قیمت‌های سلیقه‌ای در فروش نان

از سوی دیگر نان لواش با آرد نوع یک از ۵۰۰ به ۷۰۰تومان تغییر قیمت پیدا کرد و لواش نوع ۲ نیز از ۶۵۰ به ۹۰۰ تومان رسید. قیمت نان سنتی تافتون با آرد نوع یک، از ۹۰۰ به ۱۲۶۰تومان و نوع ۲ از ۱۲۰۰ به ۱۵۰۰تومان افزایش‌یافت. همچنین ‌قیمت نان ماشینی تافتون با آرد نوع یک از ۷۰۰ به ۸۵۰تومان و نوع ۲ از ۱۰۰۰ به ۱۲۰۰تومان تغییر کرد. به‌صورت‌کلی می‌توان گفت در این بازه زمانی بر اساس مصوبه شورای آرد و نان کشور، قیمت نان در استان‌های مختلف ۲۵درصد و در تهران ۴۰درصد افزایش داشته است و از طرفی روزانه ۴۰درصد مابه‌التفاوت هزینه پخت نان به حساب نانوایان واریز می‌شود.بااین‌حال طی ۱۱۰ روز اخیر نیز قیمت این محصول به‌صورت غیررسمی چند بار گران شده است، به‌طوری‌که بسیاری از مصرف‌کنندگان، پول دو نان سنگک را پرداخته، ولی تنها یک نان به آنها تحویل داده شده است.همچنین طی روزها اخیر نان سنگک در برخی نانوایی‌های آزادپز تهران بدون اعلام رسمی از سوی اتحادیه از مبلغ ۵۰۰۰ به ۱۰هزار تومان افزایش یافته است.
از سوی دیگر، بیشترین گران‌فروشی‌ها در بازار مربوط به صنف نانوایی است و نان‌های بربری و تافتون نیز از قافله گرانی غیررسمی در برخی از مناطق عقب نیفتاده‌اند.همین امر سبب شده که گزارش‌ها از سطح شهر تهران حاکی از آن باشد که گران‌فروشی نان به امری کاملا عادی تبدیل شده و کمبود نظارت‌ها در این صنف بیداد می‌کند. برخی نانوایی‌هایی که این تغییر نرخ را انجام داده‌اند، علت را افزایش قیمت آرد اعلام می‌کنند، این درحالی‌است که نظر اتحادیه نانوایان موارد دیگری است.
   
گرانی نان به آرد مربوط نیست
فاطمه نظری، رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران در همین خصوص با اعلام این‌که نرخ برخی استان‌ها در قالب نوع یک، ۲ و ۳ نان اعلام شده است، افزود: نوع ۳ آزادپز است و نوع یک و ۲ نیز یارانه‌ای بوده و نرخ آنها داده شده است. وی بیان کرد: در نوع یک، ۲ و ۳ افزایش قیمت داشته‌ایم و در برخی استان‌های اطراف دنیا نیز طرحی را به‌صورت پایلوت اجرایی کردیم و قرار است نتیجه آن بررسی شود.نظری با بیان این‌که کمک‌هزینه تعیین‌شده برای نانوایی‌ها پرداخت می‌شود، ولی کفاف هزینه‌ها را نمی‌دهد، گفت: نرخی که سال ۱۴۰۰در نظر داشتیم مربوط به سال ۹۹ بود و در پایین نرخ‌نامه نیز نوشته شده ملاک عمل تا زمانی خواهد بود که هزینه‌ها افزایش پیدا نکند.رئیس اتحادیه نانوایان سنتی تهران درباره گران‌شدن قیمت نان اضافه کرد: هزینه‌ها شامل خمیرمایه، خوراک کارگری، دستمزد، بیمه، برق، آب و مالیات است؛ ولی طرح اجراشده خوب بوده که اطلاع‌رسانی اندکی درباره آن صورت گرفته است.به گفته نظری، نانواها از بدو ورود دستگاه کارتخوان ویژه نانوایی، اطلاع درستی درباره کارکرد آن نداشتند. وی افزود: اثر آرد روی نان ۱۰ تا ۱۲ درصد است و اگر آرد را رایگان به نانوا بدهند، تأثیری بر نرخ نان ندارد. از طرفی تورم هر سال ۴۰درصد است و یارانه نانوا را صرفا ۴۰ درصد تعیین کردند.
   
نانوایی‌های متخلف جریمه شدند
محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: طی ماه‌های گذشته بیش از ۵۰۰ بازرسی از نانوایی‌ها صورت گرفته که حدود ۳۰درصد از این نانوایی‌ها به‌دلیل گران‌فروشی جریمه شده‌اند.وی بیان کرد: خوشبختانه با همکاری‌هایی که با اتاق اصناف و سازمان بازرسی داشته‌ایم، این روند به‌صورت مداوم ادامه خواهد داشت.سلیمانی درخصوص افزایش هزینه‌های نانوایان و این سؤال که آیا درخواست افزایش قیمت نان به‌صورت مصوب را دارید، گفت: خیر، ولی موضوعات دیگری مطرح شده و تا زمانی که نرخ مصوبی تصویب نشود، نانوایان موظف‌اند با همین قیمت نان عرضه کنند.
   
نان اجباری تخلف است
سلیمانی همچنین پیش از این با اشاره به این‌که نان سنگک کاملا دستی پخت می‌شود، گفته بود: بخش عمده پولی که بابت نان سنگک پرداخت خواهد شد صرف هزینه نیروی کار می‌شود و نانوایان برای این‌که قادر به جبران سایر هزینه‌ها باشند، از پخت نان سفارشی و کنجدی استقبال می‌کنند.وی تاکید کرد: اگر نان سنگک مکانیزه بود مطمئنا قیمت آن بسیار پایین‌تر می‌آمد، اما این نان کاملا متکی به نیروی انسانی است و گرانی آن‌هم ناگزیر.بااین‌حال پخت نان سفارشی در نانوایی‌های آزادپز هیچ مشکلی ندارد؛ مشکل از جایی شروع می‌شود که از تنور نانوایی فقط نان سفارشی بیرون بیاید و مردم برای این‌که زیاد در صف معطل نشوند، مجبور به انتخاب نان سفارشی باشند.رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با تأکید بر این‌که نانوا باید برای متقاضی نان عادی، همان نان را پخت کند، گفت: در نانوایی‌های سنگکی به‌واسطه زمان‌بر بودن فرآیند پخت، صف تشکیل می‌شود و نانوا چانه‌ها را طبق خواست و سفارش مشتری می‌گیرد، اما اگر واحدی غیر از این عمل کند و بخواهد مشتری را مجبور به خرید نان خاصی کند، تخلف کرده است.
قیمت نان سنگک معمولی در نانوایی‌های یارانه‌ای از دو سال پیش ۳۰۰۰ تومان بود و هیچ مصوبه‌ای برای افزایش آن ابلاغ نشده بود. بااین‌حال، بسیاری از نانوایی‌ها به‌تدریج قیمت این نان را افزایش داده و به ۵۰۰۰ تومان رساندند. بنابراین، در شهریور امسال که مصوبه افزایش قیمت نان ابلاغ شد، تنها تغییر برای نان سنگک، قانونی‌شدن این افزایش قیمت از ۳۰۰۰ به ۵۰۰۰ تومان بود و نانوایی‌ها مجاز به فروش نان با قیمتی بالاتر از این مبلغ نیستند.بنا به گفته سلیمانی، نان سنگک معمولی که با آرد دولتی ۵۰۰۰ تومان پخت می‌شود، در نانوایی‌های آزادپز براساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری شده و در محدوده ۱۵هزار تومان (اندکی کمتر یا بیشتر) به فروش می‌رسد.به‌گفته وی، قیمت این نان با اضافه‌کردن کنجد دورو تا ۲۰هزار تومان هم افزایش پیدا می‌کند، اما اصل اساسی این است که اضافه‌کردن کنجد باید بنا به خواست مشتری باشد. نانوایی آزادپز قیمت مشخصی ندارد؛ درحالی‌که مثلا صنف نان فانتزی با وجود این‌که از آرد مشابه با نان سنگک استفاده می‌کند، کف قیمت مشخصی دارد.
رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با اشاره به تلاش این اتحادیه برای تعیین قیمت پایه گفت: قرار است بررسی‌هایی انجام دهیم و بعد از تحلیل مسائل مربوط به نانوایی‌های سنگکی، قیمت پایه نان سنگک آزادپز را تعیین کنیم تا مثل نانوایی‌های فانتزی، کف قیمت نان مشخص باشد و نانوایی‌ها بتوانند با توجه به وضعیت عرضه و تقاضا و خواست و سلیقه مشتری، نان سفارشی را با قیمت‌های بالاتر پخت کنند. سلیمانی تأکید کرد: بعد از تعیین قیمت پایه نان سنگک آزادپز، نانوایی‌ها ملزم به رعایت نرخ هستند، همان‌گونه که سایر صنوف قیمت‌های تعیین‌شده را رعایت می‌کنند اما این نرخ‌ها با خواست مشتری قابل ‌تغییر است.
همه این موضوعات نشان‌دهنده چالش‌های موجود در زنجیره تأمین مواد اولیه و تأثیر آن بر قیمت نان، یکی از اصلی‌ترین اقلام غذایی مردم است و تاکید می‌شود که این وضعیت نشان‌دهنده نیاز به نظارت دقیق‌تر بر بازار و تأمین مواد اولیه با قیمت مناسب است تا از بروز چنین بحران‌هایی جلوگیری و ثبات اقتصادی بیشتری در جامعه برقرار شود.