عقب‌نشینی کره جنوبی از تجارت با ایران پس از بازگشت ترامپ

سال 2024، تحولات زیادی در روابط ایران و کره‌جنوبی اتفاق افتاد. درحالی که صادرات کره جنوبی به ایران کاهش 11 درصدی داشته، اما صادرات غیرنفتی ایران به این کشور با رشد 180 درصدی همراه بوده است.

تغییر در ساختار تجارت دو کشور در کنار آمار‌های گمرکی و چالش‌های ناشی از تحریم‌ها و روابط ایران با آمریکا به‌ویژه در دوره دوم ریاست جمهوری دونالد ترامپ سوالات مهمی را درباره آینده روابط تهران-سئول ایجاد می‌کند.اول باید دید که چه چالش‌هایی در روابط تجاری دو کشور وجود دارد و بعد دید که چگونه می‌توان این چالش‌ها را تا حدی برطرف کرد؟

میزان تجارت ایران با کره جنوبی

براساس آمار منتشر شده از سوی اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی، صادرات کره جنوبی به ایران با کاهش 11 درصدی همراه بوده و به 143 میلیون و 631 هزار دلار رسیده است. همچنین صادرات غیرنفتی ایران به کره جنوبی هشت میلیون و 609 هزار دلار بوده که نشان‌دهنده  یک رشد 180 درصدی است

این درحالی است که در سال 2023، میزان صادرات کره به ایران، 183 میلیون و 314 هزار دلار بود و صادرات ایران به کره جنوبی تنها 3 میلیون و 723 هزار دلار اعلام شده است. آمار تجارت این دو کشور در دو سال اخیر، نشان‌دهنده تغییرات روشنی در روابط دو کشور است.

علت تناقض در آمار گمرک 2 کشور چیست؟

آماری که ایران و کره جنوبی از تجارت دو کشور منتشر کردند، با یک‌دیگر تفاوت دارد. آن‌طور که پویا فیروزی، نایب‌رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و کره جنوبی به ایلنا توضیح داده، دلیل تفاوت آماری این است که دو کشور داده‌ها را براساس آمارهای گمرکی خود منتشر می‌کنند. چون در مسیر تجارت هر دو طرف کشورهای واسطه وجود دارند و این کشورهای واسطه در داده‌های گمرکی ایران محاسبه نمی‌شوند، بنابراین داده‌های دو کشور متفاوت هستند.

وی  عنوان کرد که راهکارهایی که بازرگانان ایرانی برای دور زدن تحریم‌ها به کار می‌برند، مانع از ثبت داده‌های شفاف می‌شود.

سیر تجارت ایران و کره جنوبی از سال 1399 تا امروز

فیروزی درباره سیر تجارت این دو کشور از سال 1399 تا به امروز تصریح کرد: در سال 1399 حجم صادرات ایران و کره جنوبی پایین بود. این روند تا سال 1401 ادامه داشت. در سال 1402 وضعیت نسبت به سال 1400 و 1401 تا حدی بهتر شد و  صادرات نسبت به سال‌های گذشته روند افزایشی پیدا کرد. اما اکنون سطح تجارت دو کشور به پایین‌ترین حد خود رسیده است.

کالاهای مختلفی در تجارت دو کشور مبادله می‌شود. یکی از کالای صادراتی ایران به کره جنوبی، کنساتره مس است. طبق اطلاعات منتشر شده از گزارش بررسی وضعیت تجارت با کره جنوبی که توسط معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران منتشر شده، در سال 1402، 97 درصد کل صادرات یه کره جنوبی معادل 81 میلیون دلار به این محصول اختصاص داشت.

بعد از کنسانتره مس، محصولات شیمیایی آلی و میوه‌های خوراکی، پوست مرکبات به ترتیب سهم 0.6 و 0.7 درصدی از کل صادرات غیرنفتی به کره جنوبی را به خود اختصاص داده‌اند.

همچنین محصولاتی نظیر ماشین‌آلات، دستگاه‌های برقی و قطعات آن، مواد و مصنوعات پلاستیکی، دیگ بخار آب گرم و ماشین‌آلات و محصولات مکانیکی از این کشور وارد ایران شده است.

 هرچند برند‌های مطرحی در حوزه لوازم خانگی، خودرو  و گوشی موبایل و لوازم الکترونیکی در کره جنوبی فعالیت دارند. اما در ایران واردات لوازم خانگی ممنوع است و خودرو هم به صورت محدود و با توجه به سیاست‌گذاری‌های خاص وارد می‌شود. همچنین واردات گوشی موبایل کره‌ای هم به صورت مستقیم بسیار محدود است.

چالش‌های صادرات به کره جنوبی

تحریم‌های بین‌المللی به‌ویژه تحریم‌های یک‌طرفه آمریکا علیه ایران، اصلی‌ترین مانع در تجارت خارجی به‌ویژه تجارت با کره جنوبی محسوب می‌شوند. این تحریم‌ها به صورت مستقیم بر تجارت خارجی و روابط ایران با سایر کشورها تأثیر می‌گذارد و شرکت‌های کره‌ای را از همکاری مستقیم با ایران باز می‌دارد.

از طرفی نقل‌ و انتقالات مالی هم به دلیل تحریم‌ها با مشکلات و محدودیت‌های زیادی روبه‌رو است و سیستم‌های پرداخت بین‌المللی که در تجارت خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به دلیل تحریم‌ها در دسترس تجار ایرانی نیستند. این امر باعث پیجیده شدن مراحل تجارت بین‌المللی می‌شود.

یکی از چالش‌های تجارت ایران و کره جنوبی، وجود اختلاف در آمارهای گمرک است. این اختلاف ناشی از وجود کشورهای واسطه در مسیر تجارت دو کشور برای دور زدن تحریم‌ها توسط ایجاد می‌شود. این موضوع باعث عدم شفافیت آمارها شده و انجام برنامه‌ریزی‌های اقتصادی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این، مشکلات زیرساختی هم در تجارت دو کشور وجود دارد که چالش‌های تجارت را تشدید می‌کند.

بهبود روابط بین‌المللی راهکار اصلی بهبود تجارت خارجی 

با توجه به تحریم‌ها و مشکلات و محدودیت‌های مبادلات ارزی و .. تجارت ایران هم با کره‌جنوبی و هم با سایر کشورها محدود است. بنابراین برای بهبود این شرایط یکی از راهکارها، بهبود وضعیت روابط بین‌المللی است. بدون ارتباط با سایر کشورهای دنیا نمی‌توا وضعیت تجارت خارجی را بهبود بخشید.

برای اطلاعات بیشتر به صفحه تولید و تجارت در تجارت‌نیوز مراجعه کنید.