دستیابی ایران به فناوری اکتشاف در عمق بیش از ۲۰۰۰ متری دریا
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، مرتضی توکلی ماهیت فعالیت‌های دریایی را مستلزم تحقیق و عملیات اندازه‌گیری شاخصه‌های مختلف در دریا بیان کرد و گفت: انجام تحقیقات دریایی در دریاهای جنوب و شمال کشور امری بسیار پرهزنیه است و پژوهشگاه با عنایت به رسالت خود، با انجام برنامه‌هایی در قلمرو پژوهشی، فناوری، آموزشی، ترویج علوم دریایی، سیاست پژوهشی و خدمات علمی به نیازهای ملی و بین‌المللی در عرصه اقیانوس شناسی و علوم جوی، پاسخ می‌دهد.
وی افزود: این پژوهشگاه به عنوان حوزه علمی توسعه دریامحور حسب رسالتی که دارد سعی کرده است به مقدار توان خود، برای استحصال محورهایی که افق برنامه را روشن می‌سازد تلاش کند.
توکلی اظهار کرد: توسعه دریامحور و اقتصاد دریاپایه یک مبحث فرابخشی است و برای اجرای بخش‌های آن، دستگاه‌های مختلفی درگیرند. اگر ۱۰ تا ۲۰ درصد توان دستگاه‌های ذی‌ربط برای پیشبرد برنامه‌های توسعه دریامحور زیر یک مجموعه مشترک و واحد هدفگذاری شود، امکان حصول و دسترسی به نتایج ملموس، میسرتر می‌شود.
وی در ادامه تصریح کرد: آنچه به عنوان خلأ اساسی در این حوزه می‌توان مطرح کرد فقدان یک سازمان فرابخشی اقیانوسی و دریایی است که می‌تواند به یکپارچه‌سازی سیاست‌گذاری‌ها، جلوگیری از دوباره کاری‌ها و هدفگذاری مشترک براساس برنامه، کمک کند. همچنان که مقام معظم رهبری تأکید دارند بخش اقتصاد دریامحور ظرفیت رشد اقتصادی دوبرابر ظرفیت اقتصاد خشکی را دارد.
توکلی معتقد است که هزینه حمل و نقل در دریا نسبت به خشکی بسیار ارزان‌تر است. کشت دریایی و خوراک‌های دریایی می‌تواند امنیت غذایی ما را تأمین کند و در مبحث انرژی بسیار به کشور کمک کند. و همچنین در مبحث پزشکی و فرآورده‌های دارویی و گردشگری، در اقتصاد کشور تأثیرگذار باشد و کمک کند.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی به مدیریت فرابخشی و راهبری در توسعه دریامحور اشاره کرد و در ادامه ضمن تاکید بر ضرورت وجود یک سازمان فرابخشی و حاکمیتی اظهار کرد: با توجه به این‌که ۵۸۰۰ کیلومتر مرز دریایی داریم، گردشگری دریایی چه مقدار اهمیت و اولویت دارد؛ جزایر خوبی که در خلیج فارس وجود دارد که برخی از آن‌ها جزو دارایی‌های ژئوپلیتیکی کشور محسوب می‌شوند که فقط با گردشگری دریایی می‌توان اهمیت ملی آن برجسته و نمایان شود؛ در حوزه میراث زیر آب، در سیراف، بوشهر، بندرعباس و…تمدن غنی‌ای داریم.
ضرورت اختصاص بودجه کافی برای مأموریت‌های پژوهشی
توکلی گفت: پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی عمده بودجه‌ای که دریافت می‌کند ضعیف است. لذا قدرت مانور سازمانی وجود ندارد و توجیه کردن نهادهای مسئول برای دریافت هزینه‌های تحقیقاتی و مربوط به رسالت‌های پژوهشگاه مشکل است و صرفاً هزینه‌های جاری به عنوان بودجه منظور می‌شود.
وی قابلیت و توانمندی پژوهشگاه را بالا توصیف کرد و افزود: ما در ابتدای سال‌جاری در عمق ۲۱۲۰ متری برداشتی انجام دادیم که تنها ۱۴ کشور دنیا این قابلیت را دارند. این توانمندی بسیار حیاتی است؛ چرا که دستگاه مورد نظر را در کشور ساختیم و تجربه زیسته و دانش خاص آن را کسب کردیم.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی گفت: این مرکز پژوهشی براساس تقاضای سایر دستگاه‌ها می‌تواند توانمندی خود را عرضه و رشد کند. این توانمندی وجود دارد که با استفاده از متخصصین پژوهشگاه و خارج از پژوهشگاه براساس یک کار گروهی و جمعی فعالیت کرده و به ظرفیت سازی کمک کنیم. همچنین در حوزه ربات‌های زیردریایی (ROV) می‌توانیم اقداماتی مهم داشته باشیم، اما نیاز به حمایت داریم.
