ایران دو دهه در خشکسالی/ خروج از بحران آب نیازمند سال‌های متمادی بارش نرمال است

فیروز قاسم‌زاده مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور با اشاره به تأثیر گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی بر منابع آبی ایران اظهار داشت: گرمایش زمین و تغییرات اقلیمی به‌عنوان یک چالش عظیم، گریبانگیر ساکنین کرۀ زمین شده است. امروزه تمام دولت‌ها درجه‌ای از آثار تغییرات اقلیمی را درک می‌کنند و در برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت خود به دنبال مقابله با آثار آن و یا سازگاری با شرایط جدید هستند.

وی، وقوع خشکسالی و کاهش آب در دسترس را از ملموس‌ترین آثار گرمایش زمین خواند و افزود: این نتایج ناشی از آن است که بخش عمده‌ای از آب موجود در چرخه هیدرولوژیکی به‌صورت بخار در جو باقی مانده و تبدیل به بارش نمی‌شود تا ساکنین زمین از آن بهره‌مند شوند.

ایران بیش از ۲۰ سال است که در دوره‌ خشک قرار گرفته است

قاسم‌زاده با بیان اینکه آثار این اتفاق در کشور ایران در سال‌های اخیر مشهود بوده است، گفت: براساس شاخص خشکسالی بلندمدت، کشور ایران بیش از ۲۰ سال است که در یک دوره‌ خشک قرار گرفته است و در ۵ سال اخیر نیز با کاهش بارش جدی نسبت به شرایط نرمال مواجه بوده است.

مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور اضافه کرد: آنچه که شرایط را سخت کرده، وقوع خشکسالی هیدرولوژیکی است؛ به طوری که به‌دلیل کاهش بارش، رواناب رودخانه‌ها و نفوذ به آبخوان‌های زیرزمینی کاهش یافته، رودخانه‌ها خشک شده‌اند و تراز آب زیرزمینی به طور مداوم در حال کاهش است و به نوعی کاهش بارش‌ها منجر به کاهش در آب تجدیدپذیر شده است.

قاسم‌زاده، کاهش ذخایر سدها و کاهش آبدهی آبخوان‌ها را از جمله نتایج خشکسالی هیدرولوژیکی خواند که منجر به وقوع تنش در بخش‌های مختلف مصرف از جمله شرب، کشاورزی و محیط زیست شده است.

ورودی مخازن نسبت به متوسط ۵ سال گذشته دارای ۴۳ درصد کاهش است

وی افزود: به عنوان یک شاخص، مقایسه ورودی به مخازن سد‌های کشور نشانگر این است که در سال آبی جاری تاکنون، ورودی مخازن نسبت به متوسط ۵ سال گذشته دارای ۴۳ درصد کاهش است. این در شرایطی است که سال‌های گذشته نیز سال‌های خشکی محسوب می‌شوند.

مدیرکل دفتر اطلاعات و داده‌های آب کشور با تأکید بر اینکه خروج از شرایط خشکسالی هیدرولوژیکی منوط به جبران نقصان ایجاد شده در پیکره‌های آبی است، خاطرنشان کرد: این اتفاق زمانی می‌افتد که چندین سال متمادی، بارش‌های نرمال و فرانرمال اتفاق بیفتد و از طرفی برداشت از منابع آبی از طریق مدیریت مصرف در بخش‌های مختلف کاهش یابد.

قاسم‌زاده تأکید کرد: در چنین شرایطی، سازگاری با شرایط کم آبی و کاهش مصارف امری ضروری است، تا در کنار نزولات آسمانی مناسب، باعث بهبود شرایط آب در کشور شود.