ضربه به حباب سکه

همان‌طور که در معاملات دیروز ربع سکه شاهد افت ۶۰۰ هزار تومانی حباب سکه بودیم.  با افزایش هیجانات سیاسی ناشی از جنگ در منطقه اونس جهانی طلا در مسیر رشد قرار گرفت و سکه نیز با حباب زیادی قیمت خورد. برای کنترل این وضعیت از پنجم آبان‌ماه جاری در بانک مرکزی تدابیر جدیدی اتخاذ شد. مرکز مبادله ارز و طلای ایران در آن زمان اعلام کرد سه روز حراج سکه در روزهای زوج شنبه، دوشنبه و چهارشنبه داریم. با توجه به برنامه‌ریزی‌هایی که بانک مرکزی انجام داده حراج یک میلیون سکه در دستور کار قرار دارد. 
یک اقدام مهم برای کاهش حباب سکه ضرب و عرضه ربع سکه‌های جدید است. کارشناسان معتقدند حراج‌های سکه و همچنین ضرب و عرضه سکه با تاریخ جدید منجر به کاهش قیمت‌ها می‌شود. یحیی آل‌اسحاق، فعال اقتصادی و وزیر اسبق بازرگانی در گفت‌و‌گویی که با خبرنگار ما داشت به نتیجه ضرب سکه اشاره و تصریح کرد: بانک مرکزی در شرایط فعلی بهترین تصمیم را گرفت و نشان داد برای آرامش بازار برنامه دارد. وی افزود: ضرب سکه کار آسانی نیست و تنها در زمانی این اقدام صورت می‌گیرد که سکه‌ و طلایی برای عرضه داشته باشد که در عرضه در شرایط فعلی بیانگر وضعیت مطلوب است. بررسی خبرنگار جام‌جم از حراج‌های گذشته نشان می‌دهد عرضه بیش از تقاضا بوده که این اقدام نشان می‌دهد حباب سکه در حال تخلیه شدن است. به‌طور معمول در نوسانات قیمتی افراد به‌منظور صیانت از ارزش پول ملی و برخی به‌منظور کسب سود از دلالی وارد بازارها می‌شوند اما آمارها نشان می‌دهد در حراج‌های برگزار شده مرکز مبادله ارز و طلای ایران، تقاضا کمتر از عرضه بوده است. کارشناسان معتقدند انتظارات تورمی در بازار سکه کاهش پیدا کرده و صاحبان سرمایه بازار دیگری را برای پوشش ریسک انتخاب کرده‌اند. آمار عملکرد عرضه مسکوکات طلا در این مرکز طی ۳۰ نوبت انجام شده از تاریخ ۱۳ اسفند ۱۴۰۲ تا تاریخ ۱۴ آبان ۱۴۰۳، حاکی از آن است که ازمجموع حدود ۱۰۴۳ هزار سفارش ثبت شده قطعات مختلف سکه در این مرکز، تعداد ۱۲۴ هزار قطعه سکه تمام بهار آزادی، ۸۱ هزار قطعه نیم‌سکه بهار آزادی و ۲۲۵ هزار قطعه سکه ربع بهار آزادی (مجموعا حدود ۴۳۱ هزار قطعه انواع سکه) به خریداران تخصیص داده شده که کمتر از میزان ثبت سفارش صورت گرفته در دوره مزبور است.
   
دلیل افزایش قیمت سکه
تاکنون حراج‌های زیادی در مرکز مبادله ارز و طلای ایران انجام شده اما باز هم شاهد افزایش قیمت در این بازار هستیم. نکته اول اینجاست که قیمت طلا از اونس جهانی طلا و همچنین نرخ ارز تعیین می‌شود. در مورد قیمت سکه نیز دو مورد قبلی وجود دارد اما باید هزینه ضرب را نیز به قیمت تمام شده افزود. از ابتدای سال تاکنون حدود ۷۰۰ دلار به اونس جهانی اضافه شده که رکوردهای جدیدی را ثبت کرد. 
   
عرضه سکه خوب است؟
اکنون بازار‌های ارز، طلا و سکه نوسان دارند و در همین زمان بانک مرکزی اقدام به ضرب و عرضه سکه کرده است. حالا پرسش اینجاست که آیا اکنون بانک مرکزی اقدام مناسبی انجام می‌دهد یا ممکن است باعث از دست رفتن ذخایر طلا در کشور شود؟ باید توجه داشت در شیوه‌نامه مرکز مبادله ارز و طلای ایران تخصیص سکه بر مبنای اولویت زمان و قیمت پیشنهادی متقاضی انجام می‌شود. در واقع قیمت ثابتی برای سکه تعیین نشده که باعث صف متقاضیان شود. کارشناسان بر این باورند تعیین قیمت براساس عرضه و تقاضا باعث از بین رفتن تقاضای اضافی در بازار و حفظ تعادل منابع و مصارف و همچنین صیانت از ذخایر طلای بانک مرکزی می‌شود. البته باید توجه داشت در همه ادوارهای حراج قیمت سکه تحویل داده شده کمتر از قیمت بازار بوده اما همان‌طور که گفته شد قیمت مشخصی ندارد و این موضوع تقاضا را مدیریت کرده است.  مرکز مبادله ارز و طلای ایران، هدف اصلی حراج سکه را شفافیت در بازار طلا و سکه اعلام کرده است. البته فارغ از نوسانات اخیر که متأثر از مباحث سیاسی و بین‌المللی بوده است، بازار ارز ثبات نسبی داشته و تنها عامل قیمت جهانی طلا نقش کلیدی ایجاد کرده است. بنابراین می‌توان امیدوار بود با بازگشت ثبات به بازارهای جهانی، اقداماتی همچون عرضه سکه بتواند جلوی سفته‌بازی و دلالی را بگیرد. حالا قرار است بانک مرکزی از ۱۵اسفند هرسال ضرب سکه به تاریخ سال بعد را انجام دهد که قطعا در کاهش حباب مؤثر است.  قیمت سکه تمام بهار آزادی دیروز با ۵۱۰هزارتومان کاهش با قیمت ۴۸ میلیون و۹۹۰ هزار تومان معامله شد. نیم سکه نیز ۴۶ میلیون و ۷۰۰هزار تومان قیمت خورد که نسبت به روز قبل معاملاتی ۸۰۰ هزار تومان کاهش را تجربه کرد. ربع سکه هم دیروز با ۶۰۰ هزار تومان کاهش به ۱۵ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان رسید. 

در حراج دیروز چه گذشت؟
اولین حراج ربع سکه طلای ضرب ۱۴۰۳ در‌حالی با تخصیص ۱۰هزار و۶۵۰ قطعه به پایان رسید که کل ثبت‌سفارش این ربع سکه، ۱۳هزار و۶۰۳قطعه بوده است؛ این آمار نشان می‌دهدکه حدود ۸۰درصد متقاضیان، برنده حراج ربع سکه ضرب ۱۴۰۳ شده‌اند. سی‌و‌دومین حراج سکه طلا دیروز شنبه ۱۹ آبان‌ماه۱۴۰۳برگزارشد و ازمجموع ۵۹۷۰ قطعه تمام سکه ثبت‌ سفارش شده، ۱۶۸۶ قطعه با میانگین قیمت ۵۰ میلیون و ۲۹۳ هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. از مجموع ۱۶۵۸ قطعه نیم‌سکه ثبت سفارش شده، ۵۵۹ قطعه با میانگین قیمت ۲۶ میلیون و ۲۷۱ هزار تومان به متقاضیان تخصیص داده شد. در حراج ربع سکه نیز ۱۳هزار و ۶۰۳ قطعه ربع سکه ثبت سفارش شد که ۱۰ هزار و ۶۵۰ قطعه با میانگین قیمت ۱۴ میلیون و ۹۸۵ هزار تومان تخصیص داده شد. ۳۲ حراج از طریق سامانه معاملات سکه طلای مرکز مبادله ایران برگزار شده است که طی این حراج‌ها، در مجموع ۴۴۸ هزار و ۹۵۶ قطعه انواع سکه طلا به متقاضیان تخصیص داده شده است.