آلودگی هوا سد راه توسعه و رونق اقتصادی است/ ایرانیان سالانه بیش از ۱۲.۱ میلیارد دلار خسارت ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا متحمل می‌شوند

آلودگی هوا باعث مرگ بیش از ۳۰ هزار نفر در سال ۱۴۰۲ شده است. هزینه مرگ‌ شهروندان ناشی از این معضل محیط‌زیستی در سال ۱۴۰۲ قریب به ۶۰۰ هزار میلیارد تومان بوده است. این آماری است که اخیراً عباس شاهسوندی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت، ارائه داده است.

از سوی دیگر، آلودگی هوا تبدیل به بحرانی بزرگ در ایران شده که علاوه بر پیامدهای اجتماعی، تبعات اقتصادی کلانی به جا گذاشته است؛ از کاهش بهره‌وری در صنایع گرفته تا افزایش هزینه‌های درمانی و حتی کاهش جذابیت گردشگری، همه و همه نشان از ابعاد گسترده این مشکل دارد. 

یکی از مسائل بازدارنده برای سرمایه‌گذاری در شهرها، نرخ آلودگی هواست/ ریسک سرمایه‌گذاری در شهرهایی که شاخص آلودگی هوا در آنها از ۱۰۰ بالاتر است، افزایش پیدا می‌کند 

محمد درویش، فعال محیط زیست، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز درباره تاثیر آلودگی هوا بر اقتصاد شهری گفت: شهرهایی که دچار آلودگی هوا هستند، به تعداد روزهایی که شاخص آلودگی از ۱۰۰ بالاتر است، به طرز محسوسی ریسک سرمایه‌گذاری در آنها افزایش پیدا می‌کند و سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه گردشگری کاهش می‌یابد. در واقع امروز یکی از مسائل بازدارنده برای سرمایه‌گذاری در شهرها، نرخ آلودگی هواست.

نرخ آلودگی در کلان‌شهرهای چین به یک پنجاهمِ دو دهه پیش رسیده و باعث شکوفایی اقتصادی شده است 

درویش توضیح داد: یکی از اقدامات مهمی که دولت چین در دو دهه اخیر انجام داده و به شکوفایی اقتصادی این کشور کمک کرده، کاهش نرخ آلودگی در کلان‌شهرهایش به یک پنجاهمِ دو دهه پیش است. این دستاورد بزرگ باعث شده بسیاری از شرکت‌های معتبر جهانی دفاتر نمایندگی خود را در شهرهای چین تاسیس کنند و کسب‌وکارها در این کشور رونق بگیرد.

آلودگی هوا بزرگ‌ترین مانع برای تاب‌آوری اقتصادی و رونق گردشگری است

او افزود: همچنین، هتل‌ها و فضاهای گردشگری زیادی در این کشور راه‌اندازی و چین به یکی از کشورهای پیشرو از نظر ورود گردشگران تبدیل شده است، زیرا توانسته مشکل آلودگی هوا را حل کند. بنابراین، آلودگی هوا بزرگ‌ترین مانع برای تاب‌آوری اقتصادی و رونق گردشگری است.

مشکل نیروگاه نکا در شرق مازندران سبب شد چندین سرمایه‌گذار که قصد داشتند اقامتگاه‌های گردشگری ایجاد کنند، منصرف شوند

این فعال محیط‌زیست در مورد تاثیر آلودگی هوا بر جذب سرمایه‌گذاری در ایران گفت: به عنوان مثال، مشکل نیروگاه نکا در شرق مازندران سبب شد چندین سرمایه‌گذار که قصد داشتند اقامتگاه‌های گردشگری مجلل ایجاد کنند، منصرف شوند. همچنین، کارخانه‌های سیمانی که در استان گیلان ساخته شدند، مانع از موفقیت سرمایه‌گذاری‌های گردشگری در آن منطقه شدند.

درویش ادامه داد: مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری خوزستان اخیراً اعلام کرد به دلیل تشدید آلودگی هوا و بحران ریزگردها، تقریباً تمامی سرمایه‌گذاری‌ها در حوزه گردشگری در استان خوزستان به شکست انجامیده و تعداد سرمایه‌گذاران حاضر به سرمایه‌گذاری در این استان به‌شدت کاهش یافته است.

ایرانیان سالانه بیش از ۱۲.۱ میلیارد دلار خسارت ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا متحمل می‌شوند

او با اشاره به تاثیر آلودگی هوا بر سلامت و درمان گفت: گزارشی از مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نشان می‌دهد ایرانیان سالانه بیش از ۱۲.۱ میلیارد دلار خسارت ناشی از بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا متحمل می‌شوند. همچنین، آلودگی هوا موجب افزایش نرخ افسردگی، کاهش نشاط و خلاقیت می‌شود. ترکیب آلودگی هوا با آلودگی صوتی نیز می‌تواند منجر به کندذهنی کودکان و افزایش پرخاشگری و نزاع در جامعه شود. تهران یکی از نزاع‌خیزترین شهرهای جهان است که با هفت هزار نزاع در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت، سومین شهر نزاع‌خیز جهان محسوب می‌شود.

آلودگی هوا باری بر دوش کشاورزان است

درویش گفت: آلودگی هوا همچنین تاثیر منفی بر کشاورزی حاشیه شهرها می‌گذارد. علاوه بر آلودگی هوا، مطالعات نشان می‌دهد پساب‌های آلوده‌ای که معمولاً در کلان‌شهرها وارد اراضی کشاورزی حاشیه‌ای مثل جنوب تهران یا شرق مشهد می‌شود، به‌شدت بار آلایندگی محصولات غذایی را افزایش می‌دهد و باعث ورشکستگی کشاورزانی می‌شود که در آنجا با زحمت معیشت خود را تامین می‌کنند.

او اضافه کرد: این آلودگی همچنین نرخ بیماری‌ها را افزایش می‌دهد، به‌ویژه در کلان‌شهرهایی که با فاضلاب مواد غذایی و اراضی کشاورزی را آبیاری می‌کنند. خود آلایندگی ذرات کوچک‌تر از ۱۰ میکرون هم می‌تواند روی خلل و فرج روزنه‌های گیاهان اثر سوء بگذارد، پدیده فتوسنتز را مختل کند و در نتیجه کیفیت تولید در کشاورزی به مخاطره می‌افتد.

باید تلاش کنیم قانون هوای پاک به طور موثر اجرا شود

این فعال محیط زیست توضیح داد: برای کاهش هزینه‌های اقتصادی ناشی از آلودگی هوا، باید تلاش کنیم قانون هوای پاک که بیش از هفت سال پیش تصویب شده است به طور موثر اجرا شود.

درویش در پایان گفت: متاسفانه بسیاری از سازمان‌های مرتبط در اجرای این قانون کوتاهی و ترک فعل کرده‌اند. حتی یکی از معاونان وزیر نیرو و یک تن دیگر از معاونان رئیس سازمان محیط زیست به خاطر ترک فعل در اجرای قانون هوای پاک به مدت سه سال انفصال از خدمت شده‌اند. تا زمانی که قانون هوای پاک اجرایی نشود و مشکل آلودگی در کلان‌شهرها حل نشود، نمی‌توانیم انتظار چشم‌انداز مثبتی داشته باشیم.