وجود میکروپلاستیک‌ها در رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی، احمد منبوهی، رئیس ایستگاه اقیانوس‌شناسی دریای خزر(نوشهر) با بیان این مطلب که میکروپلاستیک‌ها یا پلاستیک‌های خُرد به عنوان فراگیرترین زباله‌های دریایی، ذرات پلاستیکی کوچک با قطر کمتر از ۵ میلی متر بوده و منشأ اولیه و ثانویه دارند، گفت: میکروپلاستیک‌های اولیه در اندازه میکرومتری تولید می‌شوند و مانند موادی که در محصولات مراقبت شخصی و آرایشی استفاده می‌شود. میکروپلاستیک‌های ثانویه نیز با تجزیه پلاستیک‌های بزرگ‌تر تولید می‌شوند.
وی به طبقه‌بندی متفاوت میکروپلاستیک‌ها اشاره کرد و گفت: میکروپلاستیک‌ها بر اساس شکل، اندازه، رنگ، نوع پلیمر و مورفولوژی به دسته‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند و با افزایش سطح میکروپلاستیک، امکان جذب آلاینده‌هایی مانند هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقهای/ PAHs و مواد دارویی روی سطوح آبگریز میکروپلاستیک‌ها افزایش پیدا می‌کند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی ضمن بیان ارتباط انسان‌ها با محیط‌های آب شیرین مانند رودخانه‌ها در ادامه افزود: رودخانه‌ها نقش مهمی در انتقال پلاستیک به محیط‌های دریایی دارند و برآورد می‌شود سالانه ۸ دهم تا ۲.۷ میلیون تن پلاستیک از طریق رودخانه‌ها به دریاها و اقیانوس‌های جهان وارد شود.
منبوهی افزود: رودخانه‌ها حدود ۸۰ درصد از زباله‌های پلاستیکی را وارد اقیانوس‌های جهان می‌کنند. همچنین تجمع میکروپلاستیک‌ها در رسوبات رودخانه منجر به تشکیل کانون‌های میکروپلاستیک می‌شود و این نقاط به عنوان منبع ثانویه برای میکروپلاستیک‌های رودخانه‌ای در نظر گرفته می‌شوند.
رئیس ایستگاه اقیانوس‌شناسی دریای خزر(نوشهر)، خاطرنشان کرد: اگرچه مطالعات زیادی در سال‌های اخیر در مورد آلودگی میکروپلاستیک در آب‌ها و رسوبات ساحلی و فراساحلی دریای خزر انجام شده است، ولی هنوز ناشناخته‌های زیادی در مورد آلودگی میکروپلاستیک در رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر وجود دارد.
وی تصریح کرد: پیش از این نشان داده شد که هیدرودینامیک (پویاشناسی) رودخانه‌ها همچنین فعالیت‌های گردشگری و ماهیگیری، مهم‌ترین منابع ورود میکروپلاستیک به آب‌های جنوبی دریای خزر است. با این حال، اطلاعات کمی در مورد احتمال وجود و میزان آلودگی میکروپلاستیک در رودخانه‌های منتهی به دریای خزر در دسترس است.
منبوهی در خصوص این تحقیق که برای نشان دادن وجود، تنوع و فراوانی آلودگی میکروپلاستیک در رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر انجام شد، اظهار کرد: بر اساس این پژوهش مشخص شد میکروپلاستیک‌ها در تمام نقاط مورد مطالعه در رودخانه‌ها (بالادست و پایین‌دست) وجود دارند.
به گفته منبوهی، میانگین غلظت میکروپلاستیک‌ها در نقاط مورد مطالعه در دو فصل پر آب و کم آب به ترتیب ۴۰۶/۱ میکروپلاستیک در مترمکعب و ۴۰۷۰/۰ میکروپلاستیک در مترمکعب بوده است و ذرات پلی‌اتیلن سفید و شفاف به شکل قطعه و فیلم و طول کمتر از یک میلی متر، رایج‌ترین میکروپلاستیک‌ها در آب‌های رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر بودند.
عضو هیات علمی پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی در خصوص نتایج این تحقیق گفت: نتایج این تحقیق نشان داد میانگین غلظت میکروپلاستیک در آب رودخانه در دوره پرآب ۴۵/۳ برابر بیشتر از دوره کم آب بود. عواملی مانند فاضلاب و زباله‌های خانگی، محل‌های دفن زباله و فعالیت‌های تفریحی گردشگری، ماهیگیری و کشاورزی در امتداد رودخانه‌ها، باعث ازدیاد میزان میکروپلاستیک‌ها در نواحی پایین‌دست رودخانه‌ها شده است.
این یافته‌ها که در مجله تحقیقات علوم محیط‌زیست و آلودگی Environmental Science and Pollution Research چاپ شده است، اطلاعات پایه‌ای از میکروپلاستیک‌ها در آب‌های رودخانه‌های منتهی به جنوب دریای خزر را ارائه می‌کند. با این حال، برای داشتن پروفایل دقیق از میکروپلاستیک، انجام پایش و نمونه‌برداری سالانه توصیه می‌شود.
