ظلم‌ها و بی‌عدالتی‌ها به خاطر قانع نبودن به حق و حقوق خود است

به گزارش ایکنا، مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در آیین اختتامیه پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی که صبح امروز، سه‌شنبه 27 آذرماه در سالن اجلاس سران برگزار شد، ضمن درود به روح امام و یاد شهیدان و آرزوی طول عمر برای مقام معظم رهبری، گفت: دنیا باید آن را بداند و بفهمد و در میدان عمل اجرا کند که پیاده سازی و ساختارسازی بیشتر به مهارت‌ها و علم شما ربط دارد.

وی با بیان اینکه از نظر اعتقادی اصول دین داریم، ادامه داد: اینها اصولی است که باور کنید دنیا صاحب و قاعده‌ای دارد. ما در این دنیا بیخود نیامدیم بلکه برای هدف و رسالتی در دنیا آمده ایم. حدیث قدسی می گوید حیات ارض به انسان، حیات انسان به علم، حیات علم به عمل و حیات عمل به اخلاص است. این باور اگر در انسان‌ها نهادینه شود و تصور اینکه هستی را قدرتی خلق کرده و این قدرت، انسان را خلق کرده و زمین برای انسان خلق شده و انسان بخاطر علم و علم بخاطر عمل و عملی که خالص باشد، مهم است.

پزشکیان به هرم مازلو اشاره کرد و گفت: انسان هرچه از قاعده هرم بالاتر می آید از خود و دنیا، دورتر و دورتر می شود و به جایی می رسد که باورش برای انسانیت، عدالت و انصاف است.

وی تصریح کرد: عدالت جزء اصول دین است. پیامبران برای رعایت عدالت در جامعه آمدند؛ «لَقَدْ أَرْسَلْنا رُسُلَنا بِالْبَیِّناتِ وَ أَنْزَلْنا مَعَهُمُ الْکِتابَ وَ الْمِیزانَ لِیَقُومَ النّاسُ بِالْقِسْطِ»، «وَلِكُلِّ أُمَّةࣲ رَّسُولࣱۖ فَإِذَا جَآءَ رَسُولُهُمۡ قُضِيَ بَينَهُم بِٱلقِسطِ وَهُمۡ لَا يُظلَمُونَ». پیامبران آمدند که عدالت را در جامعه پیاده کنند و این جوامع انسانی همه یکی بودند «كانَ النَّاسُ أُمَّةً واحِدَةً فَبَعَثَ أللهُ النَّبِيِّينَ مُبَشِّرينَ وَ مُنْذِرينَ وَ أَنْزَلَ مَعَهُمُ الْكِتابَ بِالْحَقِّ لِيَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ فيمَا اخْتَلَفُوا فيهِ وَ مَا اخْتَلَفَ فيهِ إِلاَّ الَّذينَ أُوتُوهُ مِنْ بَعْدِ ما جاءَتْهُمُ الْبَيِّناتُ بَغْياً بَيْنَهُمْ فَهَدَى أللهُ الَّذينَ آمَنُوا لِمَا اخْتَلَفُوا فيهِ مِنَ الْحَقِّ بِإِذْنِهِ وَ أللهُ يَهْدي مَنْ يَشاءُ إِلى صِراطٍ مُسْتَقيمٍ».

وی افزود: پیامبران آمدند و کتاب و میزان را در دست گرفتند برای اینکه اختلاف میان انسان‌ها را حل کنند. تمام ظلم‌ها، جنایت‌ها و بی‌عدالتی‌ها در جامعه به خاطر این است که من به حق و حقوق خود قانع نیستم و به حق و حقوق دیگران تجاوز می‌کنم.

پزشکیان تصریح کرد:  تمام مشکلات ما بر این است که به حق و حقوق خود راضی و قانع نیستم در نتیجه هنگامی به حق دیگران تجاوز می‌کنم، اختلافات از آنجا شروع می شود. اختلاف کنونی ما در جامعه به دلیل این است که بنده به حقوق دیگران احترام نمی گذارم و تصور می‌کنم دیگران حتما باید آنگونه که من می‌بینم و می‌فهمم، ببینند و بفهمند و اگر آنگونه نباشد حقی ندارند.

رئیس‌جمهور گفت: حق و عدالت چیزی است که شاخص‌های آن را شما علوم انسانی‌ها باید در جامعه مشخص کنید. همه دم از حق و پیاده‌سازی آن می‌زنیم. تمام دعواها در جامعه برای این است که حق را پیاده کنیم. آیا ما در جامعه حق و عدالت را پیاده می‌کنیم؟ این علم، مهارت و دانش شماست که می تواند بگوید چگونه حق را در جامعه پیاده کنیم و مدیران و سیاست‌گزاران را راهنمایی کند. تمام این مسائل بخاطر چند کلمه است؛ چرا قومیت‌ها اختلاف می‌کنند چون قومیت دیگر آن را نادیده می‌گیرد. چرا در کارمندان اعتراض به وجود می‌آید برای اینکه بین خوب بد، من بخاطر اینکه با فردی دوست هستم، او را بالا می‌آورم و به دیگری که حقش است اجازه نمی‌دهم بالا بیاید و بعد نارضایتی و مشکل پیدا می‌‌شود.

پزشکیان با تأکید بر اینکه اصول دین تقلیدی نیست، گفت: عدالت را مسلمانان باید بفهمند و درک کنند. عدالت قابل تقلید نیست. هنگامی که به فردی ظلم می‌کنید می‌فهمد و هنگامی فهمید، نمی‌تواند فردی را که به او ظلم می‌کند باور کند، حالا با هر ادبیاتی می‌‌خواهی با او گفت‌‌وگو کنی، گفت‌‌وگو کن.

رئیس‌‌جمهور به کتابی از شهید بهشتی با عنوان «حق و باطل از دیدگاه قرآن»، اشاره کرد و افزود: ممکن است جامعه‌ای را نشناسید و ندانید چه باور و اعتقادی دارد اما وقتی ببینید رفتار و ارتباط آنها را با یکدیگر بر اساس عدالت و انصاف است و حق را مراعات می‌‌کنند، این همان اسلام است.

وی بیان کرد: اگر اسمتان را مسلمان بگذارید اما وقتی بی‌‌انصافی کنید، غیرعادلانه عمل کنید و حقوق دیگران را مراعات نکنید، هر اسمی می‌‌خواهید بگذارید اما آن اسلام نیست. اسلام یعنی حق، عدالت و انصاف. این ساختارها، مدیریت‌‌ها و حکومت‌‌هایی که می‌‌کنیم برای اینکه حق و انصاف را مراعات کنیم باید علم شما ابزار مدیریت این رفتارها را به ما و مجریان ارائه دهد تا براساس عدالت و انصاف با دیگران برخورد کنند.

رئیس‌جمهور اظهار کرد: اگر ما بتوانیم براساس انصاف برخورد کنیم و جایگاه‌های انسان‌ها را منصفانه مشخص کنیم، مشکلی پیش نخواهد آمد. 

پزشکیان در ادامه به قرائت سوره الرحمن در مجالس ترحیم اشاره کرد و گفت: هستی یک جهان‌‌بینی به ما می‌‌دهد و این است که همه هستی حساب و کتاب دارد و بر اساس نظمی است و عدد و رقم دارد و تو ای انسان «أَلَّا تَطْغَوْا فِي الْمِيزَانِ/ وَأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ». همین دو آیه را در نظام و رفتار اجرا کنیم، مملکت گلستان می‌‌شود. براساس عدالت و انصاف وزن کنید و هر کسی را در آن وزنی که هست در جایگاهش نگه‌ دارید. بی‌سواد را بر باسواد و بی‌هنر را بر باهنر و بی‌تجربه را بر باتجربه حاکم نکنید. اگر این کار را می‌کردیم تمام این هستی می‌گوید «َأَقِيمُوا الْوَزْنَ بِالْقِسْطِ وَلَا تُخْسِرُوا الْمِيزَانَ». در هر جایی که هستیم هر کسی را براساس وزن، جایگاه و اندازه او احترام بگذاریم نه کمتر و نه بیشتر.

وی به بحث در مجلس درباره سازمان اداری و استخدامی اشاره کرد و گفت: چرا در سیستم اداری حقوق ثابت می‌‌دهیم. تازه وقتی بحث می‌‌کردیم می‌گویند، عدالت یعنی سقف و کفی بگذاریم تا همه با هم برابر شوند. خدا و دین این را می‌‌گوید؟ علم و دانش این را می‌‌گوید؟ «وَأَن لَيسَ لِلإِنسانِ إِلّا ما سَعىٰ»، «فَمَن يَعۡمَلۡ مِثۡقَالَ ذَرَّةٍ خَيرࣰا يَرَهُۥ/ وَمَن يَعمَلۡ مِثقَالَ ذَرَّةࣲ شَرࣰّا يَرَهُۥ»، یعنی اگر کار خوب کنی پاداش می بینی و اگر کار بد کنی مجازات می‌بینی. من به عنوان کارمند در ساختار اداری، کار کنم یا نکنم، حقوق، پاداش و بدی آب و هوا و سایر موارد را خواهم گرفت.  

پزشکیان تأکید کرد: بین کسی که عالم است، کار می‌کند و اثربخش است و کسی که عالم نیست و کار نمی‌کند اما سمت گرفته است یک پرداختی می‌‌دهیم. کجای این ساز و کار اعتقادی، علمی و کارشناسی است.

وی بیان کرد: در مدیریت‌‌های انسانی‌‌ می‌‌گویند حقوق را براساس عملکرد پرداخت کنید، براساس عملکرد احترام بگذارید و جایگاه بدهید. اینها چیزهایی است که شما می‌توانید در ساختار اداری و طبقه‌های اجتماعی، براساس عدالت وانصاف، نهادینه کنید.ما اینجا مشکل داریم. چرا سیستم جلو نمی‌‌رود و پویا و خلاق نیست؟ چون هرکسی در جای خود قرار نگرفته است.

پزشکیان با بیان اینکه قرآن می‌گوید انسان را برای انتخاب بهتر خلق کردیم، گفت: «لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا»؛ خلقت برای انسان است و انسان برای بهترین انتخاب است. این بهترین انتخاب در جوامع اسلامی یعنی باید در جایگاهی که هستیم، بهترین شویم و برای بهترین شدن، جای رسیدن نیست بلکه مسیر رفتن است. هر انسانی در هر جایگاهی که قرار دارد، هر لحظه می‌‌تواند جلوتر برود. نگاه و باوری را در جامعه ایجاد کردند که انسان می‌تواند ارتقا پیدا کند و روز به روز بهتر از روز قبل شود. این باور اگر در ما و جوامع اسلامی به وجود بیاید، اقتصاد صنعت، فرهنگ و سایر مسائل هر کدام خود به خود اصلاح می‌‌شود. اینکه چرا اصلاح نمی‌‌شود به دلیل اینکه باورهای ما در یک قالبی، یخ زده است و نمی‌‌تواند از آن بیرون بیاید. ذهنیت بسته‌‌ای در ما ایجاد می‌‌شود و نمی‌‌توانیم از آن ذهنیت بسته بیرون بیاییم.

پزشکیان گفت: شما بزرگان می‌‌توانید از لحاظ علمی و دانشی، مشکلات اجتماعی را حل کنید. مشکلات و روابط احتماعی و ساختارها را شما می‌توانید اصلاح کنید و اخلاق را در جامعه نهادیه کنید. راه و علمش را شما دارید. اینکه چگونه ارتباطات انسان‌‌ها با یکدیگر شکل گیرد را شما می‌‌توانید انجام دهید.  

وی تصریح کرد: پیامبران آمدند تا اول عدالت و حق و دوم، اخلاق و راستگویی را در جامعه پیاده کنند؛ «إِنَّمَا بُعِثْتُ لِأُتَمِّمَ مَکَارِمَ الْأَخْلَاق» آمدند تا مکارم اخلاقی را در جامعه درست کنند و راستی را بنا بگذارند «وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ مِيثَٰقَهُمۡ»، «وَإِذۡ أَخَذۡنَا مِنَ ٱلنَّبِيِّـۧنَ مِيثَٰقَهُمۡ وَمِنكَ وَمِن نُّوحࣲ وَإِبرَٰهِيمَ وَمُوسَىٰ وَعِيسَى ٱبنِ مَرۡيَمَۖ وَأَخَذۡنَا مِنۡهُم مِّيثَٰقًا غَلِيظا» یعنی پیمانی محکم و غلیظ.

رئیس‌جمهور با تأکید بر اینکه از صداقت و راستی خواهند پرسید، گفت: راستی، شواهد روشنی از لحاظ علمی دارد. راستی مبتنی بر شواهد است. راستی اینگونه نیست هرچه من می‌‌گویم درست است. راستی مستقل از من و شما است. من خود را باید با راستی تطبیق دهم نه راستی با من؛ «فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ كَذَبَ عَلَى اللَّهِ وَكَذَّبَ بِالصِّدْقِ إِذْ جَاءَهُ أَلَيْسَ فِي جَهَنَّمَ مَثْوًى لِلْكَافِرِينَ» چه کسی ظالم‌‌تر از آن است که به خدا دروغ بگوید یعنی به مردم دروغ بگوید چون به خدا که نمی‌توان دروغ گفت و راست نگوید و اگر راست آمد آن را تکذیب کند. «وٱلذي جاء بٱلصدۡق وصدق به ۙأولـئك هم ٱلمتقون» کسی که هنگامی راست آمد، آن را تأیید کند آن فرد متقی است.

وی بیان کرد: اینکه راست را بپذیریم و راست بگوییم، مهم است. دنیای امروز براساس شواهد است و براساس شواهد، مدیریت، سیاستگزاری و تصمیم گیری کردن. اگر بتوانیم با این تفکر جلو برویم، حرف درست و راست را می‌توانیم انتخاب کنیم و مشکلات جامعه را حل کنیم.

پزشکیان اظهار کرد: حل مشکلات جامعه با انتخاب راه درست و برخورد درست و صادقانه امکان‌پذیر است. این چیزی است که شما باید کمک کنید تا در جامعه پیاده شود. مشکلاتی که از نظر اعتیاد، مسائل اخلاقی و رفتارهای اجتماعی داریم زاییده آموزش در مدارس است اما روش آموزش را بلد نیستیم.

وی گفت: با امر و نهی امکان اصلاح نیست اینکه بتوان فردی را اصلاح کرد روش دارد. شما اساتید این کار هستید. با گفتن نمی‌‌توان تغییر ایجاد کرد. با دستور دادن انسان‌‌ها را نمی‌توان اصلاح کرد. راهش را شما بلد هستید. باید راهی نشان دهید که انسان‌‌ها به سمت حق، عدالت و انصاف بروند و همه بدانیم یک امت هستیم.

پزشکیان تأکید کرد: اختلاف برای زیاده طلبی من است و می‌‌خواهم جایی بنشینم که حقم نیست و یا جایی می‌نشانند که حقم نیست در نتیجه فردی که احساس می‌کند حقش را ضایع کرده‌اند، ناراضی می‌شود. وقتی من به عنوان یک قومیت، باور و مذهب احساس می‌کنم با من منصفانه برخورد نکرده‌اند و توان و حقم بیشتر از آن بوده است که باید بدهند و نداده‌‌اند، صدایم در می‌‌آید.

وی به کلام امام علی(ع) در نهج‌البلاغه «أَنْصِفِ اللهَ وَ أَنْصِفِ النَّاسَ مِنْ نَفْسِکَ، وَ مِنْ خَاصَّةِ أَهْلِکَ، وَ مَنْ لَکَ فِيهِ هَوًى مِنْ رَعِيَّتِکَ» اشاره و بیان کرد: خدا و مردم را می‌‌گذاری یک طرف و قوم و خویشان و حزب و گروه و دسته و جناحت را به طرف دیگر، هر چه برای آنها می‌‌خواهی برای مردم و خدا هم همین را بخواه. «فَإِنَّکَ إِلاَّ تَفْعَلْ تَظْلِمْ» اگر این کار را نکنی، ظلم کرده‌ای. «وَ مَنْ ظَلَمَ عِبَادَ اللهِ کَانَ اللهُ خَصْمَهُ دُونَ عِبَادِه» کسی به بندگان خدا ظلم کند، علاوه بر اینکه بندگان خدا با او دشمن می‌‌شوند، خدا نیز با انها دشمن می‌شود و با برهان و حجت آنها را ضایع می‌‌کند «وَ مَنْ خَاصَمَهُ اللهُ أَدْحَضَ حُجَّتَهُ، وَ کَانَ لِلَّهِ حَرْباً حَتَّى يَنْزِعَ أَوْ يَتُوبَ. وَ لَيْسَ شَيْءٌ أَدْعَى إِلَى تَغْيِيرِ نِعْمَةِ اللهِ وَ تَعْجِيلِ نِقْمَتِهِ مِنْ إِقَامَة عَلَى ظُلْم» هیچ چیزی عذاب خدا را سریع‌تر از اینکه بر ظلم بایستی، نازل نمی‌‌کند. یعنی وقتی بر ظلم هستی، عذاب خدا نازل می‌‌شود. ظلم یعنی برای خود یک سفره باز کنیم برای مردم جور دیگر. گروه و دسته خودمان را طوری ببینیم و بقیه را طور دیگر. به یک جا امکانات دهیم و به جای دیگر امکانات ندهیم.

پزشکیان در پایان با اشاره به بخش دیگر این نامه «لَيْسَ شَيْءٌ أَدْعَى إِلَى تَغْيِيرِ نِعْمَةِ اللهِ وَ تَعْجِيلِ نِقْمَتِهِ مِنْ إِقَامَة عَلَى ظُلْم، فَإِنَّ اللهَ سَمِيعٌ دَعْوَةَ الْمُضْطَهَدِينَ وَ هُوَ لِلظَّالِمِينَ بِالْمِرْصَادِ» ابراز کرد: خدا صدای آنهایی که به آنها ظلم کرده است می‌‌شنود و در کمین ظالمان و جنایتکاران ایستاده است. ما و شما باید جامعه را به جایی هدایت و مدیریت کنیم که این مشکلات نباشد و بتوانیم در عدالت، انصاف، وحدت و وفاق در کنار هم زندگی کنیم. زمانی اختلاف می‌کنیم که حق را ضایع کردیم. آرزو می‌کنم شما اساتید بزرگوار و محققان و پژوهشگران در ساختن جامعه‌‌ای با اخلاق، راستگو و خدا گونه براساس عدالت و انصاف تلاش کنید و کمک کنید تا جامعه را اینگونه بسازیم. 

انتهای پیام