لبنیات، بازاری که تنظیم نیست

این آمار نشان می‌دهد صادرات فرآورده‌های لبنی در ۸ ماهه سال جاری نسبت به همین بازه زمانی در سال گذشته با رشد ۱۱درصدی به لحاظ وزنی و با رشد حدود ۳۲ درصدی به لحاظ ارزش روبه‌رو بوده است.

 جزئیات صادرات محصولات لبنی 
در هشت ماه نخست امسال ۷۸ هزار تن پنیر به ارزش ۱۰۴ میلیون دلار، ۸۰ هزار تن خامه شیر به ارزش ۸۵ میلیون دلار، ۶۳ هزار تن دوغ و کفیر به ارزش ۳۴ میلیون دلار، ۱۵ هزار تن ماست به ارزش ۸ میلیون دلار و ۹۹ هزار تن شیرخشک صنعتی به ارزش ۲۵۹ میلیون دلار از کشور صادر شده است.همچنین صادرات شیرخشک اطفال به ۳۶۸ تن به ارزش ۳ میلیون دلار، شیر و خامه غلیظ شده به ۶۰۰۰ تن به ارزش ۱۳ میلیون دلار، بستنی به ۲۳ هزار تن به ارزش ۴۰ میلیون دلار و آب پنیر به ۱۹ هزار تن به ارزش ۸ میلیون دلار می‌رسد.
نکته جالب اینجاست که در هشت ماهه امسال ۲۴ هزار و ۵۸۰ تن کره به ارزش ۹۸ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار صادر شده، در حالی که در همین بازه زمانی، سال گذشته فقط ۸۵۹۳ تن به ارزش ۳۰ میلیون و ۴۰۰ هزار دلار صادر شده بود.به همین دلیل صادرات کره در یک سال اخیر به لحاظ وزنی رشدی ۱۸۶ درصدی و به لحاظ ارزش رشدی ۲۲۶ درصدی را تجربه کرده است که سبب گرانی و کمبود شدید این محصول در بازار داخل نیز شده است؛ هرچند عرضه این محصول در بازار داخلی نسبت به ۱۰ تا ۱۵ روز گذشته بهبود پیدا کرده است، اما با افزایش مجدد قیمت همراه بوده و به طوری  قیمت هر کره ۱۰۰ گرمی که هفته گذشته ۴۸ هزار و ۵۰۰ تومان بود، امروز به ۵۵ هزار و ۹۰۰ تومان و کره ۵۰ گرمی از ۲۳ هزار و ۵۰۰ به ۳۲ هزار و ۸۰۰ تومان افزایش یافته است. 
محمد فربد، سخنگوی انجمن صنایع لبنی نیز در همین خصوص گفت: صادرات کره افزایش چشمگیری را تجربه کرده و نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۳ برابر شده است. همین موضوع هم به عدم توازن در بازار عرضه و تقاضا دامن زده و نشان داد نیاز بازار داخلی را با توجه به رشد صادرات نمی‌توان تامین کرد.وی ادامه داد: وضعیت ایجاد شده در بازار کره موجب شد تا ستاد تنظیم بازار در دوم آبان ماه امسال تصمیم به افزایش نرخ پایه صادراتی کره بگیرد و آن را به ۶.۵دلار افزایش دهد. 
سخنگوی انجمن صنایع لبنی با اشاره به چگونگی تعیین قیمت کره در بازار بیان کرد: در بحث قیمت‌گذاری کره آزادی نسبی وجود دارد، اما این کالا هم مثل بسیاری از اقلام لبنی باید از ضابطه قیمت‌گذاری تبعیت کند و تولیدکننده پاسخگوی قیمت خود باشد چرا که درغیر این‌صورت جریمه می‌شود. 
فربد درباره قیمت بالای کره در بازار که موجب شده بسیاری از خانوارها از خرید آن صرفنظر کنند نیز گفت: البته مردم حق دارند زیرا تغییر قیمت حداقل ۳۰ درصدی برای فرآورده‌های لبنی رخ داده، درحالی که افزایش حقوق‌ها ۲۰ درصد بوده است، اما مشکلات کلان اقتصادی باعث شده هم تولیدکننده و هم مصرف‌کننده ناراضی باشند. 
بد نیست بدانیم صنایع لبنی در ۶ ماهه‌ نخست امسال ‌به‌دلیل افزایش هزینه تولید و … محصولات خود را به‌طور میانگین ۱۶درصد گران کردند و با گران شدن شیرخام در مهرماه نیز دوباره مجوز افزایش قیمت گرفتند؛ به‌گونه‌ای که میانگین قیمت فعلی محصولات آنها نسبت به سال قبل حدود ‌۳۰ درصد افزایش یافته است. 
هم‌ اکنون نیز قیمت‌ها در بازار فرآورده‌های لبنی افسارگسیخته شده که این امر حاصل عدم نظارت سازمان‌های دولت و اعتقاد دولت چهاردهم به بازار آزاد است. درواقع گرچه این صنایع در زمان‌های افزایش هزینه تولید به سرعت وزارت صنعت، معدن و تجارت را برای افزایش قیمت تحت فشار قرار می‌دهند، اما در مورد کره اثبات شده است که اگر راهی برای سود قابل توجه برای شرکت‌ها باز باشد، بدون هیچ ملاحظه‌ای از آن استفاده می‌کنند و منافع مردم و معیشت آنها در بازار داخلی را نیز قربانی سود خود می‌کنند.‌ کارشناسان در مورد افزایش۱۰۰ درصدی قیمت کره در بازار داخلی، دلیل اصلی را داغ شدن بازار جهانی‌ و بالا رفتن صرفه اقتصادی صادرات این کالا به‌دلیل نرخ ارز و…عنوان می‌کنند. 
در حقیقت، در هفته‌های اخیر به واسطه این‌که تولیدکنندگان فرصت پیدا کرده‌اند تا کره خود را با حدود دو برابر قیمت داخلی صادر کنند، عرضه در بازار داخلی مختل شد و ناگزیر قیمت کره در بازار داخل به‌شدت افزایش یافت. بنابر این می‌توان عنوان کرد که کارخانجات لبنی ترجیح می‌دهند کره و شیرخشک بیشتری تولید و صادر کنند، به خصوص از زمانی که قیمت دلار و ارز نیز در بازار با افزایش محسوسی روبه‌رو شده است. در واقع این امر سبب شده با کاهش سرانه مصرف لبنیات روبه‌رو شویم، امری که علاوه بر به خطر افتادن سلامت خانوارها سبب بروز انواع بیماری‌ها در کشور خواهد شد که می‌تواند به اقتصاد کشورمان نیز لطمه جدی وارد کند.با این حال امسال رشد صادرات محصولات لبنی در حالی رخ داده که قیمت این محصولات در بازار هم افزایش داشته و این امر در کاهش مصرف داخل و افزایش صادرات تاثیر گذاشته است؛ با این حال بهتر است وزارت جهاد کشاورزی و صمت گزارشی از میزان رشد تولید این محصولات در سال جاری ارائه دهند.