ما نفس نمی کشیم

هیچ‌کس مسئولیت رسیدگی به وضعیت آلودگی هوا را قبول نمی‌کند. مسئولان همیشه قبل از مردم شروع می‌کنند به نقد وضعیت و در این بین معلوم نیست چه کسی یا کسانی باید به عنوان مسئول این وضعیت مورد بازخواست قرار بگیرند.

این واقعیت که آمارها می‌گویند سالیانه بین 30 تا 40 هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند، یک سوی ماجرا است و سوی دیگر آن بی‌عملی کسانی است که میلیاردها تومان بودجه دریافت می‌کنند تا قانونی به نام هوای پاک را اجرا کنند اما هر روز که می‌گذرد وضعیت بدتر و بدتر می‌شود.

حالا کار به جایی رسیده است که یکی از مسئولان به مردم می‌گوید بین مرگ و داشتن برق باید یکی را انتخاب کنند؛ به این معنا اگر می‌خواهید برق داشته باشید، باید آلودگی هوا بر اثر سوخت مازوت را بپذیرید و در این بین حتی ممکن است جان خود را از دست بدهید.

در چنین شرایطی، شدت آلودگی هوا در 24 ساعت گذشته، بیش از 700 خوزستانی را راهی بیمارستان کرده است. در تهران نیز 15 منطقه در وضعیت قرمز آلودگی هوا قرار دارند. در این میان، طبق معمول تنها اظهار نظری که مطرح می‌شود، توصیه به گروه ‌ای حساس از جمله افراد دارای بیماری قلبی و کودکان و افراد سالمند است که از خانه خارج نشوند.

این میزان آلاینده در هوای شهرها حاصل سال‌ها بی‌توجهی و بی‌تدبیری است. زمانی مسئولان ریزگردها را به کشورهای همسایه ربط می‌دادند و شانه از بار مسئولیت آن خالی می‌کردند اما حالا معلوم نیست این حجم از آلودگی که بیشتر شهرهای کشور را در بر گرفته قرار است، به کدام کشور ربط داده شود.

بی‌عملی مسئولان، وضعیت آلودگی هوا را تشدید کرده است

مرتضی میرابی، کارشناس شهری در این باره به تجارت‌نیوز می‌گوید: وضعیتی که کشور اکنون از نظر آلودگی هوا به آن دچار شده است، به سال‌ها بی‌عملی مسئولان بازمی‌گردد. هیچ نهاد و ارگانی که مسئول اجرای قانون هوای پاک بوده، وظایف خود را به درستی انجام نداده است.

او می‌افزاید: همیشه این مردم بوده‌اند که به دلیل استفاده از وسایل نقلیه شخصی در مظان اتهام قرار گرفته‌اند. اما هیچ کس به این موضوع که بنزین تولید داخل بی‌کیفیت است و همین مساله به آلودگی شهرها دامن می‌زند، توجه نمی‌کند. از طرف دیگر، باید پرسید مسئولان شهری چه امکاناتی را در مورد حمل و نقل عمومی برای مردم در نظر گرفته‌اند که آنها استفاده از این امکانات را به استفاده از وسایل نقلیه شخصی ترجیح بدهند؟

میرابی می‌گوید: در ساعت‌هایی که پیک رفت و آمد است، به خصوص اول صبح و هنگام عصر در همین شهر تهران افرادی که مجبورند از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند، با مشکلات بسیاری از جمله کمبود اتوبوس، مترو و تاکسی مواجه‌اند. از طرف دیگر، صف های طولانی و ازدحام بیش از حد در این وسایل باعث می‌شود که بسیاری از افراد قید استفاده از حمل و نقل عمومی را بزنند. در حالی که اگر این سامانه با ظرفیت بالا مشغول به فعالیت باشد، چالش آلودگی هوا تا حد زیادی برطرف می‌شود.

وعده‌های توخالی آلودگی هوا را از بین نمی‌برد

این کارشناس شهری در بخش دیگری از سخنان خود به تجارت‌نیوز می‌گوید: چندین ماه است که شهرداری وعده اضافه شدن اتوبوس‌های جدید را به ناوگان حمل و نقل شهری به مردم داده است اما هنوز خبری از آنها نیست. از طرف دیگر، تعداد قطارها و واگن‌های مترو، پاسخگوی حجم مسافرانی که در برخی ایستگاه‌ها جا به جا می‌شوند، نیست.

او می‌افزاید: در بیشتر شهرهای بزرگ از جمله تهران، سیستم حمل و نقل عمومی به شدت ناکارآمد است. وقتی به اندازه کافی وسیله حمل و نقل عمومی وجود نداشته باشد و مردم برای جا به جایی مجبور باشند در مترو یا اتوبوس به صورت فشرده سوار شوند -در این بین اتفاقاتی مانند جیب‌بری نیز رخ بدهد-  مسئولان نمی‌توانند ادعا کنند که مردم باید در مورد قانون هوای پاک مسئولیت‌پذیرتر باشند.»

میرابی تاکید می کند: مسئولان کشور همیشه سعی دارند تمامی کمبودها را به مردم ربط بدهند؛ برای مثال کم‌آبی را حاصل استفاده بیش از حد آب در شهرها می‌دانند. در صورتی که همه به خوبی می دانیم هدر رفت آب در کشاورزی و صنعت ده‌ها برابر بیشتر از شهرها است. در مورد کمبود و برق و انرژی‌های دیگر هم همین طور است. در حالی که این مشکلات هیچ ربطی به مردم ندارد و بی‌برنامه بودن مسئولان و بی‌توجهی آنها به ذخایر انرژی و … باعث بروز چنین شرایطی در جامعه شده است.