موشکافی رکوردشکنی راه‌آهن در جابه‌جایی مسافر ریلی
باوجود آماری مبنی‌بر رکوردشکنی تعداد مسافر ریلی جابه‌جاشده در شش ماهه نخست امسال، آمارهای ۱۴ سال اخیر نشان می‌دهد که بیشترین تعداد مسافر حومه‌ای در سال ۱۴۰۲ جابه‌جا شده و بررسی شاخص اصلی سنجش عملکرد حمل مسافر (یعنی نفر– کیلومتر) نشان می‌دهد که عملکرد بازه شش ماهه نخست امسال در جایگاه ششم دوره ۱۴ ساله اخیر است.
به گزارش ایسنا، ماده ۵۷ ماده ششم توسعه، ذیل بند ۲۴ سیاست‌های کلی برنامه ششم ابلاغی مقام معظم رهبری به اولویت بخش ریلی تاکید کرده‌اند. در بند ب آمده که حوزه حمل‌ونقل ریلی در بخش مسافری ۲۰ و در بخش باری ۳۰ درصد افزایش پیدا کند اما پیش از آن در بند الف ماده ۵۷ اشاره شده که یک درصد از سهم فروش نفت باید به حوزه ریلی اختصاص یابد.
در عین حال چندی پیش سیدمیعاد صالحی -مدیرعامل شرکت راه‌آهن- اعلام کرد که رکورد شش ماهه تاریخ راه‌آهن در جابجایی مسافر ریلی با عبور از مرز ١۶ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر و رشد ١٠ درصدی نسبت به سال گذشته شکسته شد.
هرچند به گفته کارشناسان حوزه حمل‌ونقل ریلی، در سال‌های ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و حتی ابتدای ۱۴۰۲ سهم حمل بار ریلی کاهش یافت؛ سهم حمل‌ونقل ترانزیت ریلی از حمل بار ترانزیت زمینی (ریلی و جاده‌ای) در سال ۱۴۰۰، ۱۷.۳ درصد بوده که اکنون به ۱۰.۸ درصد رسیده است.
در این خصوص انجمن صنفی شرکت‌های حمل ونقل ریلی و خدمات وابسته شاخص‌های مهم این صنعت را در بازه شش ماهه نخست سال ۱۴۰۲ با مدت مشابه سال گذشته و همچنین مدت مشابه سال ۱۴۰۰ مقایسه کرده است. این گزارش حاکی از آن است که متوسط بهره‌وری ماهیانه واگن‌های باری در شش ماهه نخست سال جاری ۴.۲ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۱ و ۱۷ درصد نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ افت داشته؛ در کل این شاخص در تابستان ۱۴۰۲، نسبت به سه فصل گذشته کمترین مقدار را به خود اختصاص داده است. همچنین این شاخص در شش ماهه نخست ۱۴۰۲، کمترین مقدار را نسبت به دوره مشابه سه سال گذشته دارد.
در این دوره شاخص تن-کیلومتر کل بار حمل‌شده نسبت به سال گذشته ۰.۱ درصد افزایش و نسبت به سال ۱۴۰۰، ۱۲ درصد کاهش یافته است. تن-کیلومتر بار ترانزیتی ریلی این دوره نیز نسبت به سال‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ به ترتیب ۳۹.۸ و ۶۱ درصد کاهش یافته است.
پس از عبور از رکود شدید کرونایی در سال ۱۳۹۹، با رفع محدودیت مسافرگیری و افزایش ضریب اشغال قطارها، هر سال شاهد رشد شاخص بهره‌وری واگن‌های مسافری بوده‌ایم، به‌طوری‌که این شاخص در شش ماهه نخست امسال نسبت‌به مدت مشابه سال گذشته حدود یک درصد رشد داشته است.
در شش ماهه نخست امسال، ۱۶.۲ میلیون نفر مسافر ریلی جابه‌جا شده که بیشترین تعداد در مدت چهار سال گذشته است. همچنین شاخص نفر-کیلومتر در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته، ۲.۹ درصد رشد داشته است.
آمارهای ۱۴ سال اخیر نشان می‌دهد که بیشترین تعداد مسافر حومه‌ای در سال ۱۴۰۲ جابه‌جا شده است. مدیریت راه‌آهن با استناد به آمار تعداد مسافر جابه‌جاشده در دوره شش‌ماهه ۱۴۰۲ (بر حسب شاخص‌نفر) مدعی رکوردشکنی تاریخی در جابه‌جایی مسافر شده؛ اما بررسی شاخص اصلی سنجش عملکرد حمل مسافر (یعنی شاخص نفر– کیلومتر) نشان می‌دهد که عملکرد بازه شش ماهه نخست امسال در جایگاه ششم دوره ۱۴ ساله اخیر است و همچنین رتبه بازه زمانی مذکور در شاخص متوسط مسافت پیموده‌شده به‌ازای هر مسافر، جایگاه ۱۲ در میان ۱۴ سال اخیر است.
این نتایج ثابت می‌کند که رشد تعداد مسافر جابه‌جاشده ناشی از تخصیص بیشتر قطارهای حومه‌ای در مسیرهای کوتاه و نیز کوتاه‌سازی طول سفرهای غیرحومه‌ای بوده است. لذا روشن است که ادعای رکوردشکنی جابه‌جایی مسافر ریلی، آن چنان که راه آهن مدعی است، صحیح نیست.
درصد آماده به کاری لکوموتیوها در فصل تابستان جاری نسبت به هر سه فصل پیش از آن، ۷.۲ درصد کاهش یافته است. همچنین مقدار این شاخص در شش ماهه نخست سال جاری ۵۳ درصد است که کمترین مقدار در میان دوره‌های مشابه چهار سال اخیر است. طبق آمار شش ماهه امسال و سه سال گذشته، اگرچه سالانه تعدادی لکوموتیو به شبکه ریلی وارد می‌شود اما در مجموع با خروج تعداد بیشتری لکوموتیو از ناوگان
به خاطر سوانح و کمبود بودجه تعمیرات، خالص تعداد لکوموتیوهای آماده به کار کاهشی بوده است.
انتهای پیام
