به گزارش خبرنگار مهر، برنج دومین محصول پرمصرف ایران بعد از گندم است. در برنامه دولت و طرح جامع الگوی کشت ۳ استان شمالی با توجه به اقلیم آنها برای کشت برنج انتخاب و سیاست گذاری انجام شد.
در این راستا بیشترین سطح زیر کشت برنج در استان مازندران است، دومی مربوط به استان گیلان بوده و سومین استان برنج‌کار هم گلستان است. یکی از پارامترهای مهم برای انتخاب این ۳ استان، شرایط اقلیمی و میزان آب و رطوبت آنها است. اگر مثلاً در استان‌های شمالی به ازای هر کیلو گرم برنج ۴.۵۰۰ لیتر آب مصرف می‌شود در سایر استان‌ها این عدد به ۱۰ تا ۱۵ هزار لیتر می‌رسد. محدودیت آبی و حفظ منابع پایه، کشت یک سلسله محصولات از جمله برنج را در برخی استان‌ها محدود کرده است. عمده کشاورزان در این بخش خرده مالک با زمین‌های محدود بوده که آب مورد نیاز آنها از منابع آبی سبز تأمین می‌شود.
کشاورزی در ایران چون معیشتی است و کشاورزان درآمد دیگری ندارند سعی می‌کنند کشت را به گونه‌ای مدیریت کنند که بر عکس سال‌های قبل که یک کشت انجام می‌دادند و زمین را برای سال زراعی بعد رها می‌کردند، ضریب کشت را افزایش داده و کشت دوم انجام دهند.
ضریب کشت در بعضی از شهرستان‌ها ۱.۸ و در برخی دیگر ۲ است؛ به این معنی که یک کشاورز کشت برنج را از اسفند ماه و اوایل فصل بهار آغاز می‌کند و با برداشت آن در مرداد و شهریور، کشت بعدی که به شکل راتون یا دونوج است انجام می‌شود. در نتیجه ممکن است سطح زیرکشت افزایش پیدا نکرده باشد اما ضریب کشت صعودی بوده است. به این ترتیب اگر سال‌های قبل میزان کشت در هر هکتار ۳ هزار و ۲۰۰ تن بود، می‌تواند امروز به ۶ تا ۷ هزار تن برسد.
در این راستا سهراب سهرابی، مجری طرح گندم و برنج وزارت جهاد کشاورزی برآورد کرد، برداشت ۴.۷ میلیون تن شلتوک برنج از سطح ۷۵۰ هزار هکتار اراضی کشور صورت گیرد.
وی افزود: از ۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تن تولید شلتوک، حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار تن برنج سفید به دست می‌آید. از این میزان تولید، ۷۰ درصد مربوط به ارقام محلی و ۳۰ درصد ارقام پرمحصول خواهد بود.
وی پیش‌بینی کرد؛ امسال تولید برنج سفید ۷۰۰ هزار تن نسبت به سال ۱۴۰۰ رشد داشته باشد.
سهرابی درباره زراعت رتون و کشت مجدد برنج نیز اظهار کرد: علاوه بر ۷۵۰ هزار هکتار سطح کشت برنج، ۱۲۰ هزار هکتار نیز کشت رتون و ۷۰ هزار هکتار کشت مجدد داریم و برداشت از این اراضی، مهر ماه انجام می‌شود.
وی یادآور شد: از ۷۵۰ هزار هکتار سطح کشت برنج، حدود ۷۰ درصد آن مربوط به استان‌های گیلان، مازندران و گلستان است.
مجری طرح گندم و برنج وزارت جهادکشاورزی مصرف بذور اصلاح شده، مصرف متعادل کود، توسعه مکانیزاسیون، توسعه روش خشکه‌کاری، افزایش بهره‌وری، ایجاد مزارع الگویی، مدیریت مزرعه و مبارزه با آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز را از مهمترین علل افزایش تولید برنج در سال جاری نام برد.
وی تصریح کرد: در حال حاضر بیش از ۷۲ درصد کشت برنج با دستگاه نشاکار و ۲۸ درصد به روش سنتی و با دست انجام می‌شود. همچنین ۹۳ درصد برداشت برنج نیز به صورت مکانیزه و تنها ۷ درصد به روش سنتی صورت می‌گیرد.
سهرابی با بیان اینکه واحدهای شالیکوبی نیز با به‌روز کردن تجهیزات خود به سمت افزایش ضریب تبدیل شلتوک به برنج رفته‌اند، گفت: ضریب تبدیل شلتوک به برنج در کشور به بیش از ۶۰ درصد رسیده است.
