بازار ارز توافقی از خروج سرمایه جلوگیری می کند؟
عباس آرگون، عضو هیئت رئیسه اتاق تهران با تأکید بر اهمیت رابطه نرخ ارز و تورم اظهار کرد: نرخ اسمی ارز به خودی خود اهمیتی ندارد، بلکه آنچه اهمیت دارد نرخ حقیقی ارز است. هنگامی که نرخ ارز در یک بازه زمانی به تعادل می‌رسد و عرضه و تقاضا با واقعیت‌های اقتصادی همخوانی پیدا می‌کنند، هر میزان تورم باید به طور متناسب در نرخ ارز منعکس شود.
وی افزود: چنانچه این تعدیل صورت نگیرد، عملاً نرخ اسمی ارز سرکوب می‌شود و انرژی نهفته‌ای در آن شکل می‌گیرد که به محض باز شدن فضا، جهش‌های قیمتی شدیدی رخ خواهد داد. اما اگر نرخ ارز به صورت اتوماتیک و متناسب با تورم تعدیل شود، نه تنها از این انرژی نهفته جلوگیری می‌شود، بلکه پیش‌بینی‌پذیری اقتصادی نیز بهبود می‌یابد. این قابلیت پیش‌بینی، زمینه‌ساز فعالیت‌های اقتصادی پایدارتر خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: نباید نرخ اسمی ارز را به صورت مصنوعی تثبیت کرد، بلکه تثبیت نرخ حقیقی ضروری است. نرخ ارز باید متناسب با نرخ تورم و سایر متغیرهای اقتصادی شناور باشد و متناسب با شرایط تعدیل شود. این یک اصل بنیادین است؛ به این معنا که هرگاه نرخ تورم مشخص شد، نرخ حقیقی ارز نیز باید با آن هماهنگ شود.
وی در ادامه، به لزوم عدم سرکوب نرخ ارز اشاره کرد و گفت: اگر نرخ اسمی ارز پایین‌تر از نرخ حقیقی اعلام شود، این امر به افزایش تقاضا برای خروج سرمایه منجر خواهد شد. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاری‌ها از توجیه اقتصادی خارج می‌شوند و مشکلات متعددی برای اقتصاد کشور ایجاد خواهند کرد. قطعاً با فعالیت بازار ارز توافقی چنین مسئله‌ای هم به حداقل خواهد رسید و شاهد روند مطلوب و مشخص مبادلات ارزی و همچنین بازگشت ارز به کشور خواهیم بود.
عضو اتاق تهران خاطرنشان کرد: هرچند ضروری است نرخ ارز متناسب با نرخ تورم اعلام شود، اما باید این تعدیل به گونه‌ای انجام گیرد که به بازار نیز شوک وارد نکند و موج هیجانی تازه‌ای در اقتصاد کشور به وجود نیاورد؛ البته معتقدم بازار تالار ارز توافقی به اهمیت چنین رویکردی پایبند است و امیدوارم اجازه این اتفاق را نخواهد داد.
آرگون با اشاره به تسهیل بازگشت ارزهای صادراتی در روند معاملات بازار ارز تجاری گفت: راه‌اندازی بازار ارز تجاری به عنوان یک بازار جدید می‌تواند کمک بزرگی در راستای شفافیت قیمت‌ها و تسهیل روند بازگشت ارز حاصل از صادرات به کشور باشد. از سوی دیگر فعالان تجاری نیازمند به منابع ارز می‌توانند نیاز خود را به راحتی در این بازار تأمین کنند. البته این بازار باید همچنان در ادامه کار خود نیز یک بازار توافقی باقی بماند تا بتواند کاملاً اثرگذار باشد.
وی با اظهار امیدواری به نتایج راه‌اندازی بازار ارز تجاری افزود: با این پیش فرض که اگر دخالتی از سوی سازمان‌های مختلف در امور نرخ گذاری صورت نگیرد و فقط صادرکننده و واردکننده، تحت نظارت بانک مرکزی و مرکز مبادله ایران به طور توافقی و بدون محدودیت به مبادلات ارزی خود بپردازند، قطعاً نتایج بسیار خوبی را در آینده خواهیم دید.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تهران در پایان گفت: بی‌تردید اگر صنایع بزرگ مثل صادرکنندگان بزرگ در بخش پتروشیمی‌ها و فولادی‌ها وارد این بازار شوند، حجم مبادلات بازار ارز تجاری نیز بالاتر خواهد رفت که این اتفاق، کمک بزرگی به اقتصاد و روند بازگشت ارز به کشور خواهد بود.
