تسهیل سرمایه‌گذاری ارزی جواب داد

ازآن تابستان که دستورالعمل آن توسط بانک مرکزی ابلاغ شد تا پاییز، مرکز مبادله ارز و طلای ایران این موضوع را پیگیری کرد تا این‌که بالاخره در آذرماه اولین اوراق مرابحه ارزی برای پالایشگاه بیدبلند خلیج‌فارس منتشر شد. اولین اوراق مرابحه ارزی کشور مربوط به تامین مالی ۱۰۰ میلیون یورویی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس بود و سود اوراق مرابحه ارزی ۶درصد سالانه و یورویی درنظر گرفته شد. چند روز پیش اولین سود ارزی اوراق مرابحه پرداخت شد. درباره تاثیر این اوراق در تامین مالی پروژه‌های مورد نیاز کشور، گزارشی تهیه کرده‌ایم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید. زمانی که صحبت از سرمایه‌گذاری ارزی به میان می‌آید، برخی افراد ورود ارز توسط شرکت‌های خارجی در ذهن‌شان نقش می‌بندد اما باید توجه داشت ایران در طول سال‌های گذشته با بیشترین و طولانی‌ترین تحریم‌ها روبه‌رو بوده، از این رو، ورود سرمایه خارجی به کشور با مشکلاتی همراه بوده است. از یک‌سو برخی صنایع نیازمند سرمایه‌گذاری ارزی هستند و از سوی دیگر برخی افراد قصد ورود به بازار ارز را دارند. از این رو بانک مرکزی تصمیم گرفت تا اوراق مرابحه ارزی منتشر شود. درواقع اوراق مرابحه به‌عنوان یکی از ابزارهای مالی، نقش حیاتی در تأمین منابع مالی برای دولت‌ها، شرکت‌ها و سازمان‌ها ایفا می‌کنند. این اوراق با سود ثابت و قابلیت خریدوفروش در بازار ثانویه، گزینه‌ای جذاب برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار و کسانی که به دنبال سرمایه‌گذاری بدون ریسک هستند، محسوب می‌شود. آن‌طور که اعلام‌شده با تامین ارزی از طریق اوراق مرابحه، محدودیت پرداخت تسهیلات در شبکه بانکی کمترشده و منابع ارزی به‌سمت سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های مولد رفته است. سررسید این اوراق حداقل یک و حداکثر چهارساله و سود این اوراق به صورت یورویی و سالانه از ۵ تا ۵/۵ درصد بود که البته بیشتر از این میزان واریز شده است.
   
واریز اولین سود
پس از گذشت یک سال از اجرای طرح عرضه اوراق مرابحه ارزی، سود ارزی اوراق مرحله اول شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس درتاریخ۲۰ دی به حساب دارندگان اوراق واریز شد. نرخ سود اوراق مرابحه ارزی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس ۶ درصد سالانه است و سالانه (از تاریخ پایان «مهلت پرداخت وجوه ارزی») توسط ناشر از طریق عامل و به صورت ارزی به حساب‌های معرفی‌شده دارندگان نهایی اوراق واریز می‌شود. پذیره‌نویسی اولین مرحله اوراق مرابحه ارزی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج‌فارس به مبلغ ۱۰۰ میلیون یورو ۶ تا ۱۳ آذر۱۴۰۲ صورت گرفت و مدت این اوراق ۴۸ ماه خواهد بود. این تامین مالی ارزی به منظور «بهسازی و احداث تاسیسات جمع‌آوری گاز‌های مشعل» است. مرحله دوم انتشار اوراق مرابحه ارزی شرکت پالایش گاز بیدبلند خلیج نیز به مبلغ ۵۰ میلیون یورو، طی دوره ۲۲ تا ۲۹ آبان امسال با موفقیت صورت گرفت. مجموع تامین مالی ارزی این شرکت خلیج‌فارس از طریق مرکز مبادله ایران به ۱۵۰ میلیون یورو رسید.
   
سرمایه‌گذاری جذاب
همچنین چندی پیش تفاهم‌نامه همکاری بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی در این زمینه به امضا رسید و محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی در این باره تصریح کرد: نرخ اوراق مرابحه ارزی ۶ درصد تعیین شده است که هم برای سرمایه‌گذاران جذاب است و هم با توجه به نرخ‌های موجود در بازار ، نرخ مناسبی است و این امر بستر مناسبی را برای تامین مالی طرح‌های اقتصادی کشور از طریق اوراق مرابحه ارزی فراهم می‌کند.وی با بیان این‌که در این طرح، صندوق توسعه ملی به عنوان نهاد پذیره‌نویس در نظرگرفته شده است و این صندوق باتوجه به درآمد مستمر ارزی که دارد، می‌تواند نقش بازارگردان را نیز ایفا کند، افزود: بین‌المللی شدن بازار اوراق ارزی هدف اصلی بانک مرکزی است چراکه با توجه به جذابیت این اوراق هم‌اکنون سرمایه‌گذاران خارجی به دنبال خرید این اوراق هستند، بنابراین بازار اوراق مرابحه ارزی به ایران محدود نخواهد شد.
   
کاهش ریسک‌ 
مهدی غضنفری؛ رئیس صندوق توسعه ملی درباره تامین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های کشور از طریق اوراق مرابحه ارزی گفت: اوراق مرابحه ارزی مشکل کمبود منابع صندوق توسعه ملی را حل کرده است، به این شکل که مردم و سرمایه‌گذاران این اوراق را خریداری می‌کنند، به این ترتیب اگر شرکتی نیاز به تامین مالی ۲۰۰ میلیون یورویی داشت، اول سرمایه‌گذاران اقدام به خرید اوراق مرابحه ارزی می‌کنند و اگر تمام اوراق به فروش نرفت، صندوق توسعه ملی باقی اوراق را خریداری می‌کند. وی تاکید کرد: بانک مرکزی در انتشار اوراق مرابحه ارزی می‌تواند با استفاده از مرکز مبادله اقدام به عرضه اوراق کند، همچنین این بانک می‌تواند نقش تنظیم‌گری، بازارگردان و ضامن نقدشوندگی را در این اوراق ایفا کند.
   
تعهد تا ۲ میلیارد دلار
علیرضا صالح؛ عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی با بیان این‌که در صندوق توسعه ملی ابزارهای متفاوتی برای تامین مالی ارزی طراحی‌شده، توضیح داد: در این راستا دو میلیارد دلار اوراق مرابحه برای سرمایه در گردش ارزی بنگاه‌ها از طریق سپرده‌گذاری در بانک‌ها منتشر کرده‌ایم‌ که با این کار بخش عظیمی از متقاضیان ارز به جای این‌که به بانک مرکزی مراجعه کنند، می‌توانند از طریق  انتقال منابع صندوق به بانک‌ها خرید خود را انجام دهند. وی افزود: طبق تفاهم‌نامه‌ای که بین صندوق توسعه ملی و بانک مرکزی امضا شده، آمادگی داریم تا دو میلیارد دلار به عنوان رکن متعهد پذیره‌نویسی به این اوراق ورود کنیم. صالح تاکید کرد: پس از انتشار این اوراق، هرجایی که مردم خریدار اوراق بودند، خود را کنار می‌کشیم؛ اما اگر اوراقی باقی مانده باشد، می‌توانیم تا حدود ۹۰ درصد به نرخ منتشر شده، خریداری کنیم. عضو هیات عامل صندوق توسعه ملی با اشاره به این‌که برای آغاز این روند، حدود ۲۰۰ میلیون دلار با خط نورد ۲ فولاد مبارکه وارد مشارکت و کار شدیم که در حال انجام است، گفت: مرکز انجام این مبادلات همان مرکز مبادله ارز و طلای بانک مرکزی است که انجام این کار در مرکز مبادله، کمک بزرگی نیز به تنظیم بازار ارز محسوب می‌شود.

تامین مالی پروژه‌ها
علی سعیدی؛ مدیر مرکز مبادله ارز و طلای ایران با تاکید بر این‌که درتلاش هستیم تامین مالی طرح‌های صنعتی به‌خوبی انجام شود، گفت: تامین مالی ۱.۷میلیارد یورویی برای صنعت پتروشیمی با اوراق مرابحه ارزی در دستور کار قراردارد.وی افزود: با تعداد زیادی از شرکت‌های پتروشیمی جلسات مداوم داریم و پروژه‌هایی در دست اقدام است که در مرحله تکمیل تا ۹۷درصد هستند و اینها با مبالغ مشخص تامین مالی، راه‌اندازی خواهند شد. به گفته وی، برای مبالغ بیشتر تامین مالی هم انتشار اوراق مرابحه ارزی را داریم که آذر سال گذشته اولین اوراق مرابحه ارزی برای طرح بید‌بلند منتشر شد. حجم تامین مالی آن ۲۰۰ میلیون یورو بود و خود این طرح یک میلیارد یورو درآمد ارزی کشور را اضافه می‌کند. باتوجه به این‌که صنعت پتروشیمی مزیت رقابتی ماست و از خام‌فروشی جلوگیری می‌کند، می‌تواند ارزش افزوده ایجاد کند و متغیرهای اقتصادی ما را تحت‌تاثیر مثبت قرار دهد.