده‌گذار بر حوزه رمزارزها موظف است نقش تنظیم‌گری و تسهیلگری‌ را ایفا کند. 

شیریجیان در صحبت خود به دغدغه‌های اصلی بانک مرکزی پرداخت. به طور کلی دغدغه‌های بانک مرکزی را می‌توان با اغماض فراوان در این جمله خلاصه کرد: توسعه حوزه رمزارزی چه تاثیری بر نظامات مالی کشور که توسط بانک مرکزی تشکیل و اداره می‌شود خواهد داشت.

او در صحبت خود بیان کرد: «بزرگ‌ترین چالش بانک مرکزی، تأثیر رمزارزها بر نظامات مالی و پولی کشور است. این ابزارها می‌توانند ثبات مالی و نظام‌های پرداخت را متحول کنند. توسعه رمزارزها ممکن است به تغییر در ترازنامه بانک‌ها و ابزارهای سیاست پولی فعلی منجر شود. در این سند، تمرکز بیشتر بر رمزارزهای با ماهیت دارایی است، اما رمزپول‌ها نیز می‌توانند در اهداف بانک مرکزی تأثیرگذار باشند. مهم‌ترین اصل، حفظ حاکمیت ریال به‌عنوان ابزار پرداخت است» 

ماهیت تمرکززدایی رمزارزها چالشی جدی برای سیاست‌گذاری سنتی است. 

باید برخورد تدافعی را در مواجهه با حوزه رمزارز کنار گذاشت!

مهدی طغیانی نماینده و نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از مهمان‌های این همایش بود. او در صحبت خود به نکات مختلفی اشاره داشت. طغیانی گفت: «به‌جای برخورد تدافعی، باید رمزارزها را به‌عنوان یک فرصت بشناسیم و از آن برای توسعه اقتصادی استفاده کنیم. این حوزه ماهیت تمرکززدا دارد و اگر قاعده‌گذاری نکنیم، ممکن است چند سال دیگر چیزی برای استفاده نماند. بانک مرکزی باید نقش فعالی در سیاست‌گذاری این حوزه داشته باشد، اما قاعده‌گذاری باید متناسب با طبیعت فناوری باشد.»

او در قسمت دیگری به چالش‌های قانون‌گذاری در این حوزه پرداخت و گفت:«یک بحث مطرح بود که باید گزارشی جامع در مورد رمزدارایی‌ها تدوین و تنظیم گردد. این مسئله که رمزارزها به‌شدت در جامعه فراگیر شده و به‌عنوان یک ابزار مورد استفاده قرار می‌گیرند، نباید نادیده گرفته شود. سیاست‌گذاری در دستگاه‌های مختلف کاملا متفاوت است. در واقع طیفی از مواضع در برابر این مساله وجود دارد. برخی به ممنوعیت کامل پایبند هستند و برخی دیگر برخورد آزادانه‌تری دارند. بنابراین، نیاز به قاعده‌گذاری در این حوزه احساس می‌شود».

طغیانی در ارائه توضیحات بیشتر بیان کرد: «در این دوره و دوره قبل، مسائلی مانند اتباع خارجی نیز مطرح بوده‌اند که به‌عنوان یک گیر اصلی باقی مانده‌اند. در فضای بروکراتیک، هر نهادی که دایره اختیارات بیشتری داشته باشد، قدرتمندتر خواهد بود، اما این باعث قفل شدن سیستم می‌شود. در مورد رمزارزها نیز وضعیت مشابهی وجود دارد. جمع‌بندی ما این است که نیاز به یک تصمیم‌گیری در سطح حاکمیت، در حد قانون مجلس برای رمزدارایی‌ها داریم»

در مواجهه با موضوعات جدید مثل FATF همیشه ترسیده‌ایم1

یکی دیگر از کارشناسان حاضر در روز اول همایش رمزآتی صادق الحسینی بود. او در سخنرانی خود گفت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که ایرانی‌ها حدود 30 تا 50 میلیارد دلار دارایی در قالب رمزارزها خریداری کرده‌اند. این رقم معادل کل بازار طلای ایران است. در حال حاضر، روزانه تقریباً دو همت (هزار میلیارد تومان) تبدیل ریال به رمزارز صورت می‌گیرد. به‌طور کلی، روزانه حدود 10 هزار میلیارد تومان رمزارز در ایران خریدوفروش می‌شود»

الحسینی پیرامون نحوه قانون‌گذاری در حوزه رمزارز با نگاه به تقویت بخش رسمی بازار چنین گفت: «اگر قرار است قانون‌گذاری انجام شود، باید همزمان امتیازاتی به فعالان این حوزه داده شود. محدودیت‌ها باید مشروط و همراه با توسعه بخش رسمی بازار باشند. توسعه این حوزه، چه بخواهیم چه نخواهیم، ادامه خواهد یافت. ما باید انتخاب کنیم که اقتصاد ایران از این پدیده چه بهره‌ای ببرد. اما متأسفانه در مواجهه با موضوعات جدید، مانند FATF، همیشه ترسیده‌ایم»

در این همایش به نکات مهمی پرداخته شد و نظرات مهمی تبادل شد. نظراتی که قطعا در آینده حوزه رمزارزی کشور تاثیرگذار خواهد بود و خط‌مشی قانون‌گذاری و قاعده‌گذاری نهاد تنظیم‌گر یعنی بانک مرکزی را مشخص خواهد کرد.

اخبار حوزه استارتاپ و فناوری اطلاعات را در صفحه علم و فناوری تجارت‌نیوز بخوانید.