تغییرات میزان بارندگی پاییزه در ۱۰ استان + جدول و نمودار / پیش‌ بینی‌ ها از زمستان ۱۴۰۳

سازمان هواشناسی، در جدیدترین نقشه و نمودار خود از میزان بارش‌ها در کشور، اعلام کرده که میزان بارندگی از ابتدای سال آبی جاری تا روز گذشته در مقایسه با بلندمدت، 4.8 میلیمتر کاهش داشته است.

سال آبی از اول مهر هر سال آغاز می‌شود و تا 31 شهریور سال آینده ادامه دارد. میزان بارندگی در این بازه زمانی، علاوه بر سنجش وضعیت کشور و هر یک از استان‌ها، از نظر خشکسالی یا ترسالی، در برخی حوزه‌های تخصصی از جمله کشاورزی نیز اهمیت زیادی می‌یابد. به این بازه زمانی، سالی زراعی نیز گفته می‌شود. 

بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، میزان بارش‌ها از ابتدای سال آبی 1404-1403 تا روز جمعه نهم آذر، 30.1 میلیمتر و میزان بلندمدت آن 34.8 میلیمتر بوده است؛ این ارقام کاهش 13.7 درصدی بارندگی در این بازه زمانی نسبت به بلندمدت را نشان می‌دهد. 

نقشه و جدول زیر میزان بارندگی و تفاوت آن با بلندمدت را در بازه‌های زمانی و استان‌های مختلف نشان می‌دهند. 

استان‌هایی با بیشترین کاهش و افزایش میزان بارندگی 

در این میان، 22 استان کشور کاهش و 9 استان افزایش بارندگی را تجربه کرده‌اند. از بین 31 استان، کهگیلویه و بویراحمد بیشترین کاهش و مازندران، بیشترین افزایش بارندگی را داشته‌اند.

جدول و نمودار زیر تفاوت بارندگی در استان‌های مختلف را تا نهم آذر، نسبت به بلندمدت نشان می‌دهند.

وضعیت بارندگی در پایتخت

تهران نیز از جمله استان‌هایی محسوب می‌شود که در این بازه زمانی با کاهش بارش‌های پاییزی مواجه شده است. مازیار غلامی، مدیرکل هواشناسی استان تهران، چندی پیش اعلام کرده بود که میزان‌ها بارش‌ها در این استان از ابتدای سال زراعی تا پایان آبان در مقایسه با بلند مدت، 19 درصد کاهش داشت. 

در روزها گذشته نیز خبری منتشر شد که نشان می‌داد، بارندگی‌ها در تهران تا 7 آذر، در مقایسه با همین بازه زمانی، 2.9 میلیمتر، معادل 6.2 درصد کاهش یافته است. 

تهران، بر اساس جدیدترین نموداری که سازمان هواشناسی منتشر کرده است، با 4.5 میلیمتر کاهش بارندگی نسبت به بلندمدت تا روز نهم آذر، هجدهمین استان کشور از این نظر محسوب می‌شود. 

کاهش ۱۲ درصدی ورودی آب به سدهای کشور

دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور نیز نهاد دیگری است که علاوه بر سازمان هواشناسی، آمار و داده‌هایی را در مورد میزان بارندگی کشور و استان‌های مختلف منتشر می‌کند؛ اولی زیرمجموعه وزارت نیرو و دومی وابسته به وزارت راه و شهرسازی است. 

با توجه به معیارها، شاخص‌ها و بازه‌های متفاوتی که این دستگاه‌ها برای سنجش میزان بارندگی دارند، ممکن است میان گزارش‌های آنها تفاوت‌هایی دیده شود.  

بر این اساس، خبرگزاری ایسنا چندی پیش به نقل از دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور گزارش داد که میزان بارندگی در ایران از ابتدای سال آبی تا تاریخ سوم آذر در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، ۲۰ درصد و نسبت به متوسط درازمدت (55 ساله)، 17 درصد کاهش  یافته است.

همچنین آمارها از کاهش ۱۲ درصدی میزان ورودی آب به سدهای کشور، از ابتدای سال آبی تا تاریخ سوم آذر 1403، در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته خبر می‌دهند. 

وضعیت برخی از سدهای مهم کشور بیانگر این است که در ۱۳ سد، درصد پرشدگی کمتر از ۲۰ درصد است، به‌طوری‌ که سد دوستی و طرق استان خراسان رضوی، سد پانزده خرداد حوضه قمرود، سد استقلال آذربایجان غربی، سد تهم استان زنجان، سد رودبال داراب استان فارس، سد تنگوییه سیرجان استان کرمان و سد ساوه استان مرکزی کمتر از ۲۰ درصد آب دارند.

استان‌هایی با بیشترین تغییرات در میزان بارندگی

جدول زیر نشان می‌دهد که از نظر دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور کدام استان‌ها، به ترتیب بیشترین کاهش و بیشترین افزایش بارندگی را داشتند.

تداوم کم‌بارشی تا نیمه زمستان 1403

هنوز پاییز فرانرسیده بود که کارشناسان در مورد پیش‌بینی‌ها از کاهش بارندگی در این فصل هشدار دادند. احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی (زیرمجموعه سازمان هواشناسی)، در اواخر شهریور از احتمال در پیش بودن پاییزی گرم و کم بارش خبر داد.

او پیش‌بینی کرده بود که تنش آبی در تهران و برخی استان‌های مرکزی کشور به ویژه در مناطق روستایی افزایش یابد و به کشاورزان نیز توصیه کرده بود که این ریسک را در کاشت محصولات خود در نظر بگیرند.

این مقام مسئول، در روزهای ابتدایی آذر نیز در گفتگو با ایسنا از احتمال تداوم کم‌بارشی تا نیمه اول زمستان خبر داده اما گفته است که در نیمه دوم فصل آینده، احتمال کم‌بارشی ضعیف‌تر می‌شود؛ به گونه‌ای که بارش‌ها به سمت نرمال حرکت  می‌کنند.

وظیفه برای ماه آذر، ۶۰ تا ۷۰ درصد بارندگی کمتر از نرمال را پیش‌بینی کرده و گفته است که بارش برای کاربری‌های تخصصی مانند کشاورزی مطلوب نیست. به گفته او، کمبود بارش برای نیمه غربی و جنوب غرب کشور بسیار قابل توجه است.

برای اطلاعات بیشتر، مطالعه دو گزارش مساله سیستان و بلوچستان؛ هم تنش آبی، هم سیل های ویرانگر و کیفیت پایین یا نبود آب شرب و وضعیت بد آبخوان‌ها در خوزستان پیشنهاد می‌شود.