جولان خالی‌فروشی طلا

نکته قابل توجه دیگر اینجاست که خالی‌فروشی در فروش طلای آنلاین اتفاق می‌افتد. به این‌صورت که فروشنده طلایی برای فروش ندارد اما مشغول جمع‌آوری سرمایه‌های خرد است.«خالی‌فروشی، نوعی معامله است که در آن فروشنده بدون داشتن دارایی واقعی، متعهد به فروش آن می‌شود و معمولا با این هدف که از کاهش قیمت سود ببرد. این اصطلاح در بازار معاملات طلا به معنای فروش دارایی‌ای است که فروشنده در حال حاضر مالک آن نیست.»
از سوی دیگر بسیاری از این فروشندگان به‌طور مشخص اعلام نمی‌کنند که چه ‌زمانی و چگونه طلای خریداری‌شده به‌صورت فیزیکی تحویل داده می‌شود.با توجه به این‌که احتمال وقوع جرایمی مانند کلاهبرداری و خالی‌فروشی در این شیوه فروش طلا وجود دارد، دادستانی نیز با ورود به موضوع پلتفرم‌های آنلاین طلا، از مردم خواسته با احتیاط بیشتری در این زمینه عمل کنند، چرا که در حال حاضر پرونده‌های متعدد در دادسراها در حال رسیدگی بوده که نشان‌دهنده گستردگی تخلفات است.در فضای مجازی به عناوین گوناگون افراد را مجاب می‌کنند که بازار طلا بهترین کالا برای سرمایه‌گذاری است. حتی آن را با بازارهای موازی دیگر مقایسه می‌کنند و می‌گویند در سال گذشته با ۲۰۰ گرم طلا امکان خرید یک خودرو وجود داشت اما امسال با ۱۲۰ گرم طلا. درست است که در یک سال گذشته طلا بازدهی صددرصدی داشته اما نکته قابل توجه اینجاست که مزایای استفاده از خودروی مصرفی در محاسبات هزینه‌ای گفته نمی‌شود. طلا در شرایط فعلی که شاخص جهانی آن نیز در حال رکوردشکنی است، رغبت متقاضیان و صاحبان سرمایه را بیشتر کرده است. در گذشته افراد برای سرمایه‌گذاری به بازار طلا یا واحدهای صنفی طلافروشی مراجعه می‌کردند و طلای خود را می‌خریدند اما از تابستان امسال با تبلیغات گسترده محیطی و همچنین فضای مجازی نوع خرید تغییر کرده است. در این نوع تبلیغات گفته می‌شود افراد با هر سرمایه‌ای می‌توانند وارد بازار طلا شوند و از سود آن بهره ببرند و پس از این‌که میزان خرید آنها به یک گرم رسید، امکان تحویل فیزیکی آن وجود دارد؛ روشی که اتحادیه طلا آن را توصیه نمی‌کند و اعلام کرده به دلیل این‌که مجوز فعالیت آنها از سمت اتحادیه صادر نمی‌شود، مسئولیتی متوجه این صنف نیست. 
     
بحران خالی‌فروشی
نصرا… پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ از ورود نظارتی کمیسیون اصل ۹۰ به بازار فروش آنلاین طلا خبر داد و گفت: در خصوص فروش آنلاین طلا جلساتی در کمیته اقتصادی کمیسیون برگزار شد که در این جلسه معاونان بانک مرکزی، دادستانی کل کشور، وزارت اطلاعات، وزارت صمت، فراجا و مدیرعامل شرکت بورس کالای ایران حضور داشتند و درخصوص بررسی موضوع مبادله و خرید و فروش طلا در پلتفرم‌های آنلاین در کشور صحبت شد. رئیس کمیسیون اصل ۹۰ بیان کرد: مقرر شد این کمیسیون جلسه‌ای با حضور رئیس کل بانک مرکزی در خصوص مدیریت خرید و فروش طلا برگزار کند. این در حالی است که چندی پیش بانک مرکزی اعلام کرد طلای فروخته‌شده باید موجود و در بانک ذخیره شده باشد. در واقع واحدهای عرضه‌کننده باید میزان طلایی که قصد فروشش را دارند به بانک تحویل دهند و بعد به‌صورت فیزیکی تحویل مشتریان شود اما ظاهرا این اتفاق نمی‌افتد و به اصطلاح خالی‌فروشی رخ می‌‌دهد.عدم شفافیت و نظارت کافی،خطر کلاهبرداری و تقلب، مشکلات در تحویل فیزیکی طلا، نوسانات قیمت و ریسک بالای سرمایه‌گذاری و عدم امکان بررسی فیزیکی طلا را به‌دنبال دارد.درگذشته شاهد تجربیات تلخی مانند ماجرای کوروش‌کمپانی و سایر پلتفرم‌های مشابه بوده‌ایم که در آنها، افراد زیادی با اعتماد به وعده‌های پوچ این شرکت‌ها، سرمایه‌های خود را از دست داده‌اند؛ این تجربیات تلخ باید به‌عنوان زنگ هشداری برای عموم مردم عمل کند تا با احتیاط بیشتری در زمینه سرمایه‌گذاری، به‌ویژه در فضای مجازی، عمل کنند و فریب تبلیغات فریبنده پلتفرم‌های غیرمجاز را نخورند. اما هنوز این نگرانی برای بانک مرکزی وجود دارد که در این مسیر ممکن است خالی‌فروشی صورت بگیرد و بی‌آن‌که طلایی در میان باشد، پول رد و بدل شود یا این‌که پشتوانه فیزیکی طلا وجود نداشته باشد. بانک‌ مرکزی به‌تازگی به همه پلتفرم‌های جدید خرید و فروش طلا اعلام کرده که فروش آنلاین طلا تنها زمانی مجاز است که طلا به‌طور فیزیکی موجودباشد و درخزانه‌ای معتبرنگهداری شود. 

رکود بازار
نادر بذرافشان، رئیس اتحادیه فروشندگان و سازندگان طلا، جواهر، نقره و سکه تهران درباره فروش آنلاین طلا می‌گوید: افرادی که قصد دارند در فضای مجازی فعالیت داشته باشند، فارغ از این‌که در صنفی مشغول به‌کار هستند، برای فروش آنلاین خود باید از اتحادیه‌ کسب‌و‌کارهای اینترنتی مجوز گرفته و اینماد را اخذ کنند.به‌گفته وی، افرادی که در فضای مجازی مشغول به فعالیت هستند و مجوز فعالیت هم دارند، طبق قانون باید کالا را به صورت فیزیکی به مشتری تحویل دهند اما در برخی تبلیغات گفته می‌شود که می‌توانید طلای خام با قیمت ۵۰هزار تومان دریافت کنید که این اصلا امکان تحویل ندارد. بذرافشان همچنین با بیان این‌که فروش آنلاین طلا در هیچ‌جای دنیا مثل ایران نیست، گفت: ما منکر ضرورت فعالیت فضای مجازی نیستیم، منتها بهتر است خرید‌و‌فروش طلا به سمت مصنوعات سوق داده شود تا زنجیره تولید تا توزیع تقویت شود. فروش طلای آب‌شده به‌صورت آنلاین منجر‌به رکود بازار طلا شده است.