رفع ناترازی برق در گرو اصلاح قیمت گذاری و توسعه تجدیدپذیر ها
هاشم اورعی کارشناس انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه آنچه در کشور وجود دارد، ناترازی برق نیست و بحران انرژی است گفت: متأسفانه ما به صورت روزانه در بخش برق با مشکلات جدیدی مواجه می‌شویم چرا که در سال جاری قرار بود کسری برق و ناترازی منحصر به تابستان باشد بلکه خاموشی در بین تابستان و زمستان هم وجود دارد که دلیل خاموشی در تابستان به دلیل بالا رفتن تقاضا است و در زمستان کمبود کاهش تولید است.
وی ادامه داد: اما چرا در تابستان و زمستان با خاموشی مواجه می‌شویم به دو دلیل است یکی اینکه در زمستان با ناترازی گاز مواجه هستیم و امکان تحویل گاز به نیروگاه‌ها وجود ندارد و این امر منجر به کاهش تولید می‌شود و دلیل دیگر در تابستان از تمامی ظرفیت نیروگاهی استفاده می‌کنیم ناچار هستیم بعد از عبور از اوج مصرف نیروگاه‌ها برای تعمیرات اساسی باید اورهال شوند.
وی با اشاره به اینکه ۱۸ هزار مگاوات از ظرفیت نیروگاهی در حال تعمیرات اساسی است خاطر نشان کرد: متوسط عمر نیروگاه‌ها بالاست به طوری که ۳ درصد نیروگاه‌های ما بالای ۴۰ سال دارند و ۱۵ درصد بالای ۳۰ سال به عبارتی نزدیک به یک پنجم نیروگاه‌های ما عمر بالای ۳۰ سال دارند و به دلیل مشکلات ناشی از تحریم و مشکلات اقتصادی باعث شده توانیر و هم تولید کنندگان خصوصی برق امکان تعمیرات به موقع را ندارند.
این کارشناس انرژی افزود: در نتیجه این دو دلیل دست به دست هم داده و منجر به خاموشی شده است اما با توجه به رشد ۶ درصدی سالانه برق و رشد تقاضا بیش از رشد تولید برق در کشور است در صورتی که با همین روند ادامه دهیم با ناترازی فزاینده مواجه هستیم و وارد بحران می‌شویم
اورعی خاطر نشان کرد: اما چرا تولید و مصرف برابری نمی‌کنند؟ برای اینکه تولید و تقاضا را به یکدیگر برسانیم و در نتیجه ناترازی وجود دارد دو گام اساسی باید برداشت که اولی تقاضاست، متأسفانه ما هیچ اقدامی در راستای بهره‌وری انرژی انجام نداده ایم و باید برای کنترل تقاضا دو اقدام در این زمینه انجام دهیم اولی و مهمترین قیمت گذاری است تا زمانی که اجازه ندهیم بازار قیمت برق را مشخص کند و قیمت برق خانگی در حدی باشد که اکنون است مسأله‌ای به نام بهره وری انرژی بی معناست و تأسیس سازمان‌هایی نظیر ساتبا کمکی به این موضوع نمی‌کند، زیرا تا زمانی که دولت یارانه‌ای ۹۰ درصدی پرداخت کند انگیزه‌ای برای بهینه سازی مصرف برق وجود ندارد.
به گفته وی دیگری فناوری است که به قیمت گذاری مربوط می‌شود که برای بالا بردن انرژی الکتریکی از فناوری‌های نوین استفاده کنیم تا از این طریق راندمان را افزایش دهیم که تا حد زیادی این فناوری‌ها در کشور وجود دارد و یا امکان ایجاد آن است اما انگیزه اقتصادی آن وجود ندارد. زیرا به دلیل قیمت برق بازگشت سرمایه در کشور ما نزدیک به ۱۰ سال زمانبر خواهد.
این کارشناس انرژی افزود: تولید دیگر مقوله‌ای است که از اهمیت بالایی برخوردار است اما وزارت نیرو نباید خود را بر آن متمرکز کند، چرا که در این صورت برق تولیدی به درستی مصرف نشود هدر رفت برق را پیش رو داریم و باید نتیجه تولید برق را در تولید ناخالص داخلی شاهد باشیم در صورتی که اینگونه نیست.
وی اضافه کرد: سال گذشته ۱.۷ ظرفیت نیروگاهی به ظرفیت نیروگاهی ما افزوده شد که نشان دهنده عقب ماندگی تولید است با فرض اینکه ۱۰ نیروگاه حرارتی در کشور احداث شود گاز آن از کجا تأمین می‌شود که در بخش تولید نیاز به یک بازنگری داریم زیرا ۹۰ درصد برق تولیدی وابسته به گاز است به همین دلیل نیروگاه حرارتی دیگر راهکار نیست بلکه نیروگاه‌های تجدیدپذیر باید جایگزین شود.
اورعی اضافه کرد: در سال ۱۳۶۴ کشور ما تنها ۳۵ درصد وابسته به گاز بوده و در همان زمان در جهان این رقم به ۱۴ درصد می‌رسید و در سال ۱۴۰۱ این آمار در جهان از ۱۴ درصد به ۲۳ درصد رسید که به دلایل زیست محیطی امری طبیعی است اما این امار در ایران به ۸۶ درصد رسیده است که بسیار قابل توجه است و در این شرایط با ید تنوع سبد سوختی و جایگزینی تجدیدپذیرها به جای نیروگاه‌های حرارتی را در پیش گرفت تا بتوان از این بحران عبور کرد.
