زنگ هشدار در دشت‌های لرستان/ حفاری ۱۳۸ متری برای رسیدن به آب!
خبرگزاری مهر – گروه استان‌ها: به رغم آنچه که در خبرها در خصوص افزایش بارندگی در سال جاری منتشر شد این تصور در اذهان عمومی ایجاد شد که بحران خشکسالی و تنش‌های آبی روبه‌کاهش است درحالی‌که آمار و ارقام بیانگر وضعیت نامطلوب و نگران‌کننده منابع آبی است، کاهش بارندگی و شکل بارش در سال آبی جاری نسبت به دوره آماری بلندمدت باعث شده است که منابع آب زیرزمینی و آبدهی رودخانه‌های لرستان همچنان با کاهش مواجه شود.
حفاری ۱۳۸ متری برای رسیدن به آب!
کاهش دبی چشمه‌ها، وجود چاه‌های غیرمجاز و برداشت‌های غیرمجاز، استفاده بی‌رویه از منابع آبی از طریق چاه‌های آب مجاز، کشت محصولات آب‌دوست و… باعث شده که وضعیت دشت‌های لرستان نگران‌کننده شود تا جایی که «حسین گودرزی» نماینده مردم دورود و ازنا در مجلس شورای اسلامی در صفحه اینستاگرامی خود اعلام کرده که دشت «سیلاخور» در مسیر خشک‌شدن است.
وی در این مطلب خود اظهار داشت: به همراه فرماندار، بخشدار و مسئولان ادارات در جلسه شورای اداری بخش «سیلاخور» شرکت کردم و سپس برای بازدید میدانی از حفر چاه آب روستای «سفید کن» عازم محل شدیم. با آنکه دستگاه حفاری پیوسته مشغول بود و تا کنون ۱۳۸ متر در عمق زمین حفاری کرده بود، اما هنوز به آب نرسیده است، توجه بفرمائید سخن از کویر ایران نیست، در دشت سیلاخور با حفر ۱۳۸ متر به آب نرسیده‌اند، به‌راستی با سفره‌های آب زیر زمینی و سرمایه بین‌نسلی ایرانیان امروزوفردا چه‌کار کرده‌ایم؟! امیدواریم همه برای مقابله با معضل کم‌آبی، آن هم در پرآب‌ترین دشت که نام از سیلاب گرفته مهیا شویم، چه آنکه آیندگان هم شریک این آب و خاک‌اند و ما مردمان این عصر امانت‌دار سرمایه ملی آنان هم هستیم.
شرایط بحرانی دشت‌های «کوهدشت» و «رومشکان»
داریوش حسن‌نژاد مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان دراین‌رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه دشت «سیلاخور» از پتانسیل آبی خوبی برخوردار است، علی‌رغم اینکه برداشت‌های آب در آن به‌غایت زیاد است، اظهار داشت: بااین‌وجود روزبه‌روز آب دشت به‌طرف «اشترینان» در حال کم‌شدن است.
وی با اشاره به برداشت زیاد از منابع آبی استان، عنوان کرد: در دشت «کوهدشت» نیز درگذشته برداشت‌های زیادی از سطح منابع آبی صورت‌گرفته، اما شرایط دشت «کوهدشت» با «اشترینان» متفاوت است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه دشت «اشترینان» از منابع آب آهکی تغذیه می‌شود و سطح آب بالا است، اما در سنوات گذشته از دشت «کوهدشت» برداشت‌های زیادی صورت‌گرفته است و عمق آب آن پایین است، افزود: سطح آب در دشت «اشترینان» به سمت دورود رو به پایین‌تر می‌رود.
حسن‌نژاد، استفاده بیش از اندازه از منابع آب زیرزمینی در دشت «کوهدشت»، حفر چاه و برداشت‌های بی‌رویه و خارج‌ازحد نرمال از این دشت در سنوات گذشته منجر به ایجاد بحران در آن شده است، تصریح کرد: متأسفانه سطح آب‌های زیر زمینی در این دشت افت شدید پیدا کرده و باید در اعماق بسیار پایین به آب دسترسی پیدا کرد.
وی تصریح کرد: همچنین در دشت «رومشکان» باید تا ۱۲۰ متر حفاری کرد تا به آب رسید.
«اشترینان» هم ممنوعه می‌شود؟
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در ادامه سخنان خود با بیان اینکه این شرکت ماهانه وضعیت منابع آب زیر زمینی استان را مورد بررسی قرار می‌دهد، بیان داشت: این امر برای کل دشت‌های استان انجام می‌گیرد.
حسن‌نژاد با بیان اینکه دشت «کوهدشت» و «رومشکان» در گذشته به دلیل برداشت‌های بی‌رویه آسیب‌دیده‌اند و دشت «اشترینان» نیز کاهش آب و افت منابع آب آن خیلی زیاد است، افزود: دشت «اشترینان» نیز در معرض خطر بوده و ممکن است باتوجه‌به نحوه استفاده از منابع آب آن به دشت‌های ممنوعه استان اضافه شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر دشت‌های «کوهدشت» و «رومشکان» جز دشت‌های ممنوعه استان به شمار می‌آیند، عنوان کرد: اینکه فکر می‌کنیم چاه‌های غیرمجاز هستند که باعث افت منابع آب می‌شوند، به طور کامل درست نیست.
وقتی چاه‌های مجاز هم غیرمجاز می‌شوند!
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه به طور معمول چاه‌های آب غیرمجاز به‌صورت دستی کنده می‌شوند و بیشتر از آب‌های سطحی استفاده می‌کنند، افزود: این چاه‌ها آن‌قدر روی افت آبخوان‌ها تأثیری ندارند.
حسن‌نژاد، ادامه داد: الان بیشترین تخلفی که صورت می‌گیرد، مربوط به چاه‌های آب مجاز است.
وی با بیان اینکه این چاه‌های آب مجاز انتقال به اراضی غیر دارند، اضافه برداشت دارند، «آب فروشی» دارند، مجوز دارند، برق دارند و هر چقدر می‌خواهند آب برداشت می‌کنند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با بیان اینکه با طرحی که وزارت نیرو داده است، سیستم مدیریت دوسویه آب و برق در آن پیش‌بینی‌شده است، گفت: در این راستا اخطارهای دور اول از تیرماه شروع شد، راستی‌آزمایی اطلاعات و رفع مغایرت‌های بین ما و شرکت توزیع برق صورت‌گرفته است، با این طرح از اضافه برداشت‌ها جلوگیری به عمل می‌آید.
حسن‌نژاد، تصریح کرد: با اجرای این طرح برق مصرفی چاه‌هایی که اضافه برداشت دارند، قطع خواهد شد، جرایم اعمال می‌شود و برق برای آنها نیز به‌صورت آزاد در نظر گرفته می‌شود.
وی تأکید کرد: این طرح به مدیریت مصرف آب و برق در سال‌های آینده کمک خواهد کرد.
پای کشت‌های آب‌دوست هم در میان است
این سخنان در حالی مطرح می‌شود که پیش‌ازاین سید عماد شاهرخی رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در جلسه مشترک شورای کشاورزی و منابع آب در کوهدشت با اشاره به لزوم رعایت الگوی کشت توسط کشاورزان استان، اظهار داشت: اجرای طرح الگوی کشت یک طرح فرادستگاهی است که قوای مقننه و قضائیه بایستی ورود کنند و قوه مجریه نیز پیگیری این طرح مهم جهت رفع مشکلات کشاورزان باشند.
وی افزود: در شورای کشاورزی و منابع آب همواره بر رعایت الگوی کشت و استفاده از دستگاه از آبیاری نوین تأکید می‌شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان، ادامه داد: باتوجه‌به فرونشستی که در دشت‌های استان داریم اصلاً به صلاح نیست از کشت‌های آب‌دوست استفاده شود و بایستی به سمت کشت‌های گلخانه‌ای و نشایی حرکت کنیم.
شاهرخی، تأکید کرد: کشاورزی استان بایستی در مسیر کشت محصولات آب‌دوست فاصله گرفته که با استفاده از دستگاه آبیاری نوین تا ۹۰ درصد صرفه‌جویی در مصرف آب را شاهد باشیم.
