مذاکره هسته‌ای آمریکا با ایران ضروری و فوری است / چهار توصیه به دولت ترامپ برای مذاکره با ایران

به گزارش اقتصادآنلاین، “آریل لویت” متخصص امور سیاستگذاری هسته‌ای در اندیشکده “بنیاد کارنگی” با انتشار مقاله‌ای در سایت آن اندیشکده از لزوم در اولویت قرار دادن مذاکره با ایران از سوی دولت ترامپ نوشته است.

معامله ترامپ با ایران امری ممکن است

لویت که از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۷ معاون مدیر کل سیاستگذاری در کمیسیون انرژی اتمی اسرائیل فعالیت داشته با اشاره به این که احتمال توافق بین ترامپ و ایران وجود دارد، می‌نویسد:” دونالد ترامپ” رئیس جمهور آمریکا مشتاق یک پیشرفت دیپلماتیک است. موفقیت در مذاکره او با ایران امری ممکن است. ترفند آن است که اصولی را شناسایی کنیم که یک معامله را هم قابل دوام و هم مطلوب می‌کند: قابل قبول برای همه طرفین و برای منافع ایالات متحده و بین المللی در بلندمدت مفید است. برنامه هسته‌ای ایران باید در اولویت قرار گیرد، زیرا این کشور به ساخت بمب هسته‌ای نزدیک است. هم چنین، در سطح منطقه‌ای اسرائیل به نیرو‌های مورد حمایت ایران حمله کرده است. این موضوع می‌تواند انگیزه ایران برای توافق را تقویت کند. اگر واشنگتن به سرعت حرکت نکند، اهرم فشار را نیز از دست خواهد داد. سازوکاری که امکان بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را فراهم می‌کند پاییز امسال منقضی خواهد شد. مذاکرات با ایران همیشه پرمشغله است. مطمئنا مذاکره با ایران این بار چالش‌برانگیزتر خواهند بود، زیرا اولویت دادن به توافق هسته‌ای نه تنها با یک برنامه بین‌المللی مملو از بحران، بلکه با سایر اولویت‌های استراتژیک در مورد ایران، از جمله محدود کردن کمک تهران به تلاش‌های جنگی روسیه در اوکراین و رفتار منطقه‌ای ایران رقابت خواهد کرد. سایر عوامل پیچیده عبارتند از: نگرانی جهانی در مورد محدود کردن صادرات نفت ایران، حمایت دیپلماتیک روسیه از ایران، دوگانگی چین در مورد همکاری با تلاش‌های تحت رهبری ایالات متحده و تنش بین ایالات متحده و متحدان اروپایی آن، بی اعتمادی ایران به ترامپ به عنوان فردی که ایالات متحده را از توافق هسته‌ای قبلی در دوره اول ریاست جمهوری خود خارج کرد، بی اعتمادی ایران به ترامپ به دلیل صدور فرمان ترور ژنرال سلیمانی و اعمال تحریم‌ها تحت کارزار فشار حداکثری در دور اول ریاست جمهوری او. هم چنین، ترامپ ایران را متهم به تلاش برای ترور خود کرده است. هیچ یک از این موارد کمک کننده به حصول توافق نیستند. با این وجود، تلاش دیپلماتیک تحت رهبری ترامپ نه تنها ضروری است، بلکه می‌تواند مثمرثمر باشد. اساساً، شانس موفقیت ناشی از تمایل ترامپ برای جدا شدن از سیاست‌های روسای جمهوری پیشین و اتخاذ رویکردی تازه در قبال مذاکرات است.

چرا می‌توان به نتیجه بخش بودن دیپلماسی بین ایران و آمریکا امیدوار بود؟؛ چهار کاری که باید انجام شوند

“لویت” که پیش‌تر معاون مشاور امنیت ملی برای سیاستگذاری دفاعی و رئیس دفتر امنیت بین‌المللی و کنترل تسلیحات در اسرائیل نیز بوده است، در ادامه مقاله با ارائه توصیه‌هایی برای پیشرفت مذاکرات بعدی آمریکا با ایران می‌نویسد:” در نهایت، امید به این که دیپلماسی اکنون بتواند به توافق منتهی شود، ناشی از خطرات مرتبط با گزینه‌های جایگزین برای هر دو طرف است. اگر ایران به سمت ساخت تسلیحات هسته‌ای حرکت کند، ممکن است ایالات متحده و اسرائیل برای توقف آن وارد جنگ شوند. این امر برای ایران بسیار پرهزینه خواهد بود، اما هم چنین می‌تواند به یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر منجر شود که توجه و منابع ایالات متحده را از اولویت‌های خود منحرف کند در حالی که هیچ تضمینی برای جلوگیری از بازسازی برنامه هسته‌ای ایران یا سقوط حکومت در آن کشور را ارائه نمی‌دهد. شکست در توقف دسترسی ایران به سلاح هسته‌ای نه تنها ایران را قوی‌تر می‌سازد بلکه احتمالاً کشور‌های دیگر در منطقه و فراتر از آن را به تلاش برای دستیابی به سلاح هسته‌ای ترغیب خواهد کرد. با توجه به این واقعیت‌های راهبردی، دولت ترامپ باید بر روی اهدافی که در یک توافق جدید در دستورکار قرار خواهد داد و این که چگونه می‌تواند این اهداف را دنبال کند، متمرکز باشد. نخست و مهم‌تر از همه آن که سیاستگذاران باید حل و فصل مسئله هسته‌ای را در اولویت قرار دهند. نگرانی‌های دیگر با ایران را می‌توان پس از آن حل و فصل کرد. در همین راستا، ایالات متحده باید از چانه زنی طولانی بر سر یک ترتیب گسترده و جامع مانند برجام اجتناب ورزد. در عوض، آمریکا باید توافق بر سر مجموعه‌ای از اصول رفتاری را انتخاب کند که ساده‌تر از برجام باشد. دوم آن که ایالات متحده نباید در دام موافقت با یک ترتیب زمانی دیگر بیفتد. بسیاری از مفاد کلیدی برجام شامل بند‌های غروب آفتاب بود، بدان معنا که آن بند‌ها پس از چند سال از بین خواهند رفت. در عوض، تعهدات ایران تحت هر توافق جدید باید شامل تمدید و تشریح تعهدات بی پایان برای عدم تولید تسلیحات هسته‌ای باشد که با پیوستن به معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای و پذیرش پادمان‌های آژانس بین المللی انرژی اتمی تکمیل خواهد شد. سوم آن که ایالات متحده باید از هدف عقب انداختن برنامه هسته‌ای ایران چشم پوشی کند. با توجه به این که ایران تا اندازه زیادی در بومی سازی برنامه هسته‌ای خود موفق بوده و ارزش زیادی برای حفظ آن قائل است، هدف عالی به انداختن برنامه هسته‌ای ایران دست نیافتنی است. اصرار بر آن نیز ناگزیر باعث می‌شود ایران به شکلی پایدار مقاومت کند. درعوض، واشنگتن باید بر محدود کردن همه ظرفیت‌ها و فعالیت‌های هسته‌ای ایران در حوزه تسلیحاتی بسیار فراتر از غنی‌سازی اورانیوم، از جمله مواردی که به طور مؤثر در توافق‌های قبلی تحت پوشش قرار نگرفته یا اجرا نشده‌اند، پافشاری کند. این موارد شامل تولید موشک با قابلیت هسته‌ای، ساخت سلاح هسته‌ای، یکپارچه سازی سیستم‌ها و نظامی کردن برنامه هسته‌ای آن کشور می‌شود. چهارم آن که در نهایت، ایالات متحده باید بر رویکردی متفاوت برای نظارت بر پایبندی ایران پافشاری کند که تهران را از اهرم فشار بر بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و سایر الزامات شفافیت محروم کند. تهران در سالیان اخیر اجرای پروتکل الحاقی (یک توافق پادمان دقیق که توانایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را در تشخیص تخلفات احتمالی تقویت می‌کند) را نقض کرده، محدودیت دسترسی بازرسان به مراکز کلیدی را اعمال کرده، دوربین‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را قطع کرده و بازرسان با تجربه آژانس را از بازرسی بازداشته است. ایالات متحده باید بر حق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای بازرسی همه تأسیسات مشکوک، از جمله تأسیسات نظامی، و هم چنین حق شورای حکام برای اقدام از جمله برای بازرسی ویژه حتی بدون نیاز به جلب رضایت ایران در صورتی که سوء ظن جدی در مورد پایبندی ایران به تعهدات وجود داشته باشد اصرار ورزد. واشنگتن باید با اطمینان بیشتری از تضمین‌های مشروط و کاهش تحریم‌ها استفاده کند. دولت آمریکا باید تلاش کند چین را از طریق یک توافق جانبی دوجانبه وارد عمل سازد و با ایجاد پیشرفت در مذاکرات صلح اوکراین، فشار بر روسیه را نیز کاهش دهد”.

مذاکرات از طریق واسطه صورت گیرند

لویت در پایان با توصیه‌ای به دولت ترامپ می‌نویسد:”در کوتاه مدت، بعید به نظر می‌رسد که مقام رهبری ایران اجازه مذاکره مستقیم با ایالات متحده را صادر کنند چه رسد به دولت ترامپ. با این وجود، اگر واشنگتن بار دیگر به گفت‌و‌گو‌های نزدیکی که توسط یک واسطه مورد اعتماد (مانند عمان) تسهیل می‌شود و در صورت نیاز از حمایت متحدان اروپایی بهره‌مند خواهد شد متوسل شود این نباید مانعی غیرقابل عبور وجود داشته باشد”.