میدان‌داری بخش خصوصی

یکی از موضوعاتی که در نمایشگاه پیشرفت و روز گذشته از سوی فعالان اقتصادی مطرح شد، بروکراسی‌های اداری و همچنین رفع موانع برای دستیابی به رشد اقتصادی و صادرات غیرنفتی بود. فعالان اقتصادی معتقدند یکی از موانعی که سر راه‌شان قرار دارد، قوانین دست و پا گیر است. همچنین می‌گویند در بدنه دولت با بخش خصوصی رقابت می‌کنند و این رویه باعث‌شده نه‌تنها توانایی بخش خصوصی افزایش نیابد بلکه بخشی که در اختیار دولت است نیز در رکود باقی بماند. تقریبا اغلب فعالان اقتصادی معتقدند دستیابی به رشد ۸ درصدی اقتصاد که در برنامه هفتم توسعه هم به آن اشاره شده، شدنی است. تولید‌کنندگان در طول سال‌های گذشته بارها از رقابت با بخش دولتی سخن گفته بودند و اکنون رهبر معظم انقلاب فرمان دادند که به بخش خصوصی میدان داده شود. میدانی که هم می‌تواند اقتصاد کشور را رشد دهد و هم مقاوم سازد.

۱- اصلاح حکمرانی آب
رضا حاجی‌کریم، رئیس فدراسیون صنعت آب: در حال حاضر ایران با بدهی ۱۵۵ میلیارد مترمکعب به آبخوان‌ها و ۴۷ میلیارد مترمکعب به تالاب‌ها مواجه است و رشد تقاضای آب همچنان ادامه دارد. براساس اسناد بالادستی مانند سند امنیت غذایی، باید به جای تمرکز صرف بر افزایش عرضه، به کاهش مصرف توجه بیشتری شود. زمانی که دولت به طور همزمان سیاست‌گذار، تنظیم‌گر، تخصیص‌دهنده و فروشنده آب است، اصلاحات دشوار خواهد بود. نمونه‌ای از این مشکلات را می‌توان در قرارداد‌های صنعت آب، به‌ویژه مدل خرید تضمینی آب و پساب مشاهده کرد که مانع ادامه فعالیت شرکت‌ها شده است. پیشنهاد ما ایجاد یک بازار واقعی برای بهینه‌سازی آب است. در این بازار، بخش خصوصی بدون اتکا به منابع دولتی، می‌تواند در پروژه‌هایی همچون استفاده از پساب و شیرین‌سازی آب دریا برای مصرف در سواحل، سرمایه‌گذاری کند و مازاد آب صرفه‌جویی شده در بازاری شفاف و تحت نظارت نهاد تنظیم‌گر مستقل مورد مبادله قرار گیرد.

۲- احیای جایگاه تعاون
زهره منوچهری، فعال حوزه گیاهان دارویی و زعفران: در طول سال‌های گذشته اعتماد به الگوی تعاونی درکشور هنوز جا نیفتاده و نادیده‌گرفتن ظرفیت شرکت‌های تعاونی موجب عدم تحقق سهم تعاونی‌ها در اقتصاد شده است. در حوزه زعفران ۹۰درصد نیاز جهان را تولید می‌کنیم اما سهم ما از این بازار هشت‌میلیارد دلاری تنها ۲۵۰میلیون دلار است. درواقع می‌توان با اقتصاد تعاونی این سهم را افزایش داد. در بسیاری از اقتصاد‌های پیشرفته، تعاونی‌ها سهمی بالغ بر ۲۰درصد از تولید ملی دارند. ایران نیز می‌تواند با تقویت بخش تعاون در حوزه‌هایی مانند زعفران، به این دستاورد‌ها دست‌یابد. امروزه سهم بخش تعاون در تولید ناخالص ملی حدود ۶ تا ۸درصد است. برای افزایش این سهم، باید چالش‌های موجود در این حوزه شناسایی و با ارائه راهکار‌های مناسب، زمینه‌های رشد آن فراهم شود. درصورت حمایت صحیح دولت ومجلس از بخش تعاون، می‌توانیم میزان ارزآوری کشور را به سه‌میلیارد دلار برسانیم. 

۳- جزو اولین‌ها هستیم
علی مخدومی، فعال اقتصادی حوزه تولید پره‌های داغ توربین گاز: پره‌های توربین‌های گازی به عنوان یکی از محصولات دارای تکنولوژی بالا و یک محصول متکی بر دانش و دارای نقش استراتژیک در حوزه انرژی است که بر روی توربوژنراتورها و توربوکمپرسورها در شبکه سراسری گاز و برق مورد استفاده قرار می‌گیرد. براساس پیش‌بینی‌ها، تا سال ۲۰۳۱ در صنعت برق سالانه ۵۰۰ توربین تولید خواهد شد. ۸۰ درصد بازار توربین‌های گاز در اختیارسه کشور بزرگ است اما ایران جزو معدود کشورهایی است که دو توربین‌ساز با استانداردهای بالای ساخت و تولید دارد. به جرات می‌توان گفت که امروز جوانان ایرانی در حوزه تکنولوژی توربین‌ها در دنیا سرآمد هستند. جوان‌های ایرانی و زیرساخت‌های موجود در بخش تولید در تراز جهانی هستند. در واقع اعتماد به جوانان توانسته ایران را جزو اولین‌های تولید قرار دهد.

۴- بومی سازی فناوری تولید
صدف تاجر، فعال اقتصادی در حوزه تولید کالای کودک: در راستای تولید کالاهای صنعت مادر و کودک گام‌هایی برداشته‌ایم. همچنین در سال جهش تولید با مشارکت مردم، با هدف کارآفرینی و ایجاد اشتغال مولد در زمینه تولیدات محصولات پلیمری و بهداشتی کودک و مادر، اقدامات زیادی انجام شده است. برای تولید محصولات باکیفیت در سطح بین‌المللی در بازار ایران، اقدام به مهندسی معکوس کردیم و درسال۱۳۹۸موفق به تولید انواع بطری‌های شیرخوری، پستانک و سایرمحصولات پلیمری کودک شدیم. باتلاش نخبگان استان سیستان وبلوچستان،تولید این محصولات درمنطقه چابهار بومی شد.همچنین توانستیم طی مدت کوتاهی صادرات داشته باشیم و امیدواریم سال آینده بتوانیم صادرات ۴۰میلیون یورو راانجام دهیم. متاسفانه با وجود تولید داخلی، هنوز شاهد واردات بی‌رویه این محصولات هستیم، به طوری که در سال گذشته ۱۷۰میلیون دلار ارز بابت این محصولات از کشور خارج شد.

۵- حمایت پر انرژی از توان داخل
مسعود پورجولا، فعال اقتصادی در حوزه مایع‌سازی گاز طبیعی (NLG): گاز طبیعی طی چند فرآیند تبدیل به گاز مایع می‌شود که مناسب ذخیره‌سازی و انتقال است. این فناوری در اختیار کمتر از ۱۰ کشور دنیاست. فناوری تولید گاز ‌ال‌ان‌جی و هلیوم در یک زنجیره قابل دستیابی است که می‌تواند موجب افزایش چشمگیر توان نقش‌آفرینی ایران در بازارهای جهانی و ارتقای جایگاه سیاسی و اقتصادی کشور در منطقه شود. در پژوهشگاه فناوری‌های راهبردی شهید رضایی دانشگاه شریف برای دستیابی به فناوری تولید گاز ال‌ان‌جی و هلیوم‌پای اقدام شد. بومی‌سازی کامل این فناوری، نیازمند اعتماد مسئولان بود که متاسفانه وجود نداشت اما حمایت سپاه از این حرکت علمی، سبب شد در تابستان ۱۴۰۱ نخستین و تنها مجتمع فعال تولید گاز ال‌ان‌‌جی و هلیوم در ایران به بهره‌برداری برسد. برخی اعتقاد داشتند بدون کمک خارجی امکان تولید گاز ‌ال‌ان‌جی وجود ندارد و هنوز هم ایراد وارد می‌کنند اما کار جهادی در این زمینه انجام شده و نتیجه داده است.

۶- صادرات ان‌ال‌جی در سال ۱۴۰۴
مهام مومنی، فعال اقتصادی در حوزه کسب‌وکارهای جدید حوزه انرژی: گازهای مشعل، ثروتی است که سال‌هاست می‌سوزد و ان‌ال‌جی، حسرت دیرینه صنعت نفت و گاز. در زمینه گازهای مشعل دو پروژه به بهره‌برداری رسیده و پنج پروژه دیگر در حال احداث است که طی چهار ماه آینده استحصال از آنها ممکن می‌شود. در حوزه ان‌ال‌جی چهار پروژه مینی ان‌ال‌جی در حال احداث و سرمایه‌گذاری است که نخستین پروژه مینی کشور در مقیاس تجاری طی شش ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد و بهره‌برداری از نخستین صادرات ان‌ال‌جی کشور از محل گازهای مشعل جمع‌آوری‌شده انجام خواهد شد. گام‌های بلندی در حوزه دانش فنی برداشته شده و در حوزه گازهای مشعل موفق شدیم دانش فنی را بومی کنیم. در حوزه ان‌ال‌جی نیز دانش فنی را بومی کرده و سهم داخلی‌سازی را به ۴۰درصد رسانده‌ایم و در دو پروژه آینده نیز داخلی‌سازی به ۸۰ درصد می‌رسد.

۷- نیازمند ثبات قوانین
رضا رضایی، فعال حوزه قطعات خودرو: قطعه‌سازی یکی از ستون‌های اصلی صنایع به شمار می‌آید که اشتغال‌زایی بسیار بالایی دارد. توسعه صنعت خودروسازی می‌تواند ایران را به یک قدرت بزرگ اقتصادی تبدیل کند اما پیش از آن باید ثبات در قوانین و سیاست‌گذاری‌ها اتفاق بیفتد. نام‌گذاری سال جهش تولید با مشارکت مردم، نقشه راه تولید و اقتصاد است که می‌تواند با تدوین نقشه راه ۲۰ ساله مسیر را مشخص کرد و با برنامه پیش رفت. همچنین قیمت‌گذاری دستوری باعث زیان خودروسازان شده و خواسته اصلی ما این است که دولت از تصدی‌گری فاصله بگیرد.یکی ازبندهای اقتصاد مقاومتی توجه به داخل با نگاه به خارج است که در صورت میدان دادن به بخش خصوصی، می‌توانیم تولید خودرو را به دو میلیون دستگاه در سال برسانیم. همچنین به منظور کاهش ارزبری برای عمق ساخت داخل برنامه‌ریزی داریم که با ثبات قوانین و همچنین رفع بروکراسی‌های دولتی، می‌توانیم به آن دست یابیم. 

۸- فرش قرمز واردات جمع شود
مجتبی دستمالچیان، فعال حوزه صنعت نساجی: ۹۸ درصد صنعت نساجی در دست بخش خصوصی است که نشان‌دهنده قدرت این بخش در تأمین نیاز‌های داخلی و توسعه تولید است. صنعت نساجی کشور از کارگاه‌های خانگی به تولید جهانی تبدیل شده و امروز در این صنعت بیش از ۵۵۴۶ واحد صنعتی و ۱۱۸ هزار واحد صنفی فعال داریم. در سال گذشته ۷۵۰ میلیون دلار با ارز نیمایی پارچه وارد کشور ‌شد، در حالی که واردات ماشین‌آلات کل صنعت نساجی تنها ۴۰۰ میلیون دلار است. این عدم تناسب، مانع رشد صنعت نساجی داخلی می‌شود. بخش خصوصی آماده است تا با سرمایه‌گذاری در تولید، این صنعت را به سطحی بالاتر رسانده و توان رقابت در بازار‌های جهانی را افزایش دهد. اکنون فرش قرمز برای واردات پهن شده در حالی که تولیدکنندگان می‌توانند به بهبود اقتصاد کشور کمک کنند که با حمایت‌هایی از جنس قوانین این موضوع امکان‌پذیر است.