شهید سلیمانی؛ نماد و الگوی «حیات طیبه» در عصر حاضر

عباسعلی رهبر، دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی در گفت‌وگو با ایکنا درباره چگونگی تبدیل سردار سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی به مکتب سلیمانی و تبیین مؤلفه‌های این مکتب، گفت: نکته بسیار مهم در فهم شهید سلیمانی توجه به زندگی با رضایت ایشان است؛ «فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً». در آیه 97 سوره «نحل» «مَنْ عَمِلَ صَالِحًا مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً وَلَنَجْزِيَنَّهُمْ أَجْرَهُمْ بِأَحْسَنِ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ» این بحث مطرح می‌شود که هر كس از مرد يا زن كار شايسته و نیکی را به شرط ایمان به خدا انجام دهد، قطعاً به او زندگى پاكيزه، خوش و با سعادت می‌بخشيم و به او بهتر از آنچه انجام مى‏‌داده، پاداش می‌دهیم. 

وی با بیان اینکه «فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً» بحث زندگی خوشایند و پاکیزه است، ادامه داد: این همان زندگی لبریز از قناعت، رضایت و شکیبایی بر مصائب جهان است و همواره همراه با شکر بر نعمت‌های خداوند است که به تبع آن یک زندگی جمعی همراه با آرامش، امنیت، صلح، رفاه، صفا، دوستی، تعاون، همکاری و مفاهیم‌سازنده دیگر را با خود به ارمغان می‌آورد. لذا ایمان و عمل صالح، زاییده آن است و هیچ قید و شرطی از نظر سن، سال، نژاد، جنیست، پایه و رتبه اجتماعی ندارد.

بیشتر بخوانید: 

شهید سلیمانی نمونه حیات طیبه در جامعه امروز

رهبر تأکید کرد: این حیات طیبه، حیاتی است که آب زلال زندگی را در کام انسان می‌ریزد. به نظر می‌رسد می‌توانیم مصداقی از این حیات طیبه را در فضای امروز براساس اصل جری و تطبیق اولیه انجام دهیم. اگر به نوعی در فضای امروز بخواهیم نمونه‌ای پیدا کنیم به تعبیر شخصی بنده، شهید سلیمانی نمونه‌ای است که توانست حیات طیبه را در فضای جامعه امروز به منصه ظهور برساند. 

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی در تیبین این موضوع که چگونه می‌توان به این حیات طیبه رسید و شهید سلیمانی چگونه به عنوان یک شخصیت به یک مکتب تبدیل شد، گفت: این شخص در درجه نخست، یک انسان است که به عنوان عضوی از یک مکتب و راه به سمت هدف، مطرح می‌شود و خصوصیات اوست که به تعبیر رهبر انقلاب، ایشان تبدیل به مکتب می‌شود. البته مکتب شهید سلیمانی زیرمجموعه‌ای از مکتب اسلام و قرآن است لذا ایشان شاخص و محور می‌شود. اگر بنا به فرمایش مقام معظم رهبری از ایمان و عمل صالح برخوردار باشیم، سلیمانی می‌شویم و مشمول الطاف الهی خواهیم شد. 

وی به ذکر چند مؤلفه از ویژگی‌های شهید سلیمانی اشاره کرد و گفت: شاید یکی از ویژگی‌ها، نظام مفهومی و شاخصی که می‌توان برای شهید سلیمانی ذکر کرد، بحث اخلاص است. اخلاص از موضوعات مهمی است که در آیات و روایات نیز به آن توجه شده و در واقع اخلاص به میزانی مهم است که عمل بی‌اخلاص نه تنها موجب تقرب نمی‌شود بلکه موجب دور شدن انسان از بساط قرب ربوبی می‌شود. در آیه 11 سوره «زمر» آمده است «قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَهُ الدِّينَ»؛ بگو من مأمورم كه خدا را در حالى كه آيينم را براى او خالص گردانيده‏‌ام بپرستم و دینم را برای او خالص گردانم. 

شهید سلیمانی در وادی اخلاص

رهبر افزود: هنگامی که از پیامبر اکرم (ص) معنای اخلاص را می‌پرسند، فرمودند خدای سبحان به ما می‌فرماید اخلاص سری از اسرار من است که در دل محبوب خودم قرار می‌دهم. لذا شهید سلیمانی در وادی و مقام اخلاص به درستی قدم برداشت. ایشان چه در زمانی که در جبهه‌های جنگ بود، چه در هنگامی که درجه سرتیپی را دریافت کرد و حتی زمانی که درجه ذوالفقار را گرفت به هیچ عنوان ذره‌ای از اخلاص او کم نشد و به خودنمایی و ریا تبدیل نشد. حتی تا سال‌های نزدیک به شهادت نیز ایشان برای بسیاری از افراد ناشناخته بود. پس اخلاص، عاملی است که شهید سلیمانی را تبدیل به مکتب سلیمانی در سایه مکتب بزرگ و عظیم اسلام تبدیل کرد. 

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: نکته دوم درباره شخصیت ایشان، بحث بصیرت است. هنگامی که درباره بصیرت، صحبت می‌کنیم این نکته به ذهن ما متبادر می‌شود که قوه‌ای در قلب شخص است که به نور قدسی، منور می‌شود و حقایق اشیاء و امور را درک می‌کند. در واقع فراتر از چشم ظاهر پدید‌ه‌ها را می‌بیند. این بصیرت در واقع نوعی بینایی باطنی است که با آن مواجه می‌شویم. امام صادق (ع) نیز این بحث را مطرح می‌کنند کسی که بدون بینش عمل کند به مانند فردی می‌ماند که به بیراهه می‌رود و هرچه سریع‌تر برود از راه دورتر می‌شود. لذا یکی از ویژگی‌های مهم شهید سلیمانی، بحث بصیرت ایشان بود.

رهبر با اشاره به بحث بصیرت در آیات مختلف قرآن، اظهار کرد: در آیه 108 سوره «یوسف» این بحث مطرح می‌شود که: «أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَى بَصِيرَةٍ»؛ بصیرتی که حق و باطل را جدا می‌کند و شمائی از بصیرت شهید سلیمانی را در رفتار، ایمان و حتی وصیت‌نامه ایشان به طور جد می‌توان ملاحظه کرد. 

روحیه جهادگری شهید سلیمانی

وی با بیان اینکه از دیگر ویژگی‌های شهید سلیمانی، بحث مجاهدت و جهاد ایشان است، افزود: مقام معظم رهبری درجایی این نکته را می‌فرمایند که بحث پیشرفت ایران اسلامی، احیای روحیه انقلابی و روحیه مجاهدت است. البته همینطور که ایشان می‌فرمایند مجاهدت میدان‌های مختلفی دارد؛ مجاهدت در علم، فضای فرهنگی، نظامی و امنیتی که می‌توان به آنها نگاه کرد و لذا این جهاد چیزی است که برای مجاهدین رتبه قائل شدند «وَ فَضَّل‌َ اللّه‌ُ المُجاهِدِين‌َ عَلَي‌ القاعِدِين‌َ أَجراً عَظِيماً». لذا باید خود را از این زندگانی که در واقع زندگی صوری دنیوی است، جدا کنیم و با مجاهدت بتوانیم آخرت خود را درست کنیم. جالب این است که مجاهدان، دنیای دیگران را می‌سازند و تقویت می‌کنند و شهید سلیمانی از همین افراد بود.

رهبر با تأکید بر نقش مهم و مؤثر شهید سلیمانی در فهم و احیای مقاومت، گفت: در این عرصه به نوعی مجاهدت بصیرت‌گونه مخلصانه شهید سلیمانی به امر احیاگری تبدیل می‌شود و این امر احیاگری، همان بحثی است که ایشان دفاع از حریم‌های مقدس و حتی خود دفاع از ایران را به عنوان حرم مورد توجه قرار می‌دهد. سردار سلیمانی با دفاع از عتبات عالیات نقش ویژه‌ای در بازگشت حاکمیت عراق به دست خود عراقی‌ها انجام می‌دهد. نگاه ایشان نسبت به مسائل، برخاسته از یک شناخت جهانی بود. شناختی که با نگاه به خارج از مرزهای ماست لذا جبهه مقاومت به عبارتی توسط مکتب انقلاب اسلامی، امام راحل و شهید سلیمانی به واسطه رهبری داهیانه مقام معظم رهبری، احیا می‌شود و بسیج نیروهای مردمی را در عراق، سوریه و لبنان می‌بینیم.

شهید سلیمانی نماد هویت ایرانی ـ اسلامی

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی تأکید کرد: اخلاص، بصیرت و مجاهدت شهید سلیمانی است که به ما این فهم مناسب و لازم را می‌دهد که بتوانیم شهید سلیمانی را چگونه تصور کنیم و چگونه تصویرسازی منقح و مناسبی از پهلوان و قهرمان بودن ایشان در عرصه انقلاب اسلامی شکل دهیم. 

رهبر درباره چرایی مقبولیت و تکریم شهید سلیمانی از سوی عموم مردم، حتی افرادی که موافق انقلاب هم نیستند، گفت: شاید بتوان گفت این مهم به این دلیل است که شهید سلیمانی تبلور ارزش‌های فرهنگ ایرانی و اسلامی بود. به نوعی ملت و مردم ایران و ایرانیان حتی در جهان داشته‌های فرهنگی و معنوی خود را در او متبلور می‌دیدند. 

وی با بیان اینکه نکته دیگر درباره شهید سلیمانی، بحث شجاعت و مقاومت ایشان بود، اظهار کرد: ایشان مظهر شجاعت، مقاومت در کنار عقلانیت بود. او اهل فداکاری و نوع‌دوستی بود که جز خصلت‌های ما ایرانیان است. بحث بسیار مهم احیای ارزش‌های انسانی را در ایشان می‌بینیم. شهید سلیمانی بسیار پرتلاش بود هرچند ایشان حدود 60 سال داشت اما مثل جوانان حرکت، تلاش و مبارزه می‌کرد. ایشان همیشه در میدان بود و ناامید نشد، تنبلی نکرد و خستگی‌ناپذیر بود.

شهید سلیمانی، مانع دیپلماسی انفعالی

رهبر با تأکید بر اینکه شهید سلیمانی مانع دیپلماسی انفعالی بود، افزود: ایشان هیچ‌گاه خود را در فضای تقدیرگرایی افراطی قرار نداد. لذا نشانه‌های هویت ایرانی را می‌توان در شهید سلیمانی ببینیم؛ هویت جوانمردی و فتوت، توجه به مردم و کسانی که مورد ظلم واقع می‌شوند. البته شهید سیلمانی به واسطه این ویژگی‌ها ماندنی و زنده است و تاریخ همیشه درباره شهید سلیمانی به درستی قضاوت خواهد کرد. 

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی درباره راز ماندگاری و اسوه بودن سردار سلیمانی و محبوب بودن ایشان میان تمام جریان‌های سیاسی گفت: علت این ماندگاری، بحث ولایت‌پذیری شهید سلیمانی است، شاید در مجموع تمام صفات و ویژگی‌ ایشان بتوان به فهم مناسبی از ولایت‌پذیری ایشان در متن وصیتنامه شهید سلیمانی برسیم. در وصیت‌نامه ایشان این شکر و تشکر را از ساحت الهی انجام می‌دهد که مرا در مسیر فاطمه اطهر و فرزندانش در مذهب تشیع قرار داد و مرا از اشک بر فرزندان علی‌‌بن ابیطالب و فاطمه اطهر بهره‌مند نمود. چه نعمت عظمایی که از بالاترین و با ارزش‌ترین نعمت‌هایت است. نعمتی که در آن، نور معنویت باشد. اینها مطالبی است که شهید سلیمانی از ولایت مطرح می‌کند.

جهان اسلام نیازمند یک رهبری متصل 

وی ادامه داد: حتی شهید سلیمانی در جای دیگر این بحث را به نوع دیگری مطرح و تأکید می‌کند که ما در جهان اسلام امروز، نیازمند رهبری متصل، منصوب، شرعی و فقهی هستیم. ایشان از امام خمینی (ره) به نیکی یاد می‌کند که منزه‌ترین عالم دین هستند که جهان را تکان دادند و اسلام را احیا کردند و ولایت‌فقیه را به عنوان نسخه نجات‌بخش این امت از طرف امام مورد توجه قرار می‌دهد. حتی ایشان بحث وحدت بین جامعه اسلامی و اهل تسنن و شیعه را مطرح می‌کند و بیان می‌دارند که این خیمه رسول الله (ص) است. 

رهبر با تأکید بر اینکه شهید سلیمانی اساس دشمنی جهان با جمهوری اسلامی ایران را آتش زدن و ویران کردن این خیمه می‌دانست، گفت: ایشان اشاره می‌کند که «والله، والله، والله اگر این خیمه آسیب دید، بیت‌الله الحرام، مدینه حرم رسول‌الله (ص)، نجف، کربلا، کاظمین، سامرا، مشهد نیز آسیب می‌بیند.» 

وی با تأکید بر مسئله هویت ایرانی از سوی شهید سلیمانی گفت: شهید سلیمانی مهم‌ترین هنر امام (ره) و امت اسلام را پشتوانه ایران کرد و سپس ایران را در خدمت اسلام قرار داد. ایشان اشاره می‌کند اگر اسلام نبود در دفاع مقدس و در جنگ نابرابر، استعمار نو به نمایندگی صدام، مثل گرگ درنده‌ای این کشور را می‌درید. لذا هنر امام(ره) این بود که اسلام را پشتوانه این کشور آوردند و عاشورا، محرم، صفر و فاطمیه را پشتیبان ملت قرار دادند. 

نگاه ویژه شهید سلیمانی به خانواده شهدا

دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی تصریح کرد: شهید سلیمانی توجه جدی به عدم اختلاف در اصول داشت. ایشان به شهدا به عنوان محور عزت و کرامت نگاه می‌کرد و همیشه به خانواده و فرزندان شهدا به چشم ادب و احترام نگاه می‌کرد؛ چیزی که خودشان بارها این را انجام داد.

وی تأکید کرد: به نظر می‌رسد مجموعه‌ای از این موضوعات، شهید سلیمانی را از مرحله بودن به مرحله شدن رساندند. ایشان امروز به عنوان یک قهرمان و پهلوان پر افتخار، همیشه ماندنی و تا ابد زنده است و این از برکت اخلاص، بصیرت و مجاهدت ایشان بود. 

رهبر در پایان با تأکید بر این جمله شهید سلیمانی «کسی که شهید زندگی کند شهید می‌شود»، گفت: ایشان آنگونه زندگی کرد و فرمایش مقام معظم رهبری درباره ایشان نیز تأییدی بر زندگی شهیدانه شهید سلیمانی است. سردار سلیمانی در فضاهای مختلف در حیات دنیوی خود توانست در مکتب صدق، اخلاص و حقیقتی فراتر از سلایق سیاسی ورود پیدا کند. لذا لازم است یاد و خاطره این قهرمان و پهلوان ملی را گرامی بداریم تا بتوانیم با شناخت زندگی ایشان به عنوان شهید پیروز به رشد و پیشرفت جامعه اسلامی خود و تکریم مقاومت و حمایت از آن ادامه دهیم. 

گفت‌وگو از سمیرا انصاری

انتهای پیام