نگاهی تحلیلی به آغاز درگیری‌ها در حلب سوریه

در روزهای اخیر، درگیری‌های شدیدی در حومه حلب، واقع در شمال غرب سوریه، میان نیروهای دولتی و گروه‌های شورشی به وقوع پیوسته است. این تحولات نشان‌دهنده تشدید تنش‌ها در منطقه‌ای است که از سال ۲۰۱۶ تا حد زیادی تحت کنترل دولت سوریه بوده است.

آغاز درگیری‌ها

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در تاریخ ۲۸ نوامبر ۲۰۲۴، گروه‌های شورشی به رهبری هیئت تحریر الشام (HTS) حملات گسترده‌ای را علیه مواضع دولتی در غرب حلب آغاز کردند. این حملات منجر به تصرف بیش از ۱۵ روستا و یک پایگاه نظامی توسط شورشیان شد. آن‌ها همچنین تعدادی از سربازان دولتی را اسیر کرده و تجهیزات نظامی از جمله تانک‌ها و خودروهای زرهی را به غنیمت گرفتند. 

واکنش دولت سوریه

ارتش سوریه این حملات را نقض توافق‌نامه کاهش تنش دانسته و اعلام کرد که نیروهایش با همکاری متحدان در حال مقابله با این تهاجم هستند. این درگیری‌ها منجر به آواره شدن صدها خانواده و تلفات غیرنظامیان به دلیل حملات هوایی و توپخانه‌ای دولت شده است. 

زمینه‌های درگیری

این درگیری‌ها در حالی رخ می‌دهند که در هفته‌های اخیر، حملات هوایی اسرائیل به مواضع حزب‌الله در سوریه افزایش یافته است. همچنین، بازگشت پناهجویان سوری از لبنان پس از این حملات هوایی گزارش شده است. این تحولات می‌تواند بر پویایی‌های منطقه‌ای تأثیر بگذارد. 

نقش بازیگران منطقه‌ای

ترکیه به دقت این تحولات را زیر نظر دارد و اعلام کرده است که تدابیر لازم برای حفاظت از نیروهای خود در شمال سوریه را اتخاذ کرده است. به نطر می‌رسد ترکیه حامی این درگیری‌هاست.

 از سوی دیگر، نیروهای دولتی سوریه همچنان از حمایت هوایی روسیه و نیروهای هم‌پیمان با ایران برخوردار هستند. 

پیامدهای انسانی

این درگیری‌ها منجر به آواره شدن صدها خانواده و تلفات غیرنظامیان به دلیل حملات هوایی و توپخانه‌ای دولت شده است.  همچنین، گزارش‌هایی از افزایش خشونت‌های داخلی و نقض حقوق بشر در مناطق درگیر منتشر شده است.

تحلیل و پیامدها

تشدید درگیری‌ها در حلب می‌تواند به بی‌ثباتی بیشتر در سوریه منجر شود و تلاش‌های بین‌المللی برای یافتن راه‌حلی سیاسی را پیچیده‌تر کند. همچنین، این تحولات ممکن است به افزایش تنش‌ها میان بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود.

در مجموع، درگیری‌های اخیر در حلب نشان‌دهنده پیچیدگی و چندلایه بودن بحران سوریه است که با گذشت بیش از یک دهه از آغاز آن، همچنان ادامه دارد و پیامدهای انسانی و سیاسی گسترده‌ای به همراه دارد.

پیش‌بینی

پیش‌بینی دقیق آنچه در روزهای آینده درگیری‌های سوریه، به‌ویژه در منطقه حلب، رخ خواهد داد، دشوار است، زیرا این بحران با پیچیدگی‌های فراوانی همراه است و بازیگران داخلی و بین‌المللی متعددی در آن نقش دارند. با این حال، بر اساس وضعیت کنونی، چندین سناریوی احتمالی می‌توانند در روزهای آینده رخ دهند:

۱. تشدید عملیات نظامی

با توجه به پیشروی‌های اخیر گروه‌های شورشی، به‌ویژه هیئت تحریر الشام (HTS)، در مناطق غربی حلب، احتمالاً نیروهای دولتی سوریه با حمایت متحدان خود عملیات ضدحملاتی را آغاز خواهند کرد تا مناطق ازدست‌رفته را بازپس گیرند. این امر می‌تواند به درگیری‌های شدیدتر، بمباران‌های هوایی گسترده‌تر و عملیات زمینی گسترده‌تر منجر شود و در نتیجه آوارگی بیشتر غیرنظامیان و تشدید بحران انسانی را به همراه داشته باشد.

۲. افزایش دخالت‌های منطقه‌ای

ابعاد منطقه‌ای درگیری ممکن است عمیق‌تر شود. ترکیه، به‌عنوان یکی از بازیگران کلیدی در شمال سوریه، احتمالاً اقدامات خود را برای محافظت از منافعش افزایش خواهد داد. این اقدامات ممکن است شامل تقویت حمایت از گروه‌های همسو یا حتی مداخله نظامی مستقیم باشد که می‌تواند به رویارویی با دیگر بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی منجر شود.

۳. بدتر شدن بحران انسانی

با افزایش درگیری‌ها، وضعیت جمعیت غیرنظامی وخیم‌تر خواهد شد. تلفات غیرنظامیان، تخریب زیرساخت‌ها و آوارگی گسترده‌تر از پیامدهای احتمالی این سناریو هستند. همچنین، با توجه به شرایط امنیتی، ارائه کمک‌های بشردوستانه ممکن است با چالش‌های بیشتری مواجه شود که این موضوع وضعیت را برای مردم آسیب‌دیده دشوارتر می‌کند.

۴. تلاش‌های دیپلماتیک و مذاکرات آتش‌بس

در پی افزایش خشونت‌ها، ممکن است تلاش‌های دیپلماتیک بین‌المللی برای برقراری آتش‌بس مجدد افزایش یابد. قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی می‌توانند در مذاکراتی برای کاهش تنش‌ها و تشویق طرف‌های درگیر به گفت‌وگو شرکت کنند. با این حال، موفقیت چنین تلاش‌هایی به اراده طرف‌های درگیر برای سازش و پایبندی به توافق‌ها بستگی دارد.

۵. گسترش درگیری‌ها

با توجه به تنوع گروه‌ها و بازیگران بین‌المللی حاضر در صحنه، خطر گسترش درگیری به مناطق جدید وجود دارد. وقوع حوادثی مانند درگیری‌های غیرعمد یا تحریکات عمدی می‌تواند طرف‌های بیشتری را وارد این بحران کند و شرایط را پیچیده‌تر سازد.