سهم ۳.۵ درصدی ایران از بازار تاجیکستان؛ شروط توسعه تجارت
به گزارش خبرنگار مهر، مسعود پزشکیان رئیس جمهور به همراه هیئت تجاری اتاق ایران با هدف گسترش روابط دوجانبه و نیز امضای توافقنامه جامع میان تهران و مسکو، امروز به‌منظور سفری سه روزه عازم تاجیکستان و روسیه می‌شود.
روابط دوجانبه بین ایران و تاجیکستان از ۳۰ سال پیش تاکنون با فراز و نشیب‌های گوناگونی همراه بوده است. با اینکه در ۳ سال گذشته با بهبود روابط، سطح روابط اقتصادی به ۳۰۰ میلیون دلار افزایش یافته است اما سهم ایران از کل بازار واردات تاجیکستان تنها ۳.۵ درصد است و با توجه به ظرفیت‌ها و علایق موجود، عدد قابل ملاحظه‌ای به شمار نمی‌رود.
مقایسه سهم ایران نسبت به روسیه در بازار تاجیکستان نشان می‌دهد که روسیه بیش از یک چهارم، معادل ۲۶ درصد از سهم بازار تاجیکستان را به خود اختصاص داده است.
چه کالاهایی به تاجیکستان صادر کردیم؟
در سال‌های اخیر صادرات ایران به تاجیکستان شامل کالاهایی نظیر نفت تصفیه شده، ورق پلاستیک خام، پلیمرهای اتیلن، محصولات پاک‌کننده، سرامیک بدون لعاب، کیف‌های بسته‌بندی، بلوک‌های آهنی، پلمیرهای پرو پیلن، کالاهای پخته شده، درب پلاستیکی، پلی اتیلن‌ها، ماشین‌آلات پردازش سنگ، ریسمان و طناب، سایر محصولات پلاستیکی، آجیل، ماشین‌آلات آمادگی خاک، چای، لوله‌های آهنی کوچک، آسفالت، ظروف تزئینی داخل، فرش بوده است.
علاوه بر این کالاها، پتانسیل صادرات کالاهای دیگر ایرانی به تاجیکستان نیز وجود دارد که می‌تواند در مسیر تقویت سطح مناسبات تجاری با این کشور مورد توجه فعالان اقتصادی قرار بگیرد.
با توجه به مزیت‌های تولیدی و صادراتی ایران و کیفیت کالاهای ایرانی و توان رقابت با کالاهای موجود در بازار تاجیکستان و همچنین قیمت حمل‌ونقل به نظر می‌رسد کالاهای زیر برای صادرات از ایران به تاجیکستان دارای مزیت نسبی باشند.
پلاستیک و لاستیک، محصولات غذایی (پردازش شده یا حفظ شده)، فلزات آهنی، فولاد، محصولات سرامیکی، مواد شیمیایی، کودها، محصولات نساجی، قند، دانه و محصولات کاکائو، محصولات معدنی، محصولات لبنی، محصولات شیشه‌ای، آجیل، بقایای گیاهی و خوراک دام، پارچه نساجی مصنوعی، چوب، ماشین‌آلات برق و الکترونیک، گوشت مرغ، غلات (فراوری شده)، میوه و میوه خشک.
چگونگی بهبود روابط تجاری ایران و تاجیکستان
در این رابطه محمدحسین روشنک، رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان با بیان اینکه رابطه ایران و تاجیکستان در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی در وضعیت مطلوبی قرار دارد، تصریح کرد: در حوزه اقتصادی هنوز نیازمند اقدامات جدی برای ارتقای سطح همکاری‌ها هستیم. این امر مستلزم به رسمیت شناختن نقش اتاق‌های مشترک و تقویت همکاری آن‌ها با سفارتخانه‌ها و نهادهای دولتی است.
این فعال اقتصادی با اشاره به ضرورت تسهیل شرایط سفر و همکاری‌های گمرکی افزود: یکی از مهم‌ترین پیشنهادها، حذف روادید برای تمامی شهرهای ایران و تاجیکستان است. در حال حاضر روادید تنها برای سفرهای بین تهران و دوشنبه لغو شده و این امر باید به تمام مسیرها از جمله مشهد و خجند نیز تعمیم یابد. همچنین امضای توافق‌نامه‌های گمرکی برای کاهش هزینه‌های حمل‌ونقل و رفع موانع عوارض ضروری است.
روشنک بر اهمیت فعال‌سازی شورای مشترک کارآفرینان دو کشور تأکید کرد و گفت: این شورا با هدف تسهیل تعاملات اقتصادی و کارآفرینی تشکیل شده است؛ اما حمایت‌های لازم از آن صورت نگرفته است. سفارتخانه‌ها باید در این زمینه همکاری بیشتری داشته باشند.
رئیس اتاق مشترک ایران و تاجیکستان در ادامه به موضوعات بانکی و مالی اشاره کرد و افزود: محدودیت‌های بانکی یکی از مهم‌ترین موانع توسعه اقتصادی است. باید راهکاری برای رفع این محدودیت‌ها و ایجاد ساختاری برای تبادلات پولی فراهم شود. رفع این چالش‌ها به افزایش حجم تجارت دو کشور کمک شایانی خواهد کرد.
او همچنین خواستار گسترش مسیرهای پروازی بین ایران و تاجیکستان شد و ادامه داد: افزایش تعداد پروازها و ایجاد مسیرهای جدید از شهرهایی مانند اصفهان و شیراز می‌تواند تعاملات گردشگری و تجاری را به طور قابل‌توجهی تقویت کند. تسهیل تردد گردشگران نیز یکی دیگر از اولویت‌هاست که می‌تواند به بهبود روابط فرهنگی و اقتصادی کمک کند.
این فعال اقتصادی درباره حجم تجارت دو کشور عنوان کرد: در حال حاضر تراز تجاری به نفع ایران مثبت است و امیدواریم حجم تجارت میان دو کشور در سال جاری به ۲۵۰ میلیون دلار برسد. با این حال، ظرفیت‌های بیشتری برای افزایش این حجم وجود دارد، به شرط آنکه موانع موجود برطرف شوند.
روشنک با اشاره به ظرفیت‌های صادراتی تاجیکستان افزود: محصولاتی نظیر خشکبار، پنبه و آلومینیوم از مهم‌ترین کالاهای صادراتی تاجیکستان هستند که در حال حاضر بیشترین تمرکز روی صادرات پنبه این کشور به ایران است و چون کالاهای صادراتی ایران به تاجیکستان از نظر کمی و تنوع محصول بیشتر است، شاهد مثبت شدن تراز تجاری به نفع ایران هستیم.
