دلیل بنیادی برای افزایش نرخ ارز وجود ندارد

به گزارش خبرنگار مهر، محمدرضا فرزین امروز در نشست خبری با بیان اینکه متغیرهای کلان پولی بانکی کشور طی ۵ سال گذشته آسیب‌های جدی داشته است، اظهار داشت: متوسط رشد نقدینگی در سال‌های ۹۷ تا ۱۴۰۱ معادل ۳۳ درصد، رشد سالانه دلار در بازار غیررسمی ۶۱ درصد و تورم ۴۲ درصد و نرخ رشد جی دی پی ۱.۲ درصد بود.

وی با بیان اینکه به دلیل شوک‌های ارزی با یک بی اعتمادی مواجه شدیم، گفت: با توجه به لزوم اصلاح ساختارها، نقشه راهی را در بانک مرکزی تدوین کردیم و گام به گام اجرا خواهیم کرد.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: کنترل و مدیریت نقدینگی، مدیریت بازار ارز، تنظیم گری و تقویت نظارت و تقویت حکمرانی بانک مرکزی در حوزه ریال، ارز و اعتبار، تنظیم مناسبات مالی دولت بر سیستم بانکی و تنظیم انتظارات محورهای این نقشه راه است.

وی در ادامه اظهار داشت: آنچه در بلندمدت باعث افزایش نرخ تورم می‌شود، نقدینگی است. یکی از مهمترین وظایف بانک مرکزی کنترل نقدینگی با استفاده از ابزارها و سیاست‌های پولی است.

کاهش رشد نقدینگی

رئیس کل بانک مرکزی افزود: نرخ رشد نقدینگی در سال ۱۳۹۹، ۴۰.۶ درصد، در سال ۱۴۰۰، ۳۹ درصد و در سال ۱۴۰۱ با اقدامات خوب انجام شده به ۳۱.۵ درصد کاهش یافت و در تیر ۱۴۰۲ به زیر ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است. برنامه ریزی برای سال آینده، کاهش نرخ نقدینگی به زیر ۲۵ درصد است.

فرزین اضافه کرد: نرخ تورم تولیدکننده نقطه به نقطه در اردیبهشت ۱۴۰۰، ۱۰۳ درصد بوده و در تیر ماه سال جاری به ۳۲ درصد رسیده، یکی از پایین‌ترین نرخ‌ها در سال‌های گذشته که نشان از کنترل شدید نرخ PPI است و نشان می‌دهد که شاهد کاهش شدید نرخ تورم مصرف‌کننده نیز خواهیم بود.

وی افزود: در حوزه CPI نرخ تورم بر اساس اعلام بانک مرکزی حدود ۱۵ درصد از ابتدای سال تاکنون کاهش پیدا کرده است.

فرزین با بیان اینکه اثر کاهش تورم را در بازار خودرو و مسکن شاهد هستیم، اظهار داشت: در ماه گذشته نرخ رشد تورم ماهانه کالا به صفر درصد رسید و البته برخی کالاها رشد خوبی نداشت و نرخ تورم ماهانه کاهش یافته و رو به کنترل است.

وی درباره نقدینگی عنوان کرد: اینکه برخی یک فنر مجازی ایجاد کرده‌اند و می‌گویند این نرخ خواهد پرید، عجیب است. نقدینگی کاهش یافته، فروش نفت افزایش داشته و همه اینها دلایل بنیادی برای این است که نرخ ارز قابل کنترل است و کنترل خواهد شد.

قدرت خلق نقدینگی بانک‌ها کاهش یافت

رئیس‌کل بانک مرکزی گفت: دهه ۱۳۹۰ به پایان رسیده و اعداد و ارقام جدیدی خواهیم داشت. ما توانستیم قدرت خلق نقدینگی نظام بانکی را کاهش دهیم؛ هم‌اکنون ضریب فزاینده منفی شده و قدرت خلق پول کاهش داده شده و به همین دلیل توانستیم نقدینگی را کنترل کنیم.

فرزین در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: فروش نفت در تیرماه امسال به بالاترین رقم خود در ۵ سال گذشته رسیده و صادرات نفت نیز در سال گذشته ۴۳ درصد رشد داشته است.

وی اظهار داشت: از بسیاری از کشورها مطالبه ارزی داریم و با آن‌ها گفت‌وگو کرده‌ایم و اگر مسأله با مذاکرات حل نشود، شکایت خواهیم کرد. مذاکرات سیاسی در حال انجام است و خبرهای خوبی در آینده خواهید شنید.

رئیس‌کل بانک مرکزی خاطر نشان کرد: در حال راه‌اندازی یک صندوق تثبیت هستیم تا با تکانه‌های ارزی مقابله و از منابع آن استفاده کنیم.

فرزین در ادامه با اشاره به قانون بانکداری اظهار داشت: با همکاری دولت و مجلس، طرحی به عنوان قانون بانکداری مرکزی تهیه شده که البته اختلافاتی در دیدگاه دولت، مجلس و بانک مرکزی وجود داشت که به توافقات خوبی رسیده ایم. البته محور اصلی آن اشکالات قانون پولی و بانکی سال ۱۳۵۱ است و بانک مرکزی از اختیارات لازم برای فیصله برخوردار نیست.

وی افزود: ضمن اینکه مقررات انتظامی بانک مرکزی نیز جامع و مانع نیست و اقتدار و استقلال بانک مرکزی در این قانون انشا نشده است.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: پس قانون جدیدی که توسط مجلس در حال تهیه است و بانک مرکزی هم با آنها تعامل دارد بر روی این اصلاحات تمرکز دارد که بانک مرکزی از اختیارات لازم برای حضور در بازار پولی، صرافی‌ها و مؤسسات اعتباری برخوردار باشد.

فرزین در ادامه با اشاره به اینکه دلیل بنیادی برای افزایش نرخ ارز وجود ندارد، اطهار داشت: در حوزه حساب جاری، در سال ۱۳۹۰ حساب جاری ۲۶ میلیارد دلار مثبت بوده است.

وی افزود: پس از آن که تحریم‌ها آغاز شد، حساب جاری در سال ۹۸ یک میلیارد و ۶۵۲ میلیون دلار منفی بوده و در سال ۹۹ نیز حساب جاری منهای ۷۰۸ میلیون دلار بوده در سال ۱۴۰۰ به ۱۱ میلیارد و ۱۴۴ میلیون دلار و سال ۱۴۰۱ به ۱۴ میلیارد و ۴۳۳ میلیون دلار رسیده است.

فرزین در خصوص اصلاحات نظام بانکی گفت: در حوزه نظام بانکی قبلاً اعلام شده بود که تمرکز اصلاحات باید بر کاهش ناترازی باشد که در سمت بانک‌های دولتی و خصوصی وجود دارد.

برخورد بانک مرکزی با ناترازی بانک‌ها

وی گفت: پس دسته بندی از بانک‌ها به لحاظ سلامت در ناترازی صورت گرفته و برای همه آنها برنامه اصلاح ناترازی تدوین کرده ایم.
این نکته را نیز تاکید کنم که منظور از ناترازی بانک‌ها ورشکستگی نیست.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: ناترازی نظام بانکی ایران از منظر کسری نقدینگی است نه از منظر ورشکستگی. البته مشکل نقدینگی هم مشکل کمی نیست و اگر نتوانیم حل کنیم حتماً به ورشکستگی می‌انجامد؛ ضمن اینکه نظام بانکی ما ورشکسته نیست. مجامع انحلال سه مؤسسه اعتباری امسال برگزار می‌شود. در مورد بقیه بانک‌ها نیز با همکاری وزارت اقتصاد برنامه مشخصی داریم.

وی افزود: هدف دولت امسال کنترل رشد نقدینگی با اصلاح شبکه بانکی و سایر ناترازی‌های موجود است. هیچ بانکی خارج از کنترل بانک مرکزی نیست اگرچه برخی از بانک‌ها اضافه برداشت رو به افزایش دارند که آنها در اولویت کار ما هستند.

تمرکز بانک مرکزی برای تثبیت نرخ ارز

رئیس کل بانک مرکزی به اقدامات دولت برای کاهش تقاضای سفته بازانه ارز گفت: تقاضا برای ارز برای رفتارهای سفته بازانه شدیداً کاهش یافته است. قبل عید روزانه ۳۰ میلیون دلار می‌فروختیم که الان متوسط حدود ۵ تا ۶ میلیون دلار برای رفع نیاز افراد است. این در حالی است که بالای ۶۰ نیاز ارزی را در سامانه آورده ایم. و امروز غالب نیازهای کشور در یک سامانه تأمین می‌شود.

فرزین گفت: به دنبال طراحی ریال آفشور هستیم که طرح مناسبی است که می‌تواند منجر به تقویت حکمرانی ریال شود ما مرزبان ریال هستیم نه دلار و باید ریال را تقویت کنیم.

رئیس کل بانک مرکزی همچنین اظهار داشت: در سال جاری رشد ارائه ارز را به متقاضیان شاهد هستیم و رشد ۶.۸ درصدی را تجربه کرده ایم. تا به امروز ۲۳ میلیارد و ۸۲۳ میلیون دلار تأمین کرده ایم در حالی که در دوره مشابه سال قبل ۲۲ میلیارد و ۳۰۵ میلیون دلار ارز تأمین کرده ایم.

رئیس کل بانک مرکزی اظهار امیدواری کرد که در آینده نرخ ارز بازار آزاد، نرخ مرکز مبادله باشد.